نوسان تقاضا در بازار گوشت‌ یخ‌زده

 کاهش تقاضای گوشت قرمز یخ‌زده

گوشت گوسفندی در تیر سال گذشته به طور میانگین کیلویی ۱۰۰هزار تومان فروخته شد و گوشت گوساله با کم‌کردن اختلاف قیمت با گوسفندی کیلویی ۸۵هزار تومان فروخته ‌شد. با در نظر گرفتن قیمت کنونی گوشت گوسفندی و گوساله یعنی کیلویی ۱۴۰‌هزار و ۱۳۰‌هزار تومانی می‌توان دریافت که در عرض یک سال افزایش حدود ۳۰ درصدی و ۵۰درصدی داشته‌اند که باتوجه به تورم دیگر کالاها، صعود زیادی به نظر نمی‌رسد. البته بلندترین جهش قیمتی گوشت قرمز در اوایل سال گذشته اتفاق افتاد که گوشت گوسفندی از کیلویی ۵۰هزار تومان به ۱۰۰هزار تومان نزدیک شد و ثابت ماند تا اسفند سال گذشته. در بحبوحه خریدهای عید قیمت گوشت گوسفندی از ۱۳۰‌هزار تومان عبور کرد و گوشت گوساله هم ۱۲۰‌هزار تومان فروخته ‌شد. این در حالی است که به گواه آمار میزان مصرف گوشت قرمز ایرانیان به ازای هر نفر از ۱۲ کیلو به ۸ کیلوگرم رسیده‌است. مقامات صنفی دلیل این افزایش قیمت را افزایش تقاضا در آستانه عید سال ۱۴۰۰ اعلام کردند. البته گوشت‌های یخ‌زده برزیلی پیش از این شرایط برای بازار ایران آشنا بود. سال ۹۷ که شیب صعودی قیمت گوشت قرمز بیشتر شد واردات گوشت‌های یخ‌زده عمدتا برزیلی هم افزایش یافت که باتوجه به اختلاف قیمت قابل‌توجهی که با گوشت گرم داشت مورد توجه و استقبال بعضی از مصرف‌کنندگان خانگی و صنفی قرار گرفت. مشاهدات میدانی «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد با کم‌شدن این اختلاف قیمت عملا بخش بزرگی از تقاضای گوشت قرمز یخ‌زده از بین رفته‌است. سال گذشته گوشت یخ‌زده برزیلی در حالی کیلویی ۵۰‌هزار تومان فروخته می‌شد که گوشت گرم نزدیک ۱۰۰‌هزار تومان بود اما هم‌اکنون گوشت گوساله یخ‌زده برزیلی کیلویی ۱۰۰ تا ۱۱۵‌هزار تومان فروخته می‌شود که اختلاف زیادی با نرخ ۱۲۰‌هزار تومانی گوشت گرم گوساله ندارد و به همین سبب تقاضای گوشت یخ‌زده به سمت گوشت گرم سوق‌ پیدا‌ کرده ‌است. این کاهش اختلاف قیمت می‌تواند فرصتی برای دامداران و تولیدکنندگان باشد، اما باتوجه به مشکلاتی که در تامین خوراک دام وجود دارد بعید به نظر می‌رسد تولیدکننده داخلی بتواند آمادگی جایگزینی کامل گوشت یخ‌زده را داشته ‌باشد و پاسخ همه متقاضیان را بدهد؛ گرچه به گفته مسوولان مشکلی در تامین گوشت قرمز گرم وجود ندارد. مشاهدات میدانی ما نشان می‌دهد در برخی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای سطح تهران ران منجمد گوساله کیلویی ۱۱۷‌هزار تومان و سردست منجمد ۱۱۵‌هزار تومان فروخته می‌شود در صورتی‌که در میادین میوه‌وتره‌بار این اقلام بین ۱۴۰ تا ۱۵۰‌هزار تومان فروخته می‌شود. همین‌طور گردن منجمد گوسفندی کیلویی ۱۲۰‌هزارتومان فروخته می‌شود که گرم‌ آن در میادین ۱۳۰‌هزار تومان نرخ خورده ‌است. همچنین سردست گرم گوسفندی که در میادین کیلویی ۱۳۰‌هزار تومان نرخ خورده نمونه منجمد آن در فروشگاه‌ها کیلویی ۱۲۷‌هزار تومان فروخته می‌شود. به گفته کسبه و فروشندگان تا  زمانی‌که اختلاف قیمت بین گوشت قرمز منجمد و گرم قابل ‌توجه بود «تقاضای خوبی برای گوشت یخ‌زده وجود داشت مخصوصا از سمت مصرف‌کنندگان متوسط نظیر کترینگ‌ها، اما الان که این اختلاف قیمت کم شده‌ مشتری ترجیح می‌دهد گوشت گرم بخرد تا منجمد».

