دیپتندو پرامانیک و صنعت فیلم‌سازی هند

پرامانیک پس از طی کردن آموزش‌های مقدماتی در کلکته به «آموزشگاه کرونیشن» در راجگانج - جایی که پدرش به‌عنوان یک وکیل مشغول بود - رفت.

در 1926 به کلکته برگشت و پس از موفقیت درکنکور، در 1928 به کالج کلیسای اسکاتلند در همین شهر راه یافت. 

تعامل او با بسیاری از انقلابیون (به‌دلیل مشارکت پدرش در کنگره ملی هند و جنبش ساتیاگراها (روش مبارزه بدون خشونت گاندی) در راجگونج)، فضای ملتهب آن سال‌ها و الهام‌گیری از نتاجی سوبهاس چاندرا بوز، از مبارزان ملی‌گرای هند، به مخالفت و جبهه‌گیری وی در مقابل یکی از استادان کالج که هندوها را تحقیر می‌کرد، منجر شد. 

او سپس از کالج آسوتش فارغ التحصیل شد و در 1931 مدرک خود را در علوم از دانشگاه کلکته دریافت کرد. 

پس از فارغ‌التحصیلی به‌عنوان منشی شهردار کلکته مشغول شد و در همین زمان با محافل ادبی و چهره‌های برجسته‌ای همچون رابیندرات تاگور ارتباط یافت. در 1942 به‌عنوان افسر رابط در بخش دفاع مدنی، در دولت محلی بنگال استخدام شد. در همین دوره ژاپن جنوب کلکته را بمباران کرد و پس از آن یک میلیون نفر از شهر گریختند. اداره دفاع ملی هندوستان در این دوره خدمات پزشکی، نجات، آتش‌نشانی و کمک به درماندگان را ارائه می‌کرد؛ اما در نهایت و مدتی پس از پایان جنگ، اداره مزبور در 1947 تعطیل شد. در نتیجه پرامانیک درصدد کارآفرینی برآمد و با دوستان خود یک سرمایه‌گذاری مشترک انجام دادند. در همین دوره بود که با اعضای صنعت فیلم‌سازی بنگالی در کلکته آشنا شد و به انجمنی مرکب از تهیه‌کنندگان، توزیع‌کنندگان و نمایش‌دهندگان فیلم‌سازی با نام «انجمن فیلم بنگال» -و بعدها «انجمن فیلم هند شرقی: ایمپا»- در 1948 پیوست و دبیرکل آن شد. سال بعد نشریه «بیمپا» را تاسیس و تا دو دهه بعد آن را سردبیری کرد. 

در این دوره و در پی بی‌ثباتی‌های پساجنگ، فیلم خام در کشور کمیاب شد و دولت یک کانون مشورتی فیلم را برای کنترل توزیع فیلم خام تاسیس کرد که «ایمپا» نقش مهمی را برای تامین مواد اولیه و حیاتی صنعت فیلم به‌خصوص در حوزه بنگال ایفا کرد. 

پرامانیک همچنین به‌عنوان دبیر کل فدراسیون فیلم‌سازی هند (54-1953) فعالیت کرد و در 1956 با همکاری چندین تن از دوستان خود، انجمن فیلم کلکته را احیا کرد و در 1959 او در تاسیس فدراسیون جوامع فیلم‌سازی هندوستان نقش برجسته‌ای ایفا کرد. 

اداره فیلم دولت هندوستان کار سازماندهی و تامین مالی برگزاری نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم هند را در سال 1952 بر عهده داشت؛ اما «بیمپا» در برگزاری این فستیوال در کلکته نقش بسزایی بر عهده داشت. فرانک کاپرا (کارگردان سرشناس ایتالیایی- آمریکایی) که یکی از مدعوین این جشنواره بود پس از بازدید از بمبئی و دهلی سخت تحت تاثیر شیوه میزبانی دست‌اندرکاران این جشنواره قرار گرفت؛ او در اتوبیوگرافی خود می‌نویسد:

«...از هر سو تاج‌های گل را می‌شد دید...بنگالی‌ها خلق و خویی متفاوت از سایر هندی‌ها دارند. آنها مثل ایرلندی‌ها عاطفی و احساساتی هستند. تمام شورش‌ها و انقلاب‌ها از بنگال آغاز می‌شود. می‌توانم این را بفهمم. آنقدر تعداد جمعیت و عکاس در فرودگاه زیاد بود که یک ساعت طول کشید تا بتوانم پرواز کنم...»

پرامانیک در 1955 با همکاری آکادمی سانگیت ناتاک نخستین سمینار فیلم را در دهلی برگزار کرد که نخست‌وزیر نهرو آن را افتتاح کرد. در این سمینار چهره‌های برجسته صنعت فیلم حضور داشتند.

 سال‌های پایانی عمر

در 1970، دیپتندو پرامانیک همچنان از سوی صنعت سینما در کمیته‌های مختلف پارلمانی برای رفع مسائل زیرساختی و حقوقی آنها حضور داشت که از آن میان باید از «کمیته پارلمانی برآوردها» یاد کرد. گزارش‌های مفصل کمیته‌های مزبور از 1968 تا 1973 به شکل‌گیری مباحثی پیرامون سرمایه‌گذاری موسسات در سینما، تامین مالی سینما از سوی دولت بر مبنای مالیات‌ها، پیدایش نسلی از ستارگان با بودجه اندک در مقابله با اقتصاد نامتوازن درآمدهای کلان ستارگان مشهور و اصلاحاتی در سانسور انجامید. در واقع گزارش‌های یادشده در برآمدن نسلی از ستارگان همانند نصیرالدین شاه و اسمیتا پاتیل نقش داشت.

 میراث

کودکانی از طبقات محروم در مناطق دوردست، سالانه کتاب‌های درسی خود را از «صندوق کتاب دیپتندو پرامانیک» دریافت می‌کنند. بدنه رهبری پخش‌کنندگان و تهیه‌کنندگان فیلم (ایمپا) همچنان در غلبه بر چالش‌هایی در زمینه‌های مالیات، سانسور، سرقت هنری و... به صنعت سینما کمک می‌کند.

p26 (1) copy