«دنیای اقتصاد» شرایط تولید و فروش انواع ماهی را بررسی کرد
نوسان در بازار ماهی‌ها
در روزهای اخیر قیمت انواع ماهی و خصوصا ماهی قزل‌آلای پرورشی افزایش داشته است. این درحالی است که پیش از این قزل‌آلا یکی از ماهی‌های ارزان‌قیمت و پرفروش بازار بود ولی حالا ماهی آزاد این جایگاه را از آن خود کرده است. بر اساس آماری که وزارت جهاد کشاورزی در سال 1399 منتشر کرد، سرانه مصرف ماهی در کشور 3/ 4 کیلوگرم در سال اعلام شده بود که این میزان ، از سرانه مصرف جهانی (2/ 20 کیلوگرم) به مراتب کمتر است.
دلایل افزایش قیمت
کارشناسان بازار تولید آبزیان کشور درباره دلایل افزایش قیمت انواع ماهی و به‌ویژه قزل‌آلا می‌گویند حدود ۸۰ درصد مواد اولیه پرورش دام و طیور و خصوصا آبزیان کشور وارداتی است و همین عامل بر تولید، تجارت و قیمت تمام‌شده محصولات تاثیر می‌گذارد. به همین دلیل نوسانات ارزی قیمت و حتی عرضه و تقاضا، توزیع و واردات مواد اولیه را دچار چالش می‌کند. از آن گذشته برخی دیگر از فعالان این بازار درباره افزایش نرخ ماهی دلایل دیگری را هم مطرح می‌کنند و می‌گویند خشکسالی، کاهش تولید، افزایش قیمت خوراک، حذف ارز ترجیحی، افزایش صادرات و بالا رفتن تقاضای خرید مردم در هفته‌های اخیر دلایل افزایش قیمت ماهی قزل آلا و سالمون است. از سوی دیگر آنها افزایش قیمت واردات نهاده‌ها و خوراک ماهی را عاملی بسیار موثر در افزایش قیمت‌ها عنوان می‌کنند زیرا ۶۰ تا ۷۰ درصد قیمت تمام شده ماهی قیمت خوراک است. این دقیقا همان مشکلی است که در طول چند سال اخیر در بخش پرورش و تولید مرغ نیز بسیار تاثیر‌گذار بوده است. البته اخیرا هزینه آب نیز برای پر کردن استخرهای پرورش ماهی افزایش داشته است. این درحالی است که هزینه‌های مورد نظر وزارت نیرو برای بهره‌گیری از آب رودخانه‌ها، حدود ۴۰ درصد رشد داشته است و در برخی موارد، وزارت نیرو حکم به تعطیلی ماهی‌سراها نیز داده است. از سوی دیگر کاهش چشمگیر صید در سواحل جنوب، قیمت ماهی‌های آب شور را به کیلویی ۱۲۰ هزار تومان رسانده است.
در آستانه موج جدید؟
اما در حالی ماهی قزل آلا و سالمون در یک ماه اخیر افزایش قیمت زیادی داشته که کارشناسان حوزه شیلات و آبزیان عنوان می‌کنند انتظار می‌رود که در نیمه دوم سال باز هم افزایش قیمت وجود داشته باشد چرا که تقاضا در این وقت سال بیشتر می‌شود. مردم در نیمه دوم سال بیشتر ماهی می‌خرند و این فرهنگ غلط نیز جا افتاده که باید مصرف در این بازه سال بیشتر شود. در حالی که ماهی مختص فصل خاصی نیست و باید در تمام فصول استفاده شود. مورد دیگری که فعالان بازار برای عرضه‌های آینده اعلام می‌کنند این است که دورنمای توزیع مناسب نهاده‌های آبزیان در کشور نیز روشن نیست.
قیمت انواع ماهی
در حال حاضر قیمت هر کیلو عمده‌فروشی ماهی قزل آلا در بازار تهران75 تا 80 هزارتومان و در بازار خرده‌فروشی حدود 85 تا 110 هزارتومان است. البته در میادین میوه و تره بار شهرداری که قیمت‌ها کنترل می‌شود، ارزانتر به فروش می‌رسد. این عدد در استان‌هایی که تولید ماهی (پرورشی و طبیعی) در آنها کم است ۱۰ تا ۱۵ درصد بالاتر است. همچنین قیمت عمده‌فروشی ماهی سالمون نیز به دلیل افزایش درخواست صادرات از حدود 73 حالا به 85 هزار تومان رسیده است. قیمت ماهی‌های بسته بندی شده نیز به این شرح است: کیلکا با سر پانصد گرمی 39، فیله ماهی شوریده جنوب هفتصد گرمی 197، استیک ماهی شیر جنوب با پوست هفتصد گرم 171، فیله ماهی سنگسر ششصد گرمی 99500 و فیله ماهی حلوای سیاه هفتصد گرمی 124 هزار تومان فروخته می‌شود.
خشکسالی عامل کاهش تولید
با وجود ارزش غذایی بالاتر ماهی نسبت به مرغ، تمرکز دولتمردان در سال‌های اخیر بر تولید مرغ بود و البته خوشبختانه ماهی از مداخله دستوری دولت تا حدود زیادی در امان ماند. با این حال کارشناسان بازار تاکید می‌کنند تولیدکنندگان ماهیان سردابی با توجه به سرمایه‌گذاری که در این بخش دارند باید ۲۰ تا ۲۵درصد سود کسب کنند اما در سال گذشته به گفته تولیدکنندگان، این سود کمتر از ۸ درصد بوده است. اگر سود کم باشد تولید صرفه اقتصادی ندارد و تولیدکننده عملا دست از تولید می‌کشد. به بیان دیگر ظرفیت تولید قزل آلا در کشور در سال ۲۳۰ هزارتن است که امسال این رقم فقط ۱۲۰ هزارتن بوده است. این یعنی رغبت تولیدکنندگان به تولید، کاهش یافته است.
