پرونده ستاره مربع زیر ضرب وزیر

خدمات ارزش‌افزوده موبایل خدماتی است که علاوه بر امکانات معمول (تماس صوتی، پیامک، اینترنت و...) به واسطه اپراتور به کاربر ارائه می‌شود. در واقع، این خدمات به یکی از منابع قابل‌توجه درآمد آنها تبدیل شده است به‌طوری که به گفته معاون وزیر وقت ارتباطات در سال ۹۵، اپراتور همراه اول ۱۲۰۰ میلیارد تومان و اپراتورهای ایرانسل و رایتل ۱۰۰۰ میلیارد تومان از محل خدمات ارزش‌افزوده درآمد کسب کرده‌اند. در سیاست‌های جدید اپراتورها و شرکت‎های ارزش‌افزوده و USSD یا به اصطلاح همان #...*، برنامه‎های تلویزیونی به درگاه‎های جدید تامین درآمدهایی از این دست تبدیل شد. طوری که مخاطبان تلویزیونی برای شرکت در نظرسنجی‌ها هم باید از این کدها استفاده کنند. براساس سرویس‌های مبتنی بر ارزش‌افزوده، مثلا از تیم‌های فوتبال محبوبشان حمایت کنند و به این ترتیب، هرروز هزینه مشخصی به پای حساب تلفن همراه‌شان نوشته می‌شد.

پای این مسابقات در تمام برنامه‎های تلویزیونی باز شده و فرقی ندارد، افراد مخاطب کدام‌یک از برنامه‌های پربیننده و حتی نه‌چندان محبوب این رسانه باشند. به گفته مجریان این مسابقه کافی بود مخاطبان روی گوشی خود #...* را بگیرند و در یکی از این مسابقات شرکت کرده و در نهایت برنده شوند. اما غافل از آنکه با هر بار شماره‌گیری #...* مخاطبان در دور باطل تبلیغات گرفتار می‌شوند. تبلیغاتی که برای مخاطبان اعصاب خرد‌کن و سرسام‎آور است، اما درآمدهای کلانی برای مجریان آن به همراه دارد. به قیمت اینکه آنها برنامه پرزرق و برقی مانند «برنده‌باش» را با جوایز ۲۰۰ میلیون تومانی و اجرای محمدرضا گلزار به‌عنوان سوپراستار سینمایی برگزار کنند.

پشت پرده تبلیغات

ماراتن تبلیغات بی‌وقفه به همراه سیل عظیمی از مخاطبان ادامه داشت تا اینکه قرار شد در پایان سال گذشته بهترین برنامه تلویزیونی انتخاب شود. این نظرسنجی بین دو برنامه محبوب «نود» و «برنده باش» پررنگ بود و آرا به نفع برنامه ورزشی نود پیش می‌رفت. اما تعدادی از کاربران در فضای مجازی اعلام کرده بودند پیامک تایید رای به برنامه‌ای تلویزیونی برایشان ارسال شده؛ در‌حالی‌که در رای‌گیری شرکت نکرده بودند یا به برنامه‌ دیگری رای داده بودند. اگرچه صداوسیما به این اظهارات واکنشی نشان نداد، اما وزیر ارتباطات دستکاری‌شدن آرای مردم در انتخاب محبوب‌ترین برنامه‌ سال صدا‌وسیما را تایید کرد. بعد از بررسی این موضوع، دبیر جشنواره‌ تلویزیونی جام‌جم اعلام کرد آرای نظرسنجی محبوب‌ترین برنامه‌ صداوسیما را شرکتی جابه‌جا کرده که از وزارت ارتباطات مجوز دارد؛ اما وزیر ارتباطات با انتشار توییتی این موضوع را رد و اعلام کرد: ‌شرکت‌های ارزش‌افزوده و USSD مجوزی از وزارت ارتباطات ندارند و درصورت الزامی‌بودن این مجوز، فعالیت آنها باید سریعا در صداوسیما متوقف شود.

جهرمی خواستار لغو قرارداد شرکت توسکا با صداوسیما شد. قراردادی که تبلیغات صداوسیما بر بستر خدمات ارزش‌افزوده را به‌صورت انحصاری و به مدت ۳ سال به توسکا واگذار کرده است. این شرکت از مهرماه سال ۱۳۹۶ تبلیغات صداوسیما در حوزه VAS را به‌صورت انحصاری در اختیار دارد، شرکتی که ۱۰۰ درصد سهام آن متعلق به همراه اول است. شرکت توسکا موظف است طی دوره سه ساله ۱۲۰۰ میلیارد تومان به‌عنوان کف تعهدات خود به حساب صداوسیما واریز کند و در صورتی که درآمد این شرکت از محل این نوع تبلیغات، بیش از این میزان بود، بقیه درآمد به روشی، تسهیم می‌شود. قراردادی که در همان زمان انعقاد با انتقادات زیادی مواجه شد.

به دنبال این درخواست وزیر، شرکت توسعه کسب‌وکار توسکا در اطلاعیه‌ای اعلام کرد:«تبلیغ خدمات ارزش‌افزوده از حیطه فعالیت‌های این شرکت خارج و در کوتاه‌مدت محدود به برخی برنامه‌هایی خواهد بود که تولید و ساخت آنها از قبل جهت ایام نوروز صورت گرفته است.» به‌نظر می‎رسد، خداحافظی این ستاره مربع‎ها و تذکر رهبری و مراجع تقلید، به نوعی پایان فعالیت این شرکت‌ها در بستر صداوسیما و سایر رسانه‎ها باشد. اما توییت اخیر وزیر ارتباطات حاکی از آن است که مجموعه وزارت متبوع وی همچنان با جدیت پیگیر این پرونده است. آذری‌جهرمی در این‌خصوص در توییتر نوشت: طبق گزارش بررسی وقایع فنی، دستکاری در نظرسنجی صداوسیما توسط فردی از کارکنان اسپانسر یکی از برنامه‎های حاضر در نظرسنجی صورت گرفته است که آرا را به سود برنامه خود تغییر داده است. انگیزه این فرد یا آمر باید در بررسی‎های پلیسی مشخص شود. به هر حال، آنچه برآمده از این مجموعه توییت‎ها بوده، حاکی از تلاش وی و همکارانش مبنی بر شفاف‎سازی پرونده‎هایی از این دست بوده که باعث شد حتی مقامات‌ارشد نظام و مراجع تقلید در آن وارد شوند. اما باید شاهد برخورد سایر دستگاه‎های نظارتی دولت و سایر سازمان‎ها بود، چرا‌که نیاز صداوسیما به نقدینگی برای بسیاری از شرکت‎های تبلیغاتی از این دست وسوسه‎انگیز است.