گزارش میدانی «دنیای‌اقتصاد» از آغاز به کار سفره‌خانه‌های زیرزمینی
بیکاری ۵۰ هزار قهوه‌چی در عرض ۵ ماه
بلاتکلیفی مشتریان
کسادی در بازار قهوه‌خانه‌ها قدیمی و جدید نمی‌شناسد؛ چنان‌که نعیمی از قهوه‌خانه‌داران باسابقه در خیابان حافظ در گفت‌وگو با خبرنگار «دنیای اقتصاد» با بیان اینکه زنگ موبایل امان او را بریده است، گفت: پیش از شیوع کرونا، در این قهوه‌خانه علاوه بر قلیان، دیزی و املت نیز عرضه می‌شد و ۶ نفر در آن مشغول به کار بودند اما از اسفند تاکنون مجبور شدیم کسب و کار خود را تعطیل کنیم؛ الان هر روز کارگران و مشتریان به من زنگ می‌زنند که کی باز می‌کنید؟ از سوی دیگر مشکل تمدید قرارداد اجاره را داریم. معلوم نیست این وضعیت چه موقعی به پایان می‌رسد و از کی می‌توانیم دوباره فعالیت خود را آغاز کنیم و اصلا قرارداد را تمدید کنیم یا خیر؟
او با اشاره به مصوبات ستاد کرونا و اهمیت سلامت مردم گفت: ما هم جزو همین مردم هستیم و نمی‌خواهیم سلامت خود و خانواده‌مان را به خطر بیندازیم اما شرایط زندگی و اقتصادی ما باید در نظر گرفته شود. کشورهای دیگر نیز درگیر این ویروس هستند اما یکسری تمهیدات در نظر گرفتند و با اجرای پروتکل‌های بهداشتی فعالیت می‌کنند. در کدام کشور یک صنف را به بهانه کرونا به‌طور کل تعطیل کرده‌اند ما انتظار داریم حداقل یک جواب صریح به ما بدهند که مثلا تا یکسال دیگر فعالیت صنف ما ممنوع است.
بیکاری ۱۰۰ هزار نفر
محسن نظری، رئیس اتحادیه قهوه‌خانه‌داران و سفره خانه‌های سنتی نیز با اشاره به وجود ۵ هزار واحد صنفی در تهران گفت: در هر واحد به‌طور متوسط ۶ نفر مشغول به کار هستند که می‌توان گفت تمام آنها سرپرست و نان‌آور خانواده هستند پس با یک حساب سر‌انگشتی ۱۰۰ هزار نفر به‌طور مستقیم تحت تاثیر تعطیلی‌ها قرار گرفته‌اند در واقع اکنون حدود ۵۰هزار نفر از کارکنان قهوه خانه‌ها بیکار شده‌اند. البته این آمار جدا از صنف‌هایی همچون زغال‌فروش، تنباکوفروش یا قلیان فروش است که به‌صورت غیرمستقیم به صنف ما مربوط می‌شوند و اکنون نیز تحت تاثیر تعطیلی قهوه‌خانه‌ها و سفره‌خانه‌های سنتی قرار گرفته‌اند که با احتساب آنها در تهران این عدد به مراتب بیشتر خواهدشد.
او افزود: وزارت کشور و پلیس اماکن و اتاق اصناف مشکلی با فعالیت ما ندارند و حتی به ما در این زمینه کمک می‌کنند. ما نیز پیشنهاد‌های خوبی با بهره‌گیری از افراد دارای تخصص بهداشت محیط به ستاد کرونا دادیم اما وزارت بهداشت مخالفت می‌کند.
درخواست ابطال ۸۰ درصد از جوازها
نظری ادامه داد: پیشنهاد ما استفاده از شلنگ یکبار مصرف، قند‌های بسته‌بندی شده، ظروف یکبار مصرف برای عرضه غذا و چای و حتی قلیان یکبار مصرف و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی بوده اما وزارت بهداشت با وجود تایید وزارت کشور و اماکن نیروی انتظامی تمامی آنها را رد و اعلام کرده تا وقتی کرونا وجود دارد صنف ما حق فعالیت ندارد.او افزود: فعالیت بیشتر اصناف زیرمجموعه ما بدون عرضه قلیان توجیه اقتصادی ندارد و از ابتدای سال بسیاری از افراد مراجعه کرده و خواستار ابطال جواز خود شدند. اگر وضعیت به همین منوال ادامه پیدا کند تا پایان ماه آینده نزدیک به ۸۰ درصد صنف ما فعالیت خود را برای همیشه متوقف خواهد کرد.
اظهارات رئیس اتحادیه در حالی است که قهوه‌خانه‌های زیرزمینی به شدت افزایش پیدا کرده و نکته جالب اینکه همین زیر‌زمینی‌ها نیز پروتکل‌های بهداشتی را رعایت می‌کنند.
تضمین رعایت موارد بهداشتی
هومن که قلیان‌های عربی می‌دهد، می‌گوید: ما دو ماه توانستیم اجاره را از جیب بدهیم اما بیش از این امکان نداشت از طرفی دولت هم وضعیت ما را معلق گذاشته و فقط می‌گوید بسته بماند؛ خب تا کی؟ یکسال، دوسال یا همیشه تا ما وضعیت خود را بدانیم.
الان هم که به‌صورت نصفه و نیمه فعالیت می‌کنیم برای سلامت خودمان و همچنین سخت‌گیری مشتری‌ها تمام اقدامات لازم را انجام می‌دهیم مثلا پس از هر بار مصرف آب قلیان را عوض و تنگ آن کاملا شسته و کل آن ضدعفونی می‌شود. برای همه افراد نیز شلنگ یکبار مصرف در نظر گرفتیم، قندان‌ها را جمع کردیم و قند‌های بسته‌بندی یا نبات بسته‌بندی به همراه چای در لیوان کاغذی یکبار مصرف به مشتری می‌دهیم. در بحث فاصله‌گذاری هم اصلا نیازی به تذکر ما نیست به‌طوری‌که اگر محیط شلوغ باشد خود مشتری وارد نمی‌شود و همه حداقل یک متر با یکدیگر فاصله دارند.
افزایش ۱۰۰ درصدی
او درخصوص قیمت‌ها گفت: با افزایش قیمت دلار و گرانی‌ها، قیمت تنباکو و سایر اقلام بالا رفت به‌طوری‌که تنباکو دوسیب الفاخر ۲۵۰ گرمی که پیش از این ۵۴ هزار تومان بود اکنون به ۱۰۵ هزار تومان رسیده یا شلنگ یکبار مصرف که هزار تومان بود الان ۳ هزار تومان شده یا زغال از کیلویی ۱۴ هزار تومان به ۲۴ هزار تومان رسیده اما ما هنوز قلیان عربی را نهایت ۳۰ هزار تومان به مشتری می‌دهیم.
اما در قهوه‌خانه قیمت‌ها ارزان‌تر است به‌طوری‌که قلیان خوانسار (سنتی) ۱۰ هزار تومان و قلیان میوه‌ای ۲۰ هزار تومان عرضه می‌شود.
واحدهایی که در مناطق مرکزی یا بر خیابان هستند امکان فعالیت حتی به‌صورت مخفیانه را ندارند و در واقع این نوع فعالیت زیرزمینی شاید برای ۵ درصد فعالان حوزه در کلان‌شهر تهران مهیا باشد اما به‌طور حتم بیش از ۱۵۰ هزار سرپرست خانوار از اسفند ماه تاکنون بیکار هستند.