 مرغ‌یخ‌زده کیلویی ۲۰‌هزار تومان

در بازار مرغ اما موضوع کاملا متفاوت است. مرغ یخ‌زده برای بازار ایران ناآشنا نیست اما برای خریدار خرد ایرانی چرا. سال گذشته که قیمت مرغ  روند افزایشی گرفت زمزمه‌های واردات مرغ از ترکیه قوت گرفت و اکنون با نگاهی به برخی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای می‌توان ورود این کالا به سبد غذایی ایرانیان را مشاهده کرد. مشاهدات میدانی «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد این فروشگاه‌ها مرغ یخ‌زده را به قیمت کیلویی ۱۹‌هزار و ۴۰۰ تومان عرضه می‌کنند، با توجه به اینکه وزن مرغ‌های یخ‌زده کمی بیش از یک کیلو است قیمت هر قطعه این اقلام حدود ۲۵‌هزار تومان تمام می‌شود. رقمی که با آن نمی‌توان یک کیلو مرغ در بازار تهیه کرد. شرایط بازار مرغ به گونه‌ای است که حتی افزایش نرخ مصوب مرغ  به ۲۴۹۰۰ تومان نتوانسته تولیدکنندگان را مجاب کند و این کالا در دو ماه گذشته تا کیلویی ۴۰‌هزار تومان هم به دست مصرف‌کننده رسید. مرغ گرم در تیر سال گذشته کیلویی ۱۷‌هزار تومان فروخته شد که با توجه به نرخ متوسط ۳۸‌هزار تومانی آن در تیرماه امسال می‌توان به افزایش ۶۳ درصدی آن پی برد. این افزایش قیمت در حالی رخ داد که عمده تقاضا به سبب گرانی گوشت قرمز به سمت بازار مرغ کشیده‌ شده ‌بود. مشاهدات میدانی «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد اختلاف قیمت بیشتر از ۱۰‌هزار تومانی مرغ گرم و منجمد باعث شده این کالای یخ‌زده توفیق جدیدی در برخی از مناطق تهران پیدا کند. یکی از فروشندگان فروشگاه‌های زنجیره‌ای دراین باره می‌گوید: «تابه‌حال مرغ یخ‌زده نمی‌فروختیم، ولی از دو هفته پیش که در فروشگاه عرضه شد با استقبال روبه رو شد.»

  مشکل چیست؟

بزرگ‌ترین مشکل گوشت‌های یخ‌زده کیفیت آنها است. جست‌وجوها و گفت‌وگوهای «دنیای‌اقتصاد» با صنوفی که از گوشت قرمز یخ‌زده استفاده کردند نشان می‌دهد معمولا کالا در اواخر تاریخ انقضا به دست آنها می‌رسد و «نمی‌توان زیاد روی آن حساب کرد. مزیت گوشت یخ‌زده قابلیت انبار آن است که در نوسانات قیمتی می‌تواند به نفع کاسب باشد. اما پس از باز شدن گوشت‌ها بخش قابل‌توجهی از وزن آن خونابه است که نشان می‌دهد پیش از این دمای آن تغییر کرده و گوشت باز شده ‌است. این موضوع کیفیت گوشت را به شدت کاهش می‌دهد». مشاهدات ما از گوشت‌ و مرغ یخ‌زده فروشگاه‌ها نشان می‌دهد معمولا بین ۳ تا ۵ ماه از تاریخ انقضای آنها باقی مانده که برای مصرف صنعتی مناسب نیست، گرچه برای مصرف صنفی و خانگی مناسب است. باید دید آیا اختلاف قیمت مرغ منجمد و گرم همچنان تقاضای مرغ یخ‌زده را حفظ می‌کند یا پس از مدتی مثل گوشت قرمز با کم‌شدن اختلاف قیمت تقاضای آن در بازار از بین خواهد رفت.