سکه‌های عهد سامانی

ظاهرا اولین سکه در عهد احمد بن اسد سامانی در سال ۲۴۸ هجری در سمرقند ضرب شده است که این حرکت نشانه‌ای است از قدرت بارز استقلال و موقعیت مستحکم حکومت او در ماوراءالنهر. سکه‌های اولیه از جنس مس ساخته می‌شده ولی وقتی میراسماعیل به حکومت رسید در پرتو استقرار امنیت و آرامش در دولت او ضرب سکه‌های نقره با رونق بیشتری آغاز شد، از این سکه‌ها که ابتدا به نام خلیفه سپس نام امیر سامانی و نام پدر او حک می‌شده به فراوانی به دست آمده است، از جمله در روسیه، لهستان و اسکاندیناوی که هم‌اکنون در موزه ارمیتاژ پتروگراد نمونه سکه‌های امیر اسماعیل سامانی که در سال ۲۸۸ هجری در سمرقند ضرب شده، نگهداری می‌شود. از دیگر سکه‌هایی که به‌دست آمده، چنین به‌نظر می‌رسد که گویا سامانیان تا قبل از نصر یعنی حدود سال ۱۳۷ هجری قمری توانایی ضرب سکه سیمین را نداشتند ؛ ولی از زمان امارت اسماعیل بن احمد ضرب منظم درهم‌های سامانی آغاز می‌شود و ضرب سکه زرین نیز در همین حدود آغاز می‌شود. از بررسی سکه‌های موجود دوره سامانیان چنین نتیجه گرفته می‌شود که میزان نقره در سکه‌های اوایل قرن چهارم هجری زیاد بوده است؛ در صورتی که در پایان همان قرن میزان نقره در سکه‌ها کاهش پیدا کرد.

منبع: اعظم برگیان، «اوضاع اقتصادی و تجاری سامانیان»، تاریخ‌پژوهی، ۱۳۸۳.