پالایشگاه نفت آبادان در گذر تاریخ

عملیات ساخت پالایشگاه آبادان در سال ۱۲۹۱ ه. ش به پایان رسید و تا آغاز جنگ ایران و عراق در سال ۱۳۵۹ یکی از بزرگ‌ترین پالایشگاه‌های دنیا با ظرفیت تصفیه ۶۲۸ هزار بشکه در روز بود. این پالایشگاه تا سال ۱۹۷۳ به دست شرکت‌های نفتی خارجی اداره می‌شد تا اینکه در این سال به شرکت ملی نفت ایران تحویل داده شد. در جنگ‌جهانی دوم، بعداز آنکه متفقین نفت و پالایشگاه برمه را از دست دادند توجه بیشتری به گسترش پالایشگاه آبادان شد. آبادان بزرگ‌ترین پالایشگاه دنیا شد و به دلیل تهیه و تحویل بنزین هواپیما در زمان جنگ به مقدار ۲۵۰۰۰ بشکه در روز شهرت جهانی یافت به‌طوری‌که تهیه بنزین هواپیمای جنگی متفقین از پالایشگاه آبادان سهم بسزایی در پیروزی آنان داشت.

 با ملی شدن صنعت نفت در سال ۱۳۲۹ و خروج خارجی‌ها در سال ۱۳۳۰ تأمین فرآورده‌های نفتی برای مصارف داخلی، نگهداری و محافظت صنعتی از این پالایشگاه عظیم به عهده کارکنان شاغل در آن زمان سپرده شد. توسعه پالایشگاه آبادان از سال ۱۳۱۲ شمسی (۱۹۳۲ میلادی) با لغو قرارداد موجود با شرکت ایران و انگلیس و عقد قرارداد جدید نفتی شتاب بیشتری گرفت، نقطه عطف در قرارداد جدید این بود که پیش‌بینی‌های لازم برای تعلیم و آماده‌سازی ایرانیان برای جانشینی خارجی‌ها بشود، به همین منظور پایه‌های دانشکده نفت آبادان نیز ریخته شد. این دانشکده در سال۱۳۱۹ شمسی افتتاح شد. پالایشگاه آبادان در ابتدا روزانه ۲۵۰۰ بشکه در روز نفت تصفیه می‌کرد. ظرفیت آن تا سال ۱۳۳۰ به ۵۰۰۰ بشکه در روز رسید که پس از سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی به۶۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یافت و بزرگ‌ترین پالایشگاه جهان لقب گرفت.

گردآوری و تنظیم: مهرافروز طاهرزئی