لغو قرارداد الجزایر

۲۷ شهریور ۱۳۵۹ مجمع ملی عراق، تصمیم شورای فرماندهی این کشور مبنی بر لغو قرارداد ۱۹۷۵ را تایید کرد. براساس تصمیم شورای فرماندهی عراق که صدام حسین آن را اعلام کرد، اروندرود به‌طور کامل به عراق تعلق پیدا می‌‌کرد. تصمیم شورای فرماندهی عراق منجر به آغاز جنگ تحمیلی در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ شد که ۹۴ ماه به طول انجامید.

زمینه‌ساز این قرارداد اجلاس سالانه اوپک در سال ۱۳۵۳ در الجزایر بود. شاه ایران و صدام، نایب‌رئیس شورای فرماندهی انقلاب عراق در آن اجلاس شرکت کرده بودند. هُواری بومدین، رئیس‌جمهور الجزایر به درخواست عراق برای حل اختلاف‌های میان دو کشور ایران و عراق میانجی شد و سران دو کشور هم موافقت کردند و دو جلسه طولانی با حضور شاه، صدام و بومدین تشکیل شد. در آخرین جلسه سران اوپک، بومدین خطاب به سران کشورها اعلام کرد: «خوشوقتم به اطلاع شما برسانم که روز گذشته یک توافق کلی بین دو کشور برادر ایران و عراق برای پایان‌دادن به اختلاف‌های آنها حاصل شد» و سران دو کشور پس از پایان مذاکرات اعلامیه مشترکی را در ۶ مارس ۱۹۷۵م (۱۵ اسفند ۱۳۵۳) صادر کردند .

اعلامیه الجزیره حاکی از اصول کلی مورد توافق طرفین برای حل‌وفصل اختلافات بود. در جهت اجرای این اصول، وزرای امورخارجه ایران و عراق با حضور وزیر امور خارجه الجزایر از تاریخ ۱۵ مارس تا ۱۳ ژوئن (۲۴ اسفند ۱۳۵۳ تا ۲۳ خرداد ۱۳۵۴) به ترتیب در تهران، بغداد، الجزیره و بغداد گرد آمدند. نتیجه این چهار نشست که سه ماه به طول انجامید، امضای «عهدنامه مربوط به مرز مشترک و حسن همجواری بین ایران و عراق» در ۱۳ ژوئن ۱۹۷۵ (۲۲ تیر ۱۳۵۴) در بغداد بود.