گزارش میدانی «دنیای اقتصاد» از اثرات افزایش قیمت حبوبات
آش و حلیم از دهان افتاد
سفارش‌های تلفنی، ناجی دخل
یکی از آش‌فروشی‌های خیابان جمالزاده می‌گوید نسبت به پارسال با کاهش فروش ۵۰ درصدی همراه بوده است. نیکوصفت که بیشتر از ۱۰ سال در این حوزه فعالیت می‌کند به «دنیای اقتصاد» می‌گوید:«کرونا که آمد کاروکاسبی ما کساد شد. اسفندماه و فروردین که کلا تعطیل بودیم و از اردیبهشت ماه که مردم به شرایط عادت کردند کم‌کم فروش ما هم شروع شد ولی بسیار کم. مردم نکات بهداشتی را رعایت می‌کنند و نمی‌توان از این بابت ناراحت بود. اتفاقی است که افتاده و نه فقط روی صنف ما بلکه روی همه صنوف تاثیر گذاشته است.» به گفته نیکوصفت باوجود افزایش قیمت مواد اولیه «تا همین یک ماه پیش به قیمت پارسال می‌فروختیم. شاید بعضی‌ها بدون مجوز نرخ را بالا برده باشند اما ما این کار را نکردیم. اتحادیه هم به همه نامه زد که باید به قیمت سال گذشته بفروشیم تا وقتی‌که نرخ‌نامه جدید آمد.» او می‌گوید که در نرخ‌نامه جدید قیمت‌ها به‌طور متوسط ۲۰ درصد افزایش داشته است. نیکوصفت درباره شرایط تهیه مواد اولیه می‌گوید: «مشکلی در تهیه مواد اولیه نداریم و کمبودی هم در بازار نیست اما امان از قیمت‌ها. بیشترین فروش ما مربوط به آش شله است. در این آش انواع حبوبات و گوشت استفاده می‌شود و قیمت این اقلام آنقدر بالا رفته که برای خود ما هم تعجب‌آور است. نخودی که کیلویی ۸ هزارتومان می‌خریدیم رسیده به ۲۰ هزار تومان. قیمت گوشت هم که همه می‌دانند در چه وضعی است. نکته قابل توجه اینجاست که اقلامی مثل گوجه و پیاز هم خیلی گران شده است. چرا من باید پیاز را کیلویی ۵ هزار تومان بخرم؟ تازه این قیمت عمده است وای به حال مردم که با نرخ خرده‌فروشی خرید می‌کنند.» این فروشنده به این سوال که در اوج رکود آیا راهکاری برای بالا بردن فروش اندیشیده‌اید یا نه پاسخ داد: «بخش سفارش‌های تلفنی را گسترش دادیم. قبل از امسال سفارش تلفنی فقط به مناطق نزدیک محدود می‌شد اما الان به همه نقاط شهر ارسال داریم. مردم هم استقبال کردند. ما هم سعی کردیم که نکات بهداشتی را در ارسال رعایت کنیم، مثلا پیک ما به هیچ وجه داخل ساختمان نمی‌رود و مشتری باید دم در سفارشش را تحویل بگیرد.» به گفته نیکوصفت هم‌اکنون سفارش‌های تلفنی ۲۰ درصد از دخل او را تشکیل می‌دهد. همین‌طور آش شله در صدر تقاضا است.
۶۰ درصد کاهش فروش
فروشنده دیگری هم در خیابان کارگر شمالی می‌گوید نسبت به سال گذشته ۶۰ درصد کاهش فروش داشته است: «ربطی به گرانی‌ها ندارد، مردم به خاطر کرونا دیگر بیرون غذا نمی‌خورند. رادیو و تلویزیون هم مرتب اعلام می‌کند از بیرون غذا نگیرید.» به گفته سلمانی که بیشتراز ۵ سال در این محله به آش‌فروشی مشغول است بخش قابل توجهی از مشتری‌های او را دانشجویان تشکیل می‌دادند: «دانشگاهها هم که تق‌ولق شدند و عملا فروش ما خوابید. غذایی که ما به مردم می‌دهیم غذایی مقوی است با قیمت پایین. در آش شله از حبوبات تا گوشت استفاده می‌شود و عملا جای یک وعده غذایی را می‌گیرد. با توجه به قیمتی که دارد هم دانشجوها مشتری اصلی ما بودند اما از وقتی که کرونا شایع شد و همه دانشگاهها به‌صورت مجازی کلاس برگزار می‌کنند کاسبی ما هم خوابید.» به گفته سلمانی دانشجوها ۴۰ درصد از دخل او را تشکیل می‌دادند که الان به ۲۰ درصد رسیده است: «مواد اولیه آنقدر گران شده که اگر بخواهیم با قیمت تمام شده جنس به مشتری بفروشیم قیمت‌ها غیرمنطقی می‌شود. موضوع اینجاست که مردم آش را به‌عنوان یک غذای ارزان و سالم می‌خرند. خود من هم بابت یک پرس آش شله ۳۰ هزار تومان پول نمی‌دهم اما اگر بخواهیم بر اساس نرخ مواد اولیه قیمت‌گذاری بکنیم نرخ هر پرس آش‌شله به ۳۰ هزار تومان هم می‌رسد. هنوز بعضی از مشتری‌ها صبحانه صبح جمعه‌شان حلیم است و چشم ما هم به آنها است وگرنه بدون مشتری‌های ثابت نمی‌دانستم باید چه‌کار بکنم.»
آش‌وحلیم فروشی‌ها می‌گویند که نسبت به پارسال به‌طور متوسط ۵۵ درصد کاهش فروش داشته‌اند که دلیل اصلی آن شیوع کرونا و تاکید وزارت بهداشت به عدم خرید غذای بیرون است. همین‌طور گرانی‌های مواد اولیه باعث شده که نرخ‌نامه این صنف با افزایش قیمت ۲۰ درصدی همراه باشد.
