بازاندیشی در روزنامه‌نگاری عصر اینترنت

 گوگل اخیرا به دنبال ارائه سرویس اشتراک اخبار است. می‌توانید کمی درباره نحوه این اشتراک توضیح بدهید؟

تمرکز گسترده و تلاش ما(در گوگل) همواره ایجاد یک اکوسیستم پایدار بوده که در آن کیفیت روزنامه‌نگاری رو به رشد باشد چیزی که امروز من نسبت به گذشته به آن بسیار خوشبین‌ترم. فکر می‌کنم اگر ما به نشانه‌های تغییرات نگاه کنیم جوانه‌های موفقیت در رویکرد جدید به روزنامه‌نگاری در سطح محلی را می‌توانیم ببینیم.در سطح بین‌المللی به لحاظ محتوا و موضوعات در وضعیت فوق‌العاده‌ای قرار گرفته‌ایم. من همواره از سال‌ها قبل در Google News این را گفته‌ام که ما نیاز به بازاندیشی روزنامه‌نگاری از هرجهت داریم. این به معنی تغییر همه آن جهات نیست اما باید خودمان را مقید به تفکر دوباره کنیم. مثلا رابطه ( رسانه) با اجتماع چگونه است؟ مدل‌های تجاری تکامل یافته برای رسانه‌ها کدامند؟ مدل مناسب روزنامه‌نگاری امروزی با توجه به مدل مصرف اطلاعات توسط مردم از طرق مختلف چیست؟ مشخص است که نمی‌توانیم به روش‌های گذشته متکی باشیم روش‌هایی که امروز کسی را مجاب نمی‌کند. به همین دلیل همواره به این فکر می‌کنیم چگونه به‌عنوان یک شرکت تکنولوژی ابزارهای بهتری بسازیم که اشتراک و عضوگیری در آن بهتر رخ دهد.

 چه نگرانی‌هایی درباره ورود به بازار اشتراک اخبار دارید؟ چه نوع اطلاعاتی به واسطه اشتراک از کاربران دریافت می‌کنید؟

برای فروش اشتراک تنها اطلاعاتی که از کاربران دریافت می‌کنیم نام کاربر و ایمیل اوست. هدف ما اینجا تصاحب مشتریان نیست بلکه عرضه مدلی مناسب از روزنامه‌نگاری است. شما نیاز دارید با مشترکان یک رابطه بسازید تا مشترکان دوباره و دوباره از شما اشتراک بگیرند. به همین دلیل ما فقط نام و آدرس فیزیکی کاربران را - اگر لازم باشد - از آنها دریافت می‌کنیم. همین و هیچ اطلاعات دیگری از کاربران نمی‌گیریم.

 آیا این تضمینی می‌دهد که ناشران (مجلات و رسانه‌ها) هم در آینده اطلاعات دیگری از کاربران نگیرند؟ مثلا برای ارائه آگهی یا محصولات اطلاعات کاربران را به آگهی دهندگان ندهند؟

خب اطلاعاتی وجود ندارد. فقط یک نام هست. ما هیچ اطلاعاتی هم از سایت‌ها نمی‌گیریم ولی موضوعات مربوط به ترافیک سایت‌ها (و رابطه‌شان با کاربران) به ما مربوط نمی‌شود.

 از اینکه چه مقاله‌ای جزو مقالات اشتراکی یک رسانه قرار می‌گیرد مطلع نمی‌شوید؟

نه. پلت‌فرم ما مبتنی بر استاندارد وب آزاد (Open Web) است. ما فرزند وب آزاد هستیم. ارزش ولی اعتبار کل جست و جوی گوگل به ثروتی بستگی دارد که اکوسیستم دانش در آن شکل گرفته است. موفقیت پلت فرم نمایش تبلیغات ما - که سال گذشته ۱۳ میلیارد دلار به واسطه ۲ میلیون ناشر (سایت) ایجاد شد - به خاطر موفقیت در وب آزاد است. پس آیا ما فکر می‌کنیم که روزنامه‌نگاری برای جامعه ما مهم است؟ بله البته. اما اگر شما به انگیزه‌های تجاری ما نگاه کنید متوجه می‌شوید چرا ما چنین کردیم. علاقه‌مندی تجاری خود ناشران به خاطر سلامت وب آزاد است.

 شکی نیست که مهندسان فوق‌العاده‌ای در گوگل حضور دارند که به فضای مجازی مستقل معتقدند، به جهان جان پری بارلو John Perry Barlow (فعال اینترنتی و معتقد به اینترنت آزاد که در بهمن ماه سال ۱۳۹۶ درگذشت)‌ باور دارند اما اخیرا سفری به سیلیکون داشتم و مناطق مختلفی را دیدم و با شرکت‌های سرمایه‌گذار جسورانه VC متعددی صحبت کردم و برایم تعجب آور بود وقتی فهمیدم کشمکشی بین دیدگاه معتقد به وب آزاد و وب بسته در آنجا وجود دارد. بعضی از این سرمایه‌گذاران سیلیکون ولی را ترک کرده بودند چون معتقد بودند آنچه به‌عنوان وب آزاد ساخته‌اند دیگر باعث عدم تمرکز اینترنت نمی‌شود. گوگل خودش را بخشی از وب آزاد می‌داند - با پلت‌فرم‌هایی مثل اندروید یا امکانی که مثلا با اکانت گوگل می‌توان در هر اپلیکیشنی ثبت‌نام کرد - اما در واقع خود گوگل به سمت بسته شدن حرکت می‌کند. به همین دلیل شاهد رشد سرمایه‌گذاری روی تکنولوژی‌هایی چون بلاک‌چین هستیم. نظرتان چیست؟

