س- آقای یگانه علت خاموشی برق تهران در تابستان ۱۳۵۴ شمسی یا ۱۹۷۵ میلادی چه بود؟

این مربوط به این مساله می‌شد که اقتصاد به سرعت جدیدی شروع کرد توسعه پیدا کردن و تقاضا در کشور بالا رفت. در عین حالی‌که تقاضا بلافاصله با پرداخت‌ها به‌صورت مزد به صورت حقوق یا به انواع مختلف دیگر بالا می‌رفت، ولی زیربناهای اقتصادی کشور به آن سرعت نمی‌توانست جلو برود. برای اینکه ایجاد یک کارخانه برق ممکن بود چهار، پنج سال طول بکشد. بنابراین اگر یک کارگری می‌رفت یک کولر می‌گرفت می‌گذاشت آنجا که برق زیادی مصرف می‌کند یا وسایل دیگر برقی برای خانه خودش یا چیزهایی که زود برق مصرف می‌کردند اینها زندگی‌شان بهتر شده بود و می‌خواستند از برق بیشتر استفاده کنند برای مصارف مختلف. این مهم‌ترین دلیلش بود که عدم تعادل بین تولید و مصرف برق به‌وجود آمد و آن هم به وسیله بالا رفتن درآمد مردم و مصرف بیشتر برق به‌خصوص برق مصرفی خانوار و...

در ۱۳۵۳ سازمان برنامه با پیشنهادهای جدیدی برای بالاترین هزینه عمرانی و منظور کردن طرح‌های جدید آماده بود. در آنجا این طرح‌هایی که با پیشنهاد‌های سازمان برنامه برای افزایش هزینه مورد قبول همه‌شان قرار گرفت و بعضی از تنگناهایی که ممکن بود در اقتصاد به‌وجود بیاید به آنها هم اشاره شده بود. ولی به‌طور کلی توجهی نمی‌شد یا به بعضی از تنگناها اصلا اشاره‌ای نشده بود. آن موقع هم من رئیس بانک مرکزی بودم  فرصت بحث هم نمی‌شد بهتر این بود که مثل روال معمول در پشت پرده این مسائل را به‌عرض رساند و توجه‌شان را جلب کرد که این راهی که می‌رویم ممکن است برای ما گرفتاری ایجاد بکند. بنابراین من باز به‌عنوان مسوولیتی که حس می‌کردم به حضورشان عرض کردم بالا بردن سطح هزینه به این مقدار گرفتاری‌هایی برای کشور ایجاد خواهد کرد در مراحل اول تنگناهای زیربنایی خواهد بود، بنابراین توجه‌شان را به این مساله جلب کردم و ایشان هم که از آن جلسه‌ای که بنده در حضورشان بودم آمدند بیرون و به جلسه عمومی، این را مطرح کردند در آنجا دستورات اکیدی هم دادند که باید به این زیربناها توجه کرد و اینها را توسعه داد و به موازات آن هزینه‌های دیگر انجام بشود. ولی عملا سازمان برنامه یک دستگاه بسیار ضعیفی بود که نمی‌توانست چنین تلفیقی در برنامه‌ریزی بکند و طرح‌ها را به موازات هم جلو ببرد و در نتیجه گرفتاری‌هایی به‌وجود آمد که به آن اشاره فرمودید در مورد برق بود، در مورد خانه بود، در مورد آب بود. در موارد دیگر در بنادرمان بود، راه‌آهن‌مان، جاده‌های‌مان، در همه‌شان تنگناهای خیلی شدیدی داشتیم که این مسائل به‌وجود آمده بود.

منبع: خاطرات محمد یگانه (۱۳۰۲-۱۳۷۴) تاریخ مصاحبه: ۲۵ تیر ۱۳۶۴، مصاحبه کننده: ضیا صدقی

اخبار مرتبط