انتشار نسیم شمال

نشریه نسیم شمال در روز ۱۹ شهریورماه ۱۲۸۶ برای نخستین‌بار منتشر شد. این نشریه که محتوایی ادبی و فکاهی داشت در رشت منتشر می‌شد و تحت تاثیر فضای زمانه در پی انتقال مفاهیم عصر روشنگری بود. در این زمان تنها یک سال از امضای فرمان مشروطه می‌گذشت و حدود ۹ ماه باقی بود تا با روی کار آمدن محمدعلی‌شاه مجلس شورای ملی به توپ بسته شود و دور جدیدی از استبداد در ایران آغاز شود. «سید اشرف‌الدین گیلانی» مندرجات نسیم شمال را که غالبا اشعار فکاهی و انتقادی بود، خود می‌نگاشت و اشعار دیگران را در آن چاپ نمی‌کرد.

شعر معروف خوش خبر باش ای نسیم شمال ... سر لوحه کار مدیر نواندیش این نشریه قرار گرفته بود.  این روزنامه به قدری در میان توده مردم محبوبیت داشت که مدیر آن را «نسیم شمال» می‌نامیدند و هرگاه که منتشر می‌شد، جنجالی در شهر برپا می‌کرد افراد باسواد دنبال آن بودند که یک شماره از روزنامه را به دست آورند و برای دیگران مطالعه کنند. نسیم شمال آنچه را که در ایران آن روز می‌گذشت، عمدتا در قالب شعر منعکس می‌کرد و از جور و تبعیض و بی‌عدالتی موجود در جامعه شکوه می‌کرد.  علاوه بر جوهر و درون مایه اجتماعی و انتقادی اشعار منتشرشده در نسیم شمال و سخن از دل برآمده «سیداشرف‌الدین»، نکات ظریف دیگری شعر او را دلنشین کرده و به آن رواج و اشتهار بخشیده که درخور توجه است. اقبال عمومی که حتی در میان مردم کم سواد یافته بود، به این دلیل بود که زبان نوشتاری در آن ساده بود، از تکلف‌های مرسوم ادبی در آن اجتناب شد و برای مردم کوچه و بازار نیز قابل فهم محسوب می‌شد.  انتشار این روزنامه در پی واقعه به توپ بستن مجلس توسط محمدعلی‌شاه، با یک وقفه ۷ ماهه مواجه شد و پس از آن انتشار آن در تهران از سرگرفته شد. انتشار نسیم شمال بیست سال به طول انجامید؛ هرچند در دوره‌های پایانی با وقفه‌های طولانی مواجه شد.  با مرگ نسیم شمال، محسن حریرچیان ساعی دستیار او که در آخرین روزهای حیاتش در انتشار روزنامه کمک می‌کرد کار انتشار مجدد آن را برعهده گرفت؛ اما با تمام تلاش‌های ساعی، نسیم شمال از روزهای اوج خود تا حدود زیادی فاصله گرفت.