رازی، پزشک و فیلسوف بزرگ

۵ شهریور به مناسبت زادروز زکریای رازی روز داروسازی نام گرفته است. رازی، پزشک و فیلسوفی ایرانی بود که کشف الکل فقط یکی از دستاوردهای دانش علمی او است.

مهم‌ترین کار رازی، تالیف کتاب الحاوی است؛ کتابی که تمام یادداشت‌ها و برداشت‌ها و تجربیاتش در علم پزشکی را در آن جمع‌آوری کرده است. وی هرگز آن را به‌عنوان کتابی منسجم ننوشت و پس از مرگش، شاگردان او این نوشته‌ها را جمع‌آوری و به کتاب تبدیل کردند. الحاوی متشکل از عصاره‌هایی است که رازی از نوشته‌های پزشکان یونانی، اسلامی و هندو به‌دست آورده است. رازی در اواخر عمر نابینا شد. مورخان علل مختلفی برای این عارضه بیان می‌کنند و ابوریحان بیرونی علت آن را کار مداوم با مواد شیمیایی سمی در دوران جوانی می‌داند. او اولین پزشک در تاریخ بود که توانست به‌طور دقیق علائم و نشانه‌های آبله و سرخک را براساس معاینه بالینی توصیف کند و اولین کسی بود که بین این دو بیماری تمایز قائل شد؛ مهارتی در پزشکی که امروزه «تشخیص افتراقی» نامیده می‌شود. این تشخیص وی در کتاب «دردهای آبله و سرخک» بسیار واضح است. نسخه خطی این کتاب اکنون در کتابخانه دانشگاه لیدن در هلند، نگهداری می‌شود و میکروفیلم این دست نوشته در کتابخانه موسسه تاریخ علوم عربی در حلب وجود دارد. این کتاب به زبان عربی ویرایش شد و در اروپا پس از آن چندین‌بار به زبان لاتین و دیگر زبان‌های اروپایی، از جمله فرانسوی، انگلیسی و آلمانی ترجمه شد.