نشست بررسی «فیک‌نیوز» در وزارت ارتباطات برگزار شد
در ابتدای این نشست عباس عبدی با اشاره به اینکه بی‌اعتمادی موجود در جامعه زمینه را برای پذیرش فیک نیوز فراهم می‌کند در رابطه با عوامل موثر در باورپذیری اخبار فیک گفت: «اولین مساله فقدان اعتماد است. فیک‌نیوز فقط در جامعه‌ای شکل می‌گیرد یا تولید می‌شود که اعتماد کم است. دومین مورد، جامعه متشنج است، جامعه‌ای که ثبات و پایداری داشته باشد عجله‌ای برای شنیدن خبر و قضاوت آن ندارد. بنابراین در جامعه متشنج هرکسی یا گروهی سعی دارد با اخبار جعلی موازنه را به سمت خود سوق دهد. همچنین در جامعه‌ای که مرجعیت رسانه‌ای کاهش پیدا کرده، تولید و پذیرش فیک نیوز بیشتر و بیشتر شده‌است.»
در ادامه این نشست، امیر محبیان با اشاره به تحول معنای فیک نیوز در سال‌های اخیر این مفهوم را با عنوان «آلودگی اطلاعاتی» دسته‌بندی کرد و با اشاره به عوامل روان‌شناختی پذیرش فیک نیوز گفت: «انسان‌ها موجوداتی نیستند که عقلانی فکر کنند بلکه موجوداتی هستند که قابلیت عقلانی شدن را دارند و انسان در مواجهه اول با بسیاری از موضوعات احساسی و عاطفی قضاوت می‌کند و لذا دوست دارد چیزی را که مایل است به‌عنوان خبر دریافت کند و بشنود. بنابراین خیلی از ما وقتی اخبار واقعی را می‌شنویم کشش آن را نداریم چون مطابق تمایل ما نیست.» شهرام شریف، خبرنگار حوزه تکنولوژی نیز با اشاره به اهمیت شبکه‌های اجتماعی مجازی در تولید محتوا و اخبار اظهار کرد: «مشکلی که در شبکه اجتماعی وجود دارد قضاوت سریع است؛ اینکه مردم خیلی زود نسبت به موضوعی واکنش مثبت یا منفی نشان می‌دهند. علاوه بر این مساله روایت غالب هم در این شبکه‌ها مطرح است. کسی که زودتر حرف یا خبر منفی را در فضای مجازی منتشر می‌کند، مردم همراهش می‌شوند و غایب بودن در این فضا باعث نادیده گرفته شدن می‌شود.»
در ادامه این نشست، عباس عبدی گفت: برخی می‌گویند رسانه‌های رسمی ما منشا فیک‌نیوز هستند، درست هم می‌گویند به خاطر این است که قانون وجود ندارد. اگر قانونی باشد که وقتی صداوسیما یک خبر فیک علیه شما بزند جریمه‌ای بشود که تا هفت‌پشتش فراموش نشود، هیچ‌وقت این کار را نخواهد کرد. امیر محبیان در ادامه نشست با اشاره به اینکه دروغ و اخبار فیک به ضرر همه از جمله طراحان آن است اظهار کرد: «اگر فرد احساس بکند دروغی که می‌گوید برایش هزینه‌زاست؛ کم‌کم این عمل را ترک خواهد کرد. اما به نکته مهمی اشاره کردید که یکی از شرکت‌کنندگان نشست‌های پیشین هم مطرح کرده بودند. اگر قضیه را صرفا اقتصادی ببینیم و عدالت به معنی تساوی در میان همه برقرار کنیم؛ تصور کنید که بگوییم هر دروغی صدهزار تومان جریمه دارد.
پرداخت این جریمه برای من که صدهزار تومان ندارم خیلی سخت است، بنابراین دروغ نمی‌گویم. ولی عملا کسی که پول دارد، با پرداخت هزینه دروغ می‌گوید. یعنی باید تناسب‌ها رعایت بشوند. طبیعتا نباید هزینه، برای منی که ممکن است رسانه‌ام در روز ۵۰ هزار نفر مخاطب داشته باشد؛ با آن رسانه‌ای که ۵میلیون مخاطب دارد، برابر باشد. یک دروغ می‌تواند هم پنجاه هزار نفر و هم پنج میلیون نفر را متاثر بکند. در ادامه این نشست شهرام شریف با اشاره به مواضع عباس عبدی در رابطه با ضرورت قانون‌گذاری در حوزه فیک نیوز ابراز کرد: «من به سابقه قانون‌گذاری تکنولوژی و وب در ایران و دنیا نگاه می‌کنم و می‌بینم که تاثیر مثبتی بر رفع مشکلات در این حوزه نداشته است. مثلا از قانون فیلترینگ که از شورای عالی انقلاب فرهنگی سابق بیرون آمد تا امروز که شورای عالی فضای مجازی دستور می‌دهد که بسته‌های غیراینستاگرامی شرکت‌های اینترنتی بفروشند، مدل‌هایی نیستند که بتوانند مشکلات و معضلات ما را در تلگرام یا اینترنت تنظیم کنند.
باید خودمان را در آینه ببینیم، به نظرم اشکال همچنان در خود جامعه است. کانال تلگرامی رسانه نیست، ابزار است که دست کسی افتاده که در جامعه نظری دارد، یا چنان که آقای عبدی گفتند موضوعی دارد که می‌خواهد از آن بگوید. تلگرام این امکان را برای او فراهم می‌کند و دم دست است. اگر تلگرام را ببندیم فردا از اینستاگرام استفاده خواهد کرد و اگر اینستاگرام را ببندیم در تظاهرات پلاکارد به دست می‌گیرد. موضوع او حل نشده است که از این ابزارها استفاده می‌کند. حذف تلگرام و قانون گذاشتن برای تلگرام تجربه شد و به نظر من تاثیری نداشت. فیلتر شدنش مردم را از آن دور نکرد و سرمایه‌گذاری گسترده روی پیام‌رسان‌های داخلی باعث نشد که مردم از آن دست بکشند.»
ارسال نظر