مدل عجیب محاسبه ترافیک داخلی اینترنت

در نهایت کاربر اینترنت ایرانی از سرویس حجمی به سرویس نامحدود با سقف ترافیک رسید! اما یک مورد نسبتا جدید در این تعرفه ها، قیمت‌گذاری متفاوت برای ترافیک داخلی است. اگرچه چنین شیوه‌ای برای قیمت‌گذاری اینترنت در کشورهای دیگر رایج نیست اما با توجه به کیفیت پایین و قیمت بالای اینترنت برای کاربر ایرانی عادلانه به نظر می‌رسید که تفاوتی بین ترافیکی که از دو قاره آنسوتر و احتمالا با هزینه دلاری وارد می‌شود با ترافیک سروری از داخل کشور باشد اما گویا در همین امتیاز ساده هم عدم درک مشترک و پیچیدگی وجود دارد. شرکت‌های سرویس‌دهنده قیمت‌های سرویس خود را با سقف ترافیک اعلام کردند اما برخی آن سقف را براساس ترافیک بین‌الملل و برخی آن را براساس ترافیک داخلی در نظر گرفته‌اند و باز عجیب تر آنکه برخی شرکت‌ها مصرف کاربران (ترافیک بین‌الملل) را دو برابر از سقف ترافیک کم می‌کنند و در بسیاری از موارد این مساله شفاف اعلام نشده است.

اما بحث دیگر این است که آنچه به‌عنوان ترافیک داخلی عنوان شد با مفهوم کلی ترافیک داخلی متفاوت و صرفا ترافیک مصرفی از چند سایت منتخب داخلی است! و در واقع کاربر ایرانی یا از چند سایت منتخب ایرانی بازدید می‌کند و یا هزینه اینترنت بین‌الملل که شاید از دو قاره آنسوتر می‌آید را پرداخت می‌کند حتی اگر سرور سایت در همسایگی یا چند خیابان آن‌طرف‌تر ایشان باشد! پس از مدتی مسوولان در پاسخ به این مساله صحبت از سامانه ثبت سایت‌ها کردند که اخیرا راه‌اندازی شده است و سامانه جدیدی به مجموع سامانه‌هایی که مدیران سایت‌ها باید در آن ثبت نام کنند اضافه شد! اما سوال این است که چرا اصولا چند سایت منتخب یا چرا سامانه برای ثبت سایت‌های داخلی؟ چه فرقی بین هزینه انتقال اطلاعات از یک سایت در یک دیتاسنتر داخلی با سایت دیگری در همان دیتاسنتر و صرفا با‌ای پی متفاوت یا چند متر فاصله وجود دارد؟

جالب است بدانید که کل رنج و محدوده ‌ای‌پی‌های ایران که به‌صورت آزاد و در دسترس همگان است کمتر از ۱۲۰۰ مورد است و در عمل وارد کردن و مدیریت این فهرست ۱۲۰۰ موردی از وارد کردن نام سایت یا‌ای پی هر سایت (که ممکن است در طول سال نیز بارها عوض شوند یا هر سایتی چندین‌ای پی داشته باشد) در روترها و شبکه داخلی ساده تر است. همچنین سوال پیش می‌آید که چرا کاربران (حتی کاربران یک سرویس‌دهنده اینترنت یکسان) مثلا برای انتقال اطلاعات به‌صورت  Peer-to-peer بین خودشان باید از سقف اینترنت بین‌الملل خود هزینه کنند؟ چرا آنچه که زمانی کاغذبازی سنتی بود امروز تبدیل به بوروکراسی دیجیتال و سامانه‌های متعدد آنلاینی شده است که مدیران سایت‌ها باید در آن ثبت نام کنند؟ چرا بازدید یا دریافت اطلاعات از سروری داخل کشور (جز سایت‌های منتخب و ثبت نامی) باید مشابه بازدید از سایت‌هایی از خارج از کشور از سقف ترافیک کاربر ایرانی بکاهد؟