شیلات به نام ایران به کام روس‌ها

از مستاجران معروفی که با دولت ایران قرارداد امضا کردند و شیلات شمال ایران را اجاره کردند، می‌توان به: حاج میرباقر حاجی ترخانی و فرزندان او، برخی افراد روسی نظیر قراسیموف ارمنی، استپان سوجایوف و کافثانیکوف اشاره کرد. مشخص کردن وضعیت شیلات شمال ایران و قراردادهای منعقدشده در فاصله سال‌های ۱۸۲۸ تا ۱۸۷۶م دشوار است. یکی از این اسناد نامه حاجی میرزا آقاسی به وزیر مختار روس درباره ممنوعیت اجاره شیلات بدون اجازه دولت مرکزی است. برخی از اسناد به نوعی بازگوکننده اختلافات میان مستاجران شیلات شمال است. در برخی از موارد، میان مستاجران اختلافاتی به‌وجود می‌آمد که باعث دخالت دولت مردان روسی و ایرانی می‌شد. نظیر اختلاف میان میر ابوطالب و قراسیموف ارمنی که هر دو از اتباع روسی به شمار می‌آمدند. وزیر مختار روسیه (غراف ایوان سیمونیچ) نامه‌‌ای به میرزا مسعود، وزیر امورخارجه ایران، نوشت و نکته‌هایی را گوشزد کرد که به نوعی گویای حمایت از اتباع روسی بود. نظیر اقداماتی که میان میرابو‌طالب و قراسیموف با مستاجر روسی، سوجایف، از اجاره‌کنندگان شیلات رودخانه‌های مازندران، وجود داشته است. دولت ایران برای رفع اختلاف گام‌هایی را برداشت.

منبع: سیدرحمان حسنی، «جایگاه شیلات شمال در مناسبات ایران و روسیه»، تاریخ اسلام و ایران، ۱۳۹۲.