بله و من سعی می‌کنم با دقت کلماتم را (برای پاسخ) انتخاب کنم و مایل نیستم درباره سرمایه‌گذاری جسورانه در سیلیکون‌ولی حرف بزنم. گوگل یک موجود خاص و‌ متفاوت است و امید دارم همیشه اینگونه بماند. دلیل ماندن من در گوگل همین است. من علاقه‌مند به خبر هستم و حس می‌کنم گوگل بهترین‌جا برای تلاش در تاثیرگذاشتن در این زمینه باشد. وقتی شما می‌گویید از گوگل برای ورود به هر اپلیکیشن دیگر استفاده می‌کنید، این حقیقت ندارد. شما می‌توانید از گوگل برای ورود به اپلیکیشن‌ها استفاده کنید و مزیت‌هایی برای استفاده از گوگل در ورود به آنها وجود دارد. ما یک امکانی داریم به نام قفل هوشمند (Smart Lock) که با استفاده از آن نیازی به ورود با اکانت گوگل نیست و ناشران از آن برای ورود کاربران به اپلیکیشن‌هایشان استفاده می‌کنند. متاسفانه رسانه‌ها در زمینه توسعه تکنولوژی ورود کاربران (‌به اپلیکیشن یا سایت) و نگهداشتن آنها خوب نیستند. صرف‌نظر از اینکه امکان ورود با اکانت گوگل وجود داشته ما ابزارهایی راهم درست کرده‌ایم که به آنها کمک کند تا کاربران به داخل اپلیکیشن خود بیاورند. البته ما کامل نیستیم و هرگز هم نخواهیم بود اما به مرور با کمک خود ناشران بهتر  شده‌ایم.

 داخل گوگل چطور؟ گفته می‌شود یک تفکر محافظه‌کارانه سرکوبگر در آن وجود داشته است. گوگل چگونه ایده‌های مختلف از ایده‌های اینترنت آزاد تا آزادی بیان را مدیریت می‌کند؟

گوگل از نظر فرهنگ درون سازمانی شفاف‌ترین شرکتی است که من تا به حال دیده‌ام. اصلا شگفت‌آور است. برای انتشار اطلاعات به شکل اعجاب‌آوری آزاد هستیم. این به معنی این نیست که چالش‌های فرهنگی نداریم. ما مرتبا در حال تغییر فرهنگ داخلی هستیم و این بدون مشکل نیست. ما در Google News به تنوع منابع و تنوع عقاید بسیار معتقدیم واین طبیعت ما شده است. سوالی که من همواره از تیمم می‌پرسم این است که شغل ما چیست؟ پاسخ دادن اطلا عات صحیح به کاربران است. اگر شما از ما بپرسید جیمز کومی (رئیس سابق اف‌بی‌آی که اخراج او به دست ترامپ باعث جنجال‌های بسیاری شد) چند سانتی‌متر قد دارد؟ ما خواهیم گفت ۱۹۸ سانتی‌متر اما برای بسیاری از پرسش‌ها پاسخ ساده‌ای وجود ندارد. فلسفه ما این است چگونه به کاربران ابزارها و اطلاعاتی بدهیم که خودشان تفکر انتقادی را توسعه بدهند.

 شما حدود ۳۰ سال از عمر خودتان را در قلب سیلیکون‌ولی گذرانده‌اید و می‌دانید عقایدی در مورد اعتیاد به تکنولوژی و استفاده افراطی از اپلیکیشن‌ها وجود دارد. به نظرتان رابطه بین ما و تکنولوژی چگونه است؟

به نظرم باید با تکنولوژی کمی فروتنانه برخورد کرد. من همیشه گفته‌ام تکنولوژی ارزش‌هایی را ایجاد کرده اما ارزش تکنولوژی مرتبط به کاری است که ما با آن می‌کنیم. بستگی دارد شما با آن چه می‌کنید وگرنه محصولات زیاد بی‌فایده‌ای هم در همین سیلیکون‌ولی تولید شده است.

 بحث و جدل‌های مختلفی درباره یوتیوب و جست‌و‌جو در گوگل وجود دارد؛ گوگل پارامترهایی را داخل الگوریتم قرار می‌دهد ولی در نهایت الگوریتم‌ها را داخل سرویس‌های گوگل می‌بینیم. چه می‌کنید تا مطمئن شوید محتوای مسموم در این فضا دیده نشود؟

مشکل ظریفی وجود دارد ما همیشه نگران عواقب دومی هستیم. بعضی از مردم می‌گویند به خاطر الگوریتم یوتیوب اگر شما محتوای افراطی را مشاهده کنید یوتیوب باید محتوای افراطی دیگری را (با توجه به علایق شما) به شما نشان می‌دهد. من می‌گویم بله این نکته درست است، ما نمی‌خواهیم محتوای افراطی از ابتدا در سرویسمان باشد و اگر قواعد یوتیوب را رعایت نکند مدت زمان زیادی قابل دیدن نخواهد بود. باید توجه داشت این الگوریتم برای چیزهای خوب هم هست.  اگر شما به موضوع خاصی علاقه داشته باشید ویدئوهای بعدی که برای نمایش به شما پیشنهاد می‌شود متناسب با آن خواهد بود.

 قوانین و مدل‌های تجاری را کناری بگذاریم. مدل ایده‌آل اکوسیستم روزنامه‌نگاری چیست؟

تعریفی که من از روزنامه‌نگاری می‌کنم این است که روزنامه‌نگاری ابزاری به شهروندان می‌دهد که آنها برای خوب بودن به آن نیاز دارند و اطلاعاتی به شهروندان بدهد که مثلا هنگام دادن رای تصمیم هوشمندانه بگیرند.