«دنیای‌اقتصاد» تحولات قیمت را بررسی می‌کند
صعود مرغ و فرود تخممرغ
با توجه به شرایط کنونی و احتمال کاهش تولید تخممرغ، زمزمه واردات این کالا برای نیمه‌دوم سال قوت گرفته‌است. این دونما از بازار مرغ و تخممرغ به‌خوبی نتیجه عکس سیاست نرخ‌گذاری دستوری را عیان می‌کند. کارشناسان بارها نسبت به بی‌فایده و بی‌نتیجه بودن این روند هشدار داده‌اند اما باید دید حال که مرغ روی ۲۴۹۰۰ تومان نمانده، دولت چه واکنشی به این افزایش قیمتی نشان خواهد داد.
کسبه چه می‌گویند؟
یکی از فروشندگان خیابان کارگر‌شمالی به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید دیگر مرغ به نرخ دولتی در «میدان بهمن نیست. قیمت مرغی که ما دست مشتری می‌دهیم را هم میدان بهمن مشخص می‌کند. قیمت‌ها آزاد است». این فروشنده که مرغ را کیلویی ۳۰هزار تومان می‌فروشد درباره واکنش مردم به نرخ مرغ می‌گوید: «همان زمان هم که مرغ دولتی توزیع می‌کردند سهمیه چندانی به من نمی‌رسید، شاید ۱۰ درصد تقاضا. بیشتر مشتری‌های ثابت هم شاغل هستند و وقت ایستادن در صف مرغ را ندارند. از همان اول با مرغ ۳۰ هزار تومانی کنار آمدند.» این فروشنده، بازار آینده مرغ را مساعد نمی‌بیند: «قیمت همه‌چی بالا رفته، قیمت مرغ هم مثل بقیه اجناس. موضوع این است که کسی از نرخ درست‌وحسابی خبر ندارد که بدانیم همین کیلویی ۳۰ هزار تومان درست است یا نه. دولت می‌گوید ۲۵ هزار تومان اما مرغدارها می‌گویند این نرخ صرفه ندارد.» فروش مرغ قطعه‌شده که ممنوع شده بود هم از سر گرفته شده است و در موج افزایش کنونی خبری از رفتار پلیسی در بازار نیست. به گفته این فروشنده «هیچ کمبودی در بازار نیست و فقط موضوع قیمت است.»
صنعت تخممرغ در آستانه کاهش تولید
تولیدکنندگان می‌گویند اگر دولت هزینه نهاده‌های تولید مرغ از جمله خوراک آن را که نزدیک به ۸۰ درصد از قیمت تمام‌شده را تشکیل می‌دهد، آزاد کند مرغ کیلویی حدود ۳۵ هزار تومان به‌دست مصرف‌کننده می‌رسد. به گفته یکی از اعضای هیات‌رئیسه اتحادیه مرغداران میهن اگر شرایط این صنعت همین‌گونه ادامه پیدا کند «تا آخر تابستان به واردات تخممرغ نیاز خواهیم داشت.» غلامرضا نصرت به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: «از زمستان پارسال جوجه یک‌روزه مرغ تخم‌گذار ۱۵ تا ۱۷ هزار تومان فروخته می‌شود، در صورتی‌که نرخ مصوب آن ۸۷۰۰ تومان است. همین‌طور نرخ فروش جوجه یک‌روزه گوشتی در بازار غیررسمی ۸ هزار تومان بود که الان به ۶ هزار تومان رسیده در صورتی که نرخ مصوب آن ۴۲۰۰ تومان است.» این تولیدکننده می‌گوید درحالی جوجه‌های یک‌روزه با نرخ آزاد فروخته می‌شوند که «برای واردات این جوجه‌ها ارز دولتی تامین شده است.» نصرت در پاسخ به این سوال که نرخ موردنظر تولیدکننده چند است، پاسخ داد: «عرضه و تقاضا باید مشخص کند، اما با سیاست‌های حال‌حاضر نرخ تخممرغ اختلاف بالای ۱۰ هزار تومانی با نرخ دولتی کنونی دارد.» به گفته نصرت دولت نرخ مصوب نهاده‌ها را ۲۸ درصد افزایش داده اما اجازه افزایش قیمت تخممرغ را نمی‌دهد.
مرغ و تخممرغ با دان آزاد چند؟
درحال‌حاضر قیمت تمام‌شده دان مرغ تخم‌گذار کیلویی چهار هزار و ۳۸۰ تومان است که در صورت آزادسازی این اقلام به هشت هزار و ۳۰۰ تومان می‌رسد. همین‌طور نرخ تمام‌شده دان مرغ گوشتی ۴۴۰۰ تومان است که تهیه آن از بازار آزاد نزدیک به ۹ هزار تومان تمام می‌شود.» به گفته این تولیدکننده با نرخ کنونی نهاده‌های دامی در بازار غیررسمی «تخممرغ بسته‌بندی کیلویی ۲۴ تا ۲۵ هزار تومان و مرغ کیلویی ۳۶هزار تومان به‌دست مصرف‌کننده می‌رسد.» این درحالی است که به سبب کاهش مصرف تخممرغ در فصل تابستان نرخ این کالا در مرغداری به زیر نرخ مصوب که ۱۴ هزار و ۵۰۰ تومان است رسیده و ۱۱هزار و ۵۰۰ تومان خریدوفروش می‌شود. به گفته نصرت دلیل این کاهش تقاضا «تغییر فصل و ماه‌های قمری است. همیشه بازار تخممرغ در فصل تابستان و ماه رمضان با کاهش تقاضا روبه‌رو است اما امسال به افت قیمت زیادی منجر شد، به‌گونه‌ای‌که زیر نرخ مصوب فروخته می‌شود.» اما نرخ تخمینی مرغ آزاد با قیمت کنونی بازار اختلاف چندانی ندارد. به گفته نصرت در صورت آزادسازی نهاده‌های دامی با هزینه‌های کنونی تولید مرغ کیلویی «۳۵ هزار تومان» به‌دست مصرف‌کننده می‌رسد که با نرخ ۳۰ هزار تومان کنونی فاصله کمی دارد. تمامی فلسفه و اصرار دولت بر سیاست نرخ‌گذاری دستوری برای جلوگیری از افزایش قیمت است اما به‌نظر می‌رسد مکانیزم عرضه و تقاضا نرخ کارشناسی‌شده این کالای مهم را کشف کرده است. سالانه ۴۸ میلیون قطعه جوجه‌ریزی انجام می‌شد که امسال به ۴۲ میلیون قطعه رسید و بخشی از افزایش قیمت مرغ به همین کاهش تولید برمی‌گردد. کاهش تولید به‌نظر می‌رسد به سوله‌های مرغ‌های تخم‌گذار هم رسیده است که ماحصل آن افزایش قیمت این کالا در فصل پاییز خواهد بود.
