نبرد غول‌ها در سایه

 جنگ نیابتی با مایکروسافت

حدود دو هفته پیش بود که اپل با اعلام حذف بازی پرطرفدار Fortnite از فروشگاه اپلیکیشن‌هایش، حسابی خبرساز شد. این اتفاق در فروشگاه گوگل‌پلی هم افتاد؛ با این حال از آنجا که کاربران اندروید از منابع دیگر امکان دانلود و نصب این بازی را دارند، نبردی جدی میان اپل و شرکت Epic Games که توسعه‌دهنده بازی Fortnite است، درگرفت. این شرکت و البته بسیاری از توسعه‌دهندگان اپلیکیشن به کارمزد بالایی که برای عرضه اپلیکیشن‌ها روی اپ‌استور دریافت می‌کند و اکوسیستم انحصاری آن معترض هستند. درحال حاضر اپل چیزی حدود ۳۰ درصد از درآمد حاصل از فروش اپلیکیشن‌های مختلف در اپ‌استور را به خودش اختصاص می‌دهد و بسیاری از توسعه‌دهندگان خواستار کاهش ۱۵ درصدی این کارمزد هستند. 

درست بعد از حذف بازی Fortnite از فروشگاه‌های اپلیکیشن اپل و گوگل، شرکت Epic Games اعلام کرد که به این دلیل از این دو شرکت شکایت خواهد کرد. شاید همین کافی بود تا غول نرم‌افزاری جهان را برای ورود به این نبرد، ترغیب کند. به این ترتیب مایکروسافت با ارائه مدارک و مستندات قانونی از حق شرکت توسعه‌دهنده Fortnite برای ارائه اپلیکیشن‌هایش روی سیستم عامل مک و آی‌اواس دفاع کرد. این بیانیه که به امضای «کوین گامیل» مدیرمسوول حمایت از حقوق توسعه‌دهندگان در بخش کنسول ایکس‌باکس رسیده است، شاهدی بر آن است که مایکروسافت با حضور در این دعوای حقوقی به‌دنبال جنگی نیابتی با اپل بر سر فعالیت‌های آینده اپ‌استور است. گامیل در این بیانیه نوشته است: «موتور بازی‌سازی انریل انجین شرکت Epic Games، تکنولوژی مهمی برای بسیای از سازندگان بازی‌های ویدئویی از جمله مایکروسافت، به حساب می‌آید. ممانعت اپل از ادامه فعالیت Epic برای توسعه و پشتیبانی موتور بازی‌سازی آنریل برای سیستم‌عامل‌های مک و آی‌اواس ضرر جدی به توسعه‌دهندگان بازی و گیمرها وارد می‌کند.»

در واقع بلافاصله بعد از اینکه شرکت Epic سرویس پرداخت خودش را روی نسخه آی‌اواس بازی Fortnite معرفی کرد، اپل این اپلیکیشن را از فروشگاه خودش حذف و به Epic اعلام کرد که اگر از این کار صرف‌نظر نکند، اجازه توسعه اپلیکیشن برای تمام پلت‌فرم‌های اپل تا پایان ماه آگوست را نخواهد داشت. شرکت Epic Games در شکایت حقوقی خود، خواستار جلوگیری از اقدام تلافی‌جویانه اپل شد که آن را «تلاشی غیرقانونی برای حفظ انحصار و ترساندن هر شرکتی که احتمالا جرات مخالفت با اپل را داشته باشد» می‌خواند. اپل اما این اقدام را شرایط اضطراری می‌داند که خود شرکت Epic برای جنجال و همراهی دیگر شرکت‌ها ایجاد کرده است.

مایکروسافت اما سال‌هاست که مخالفتش با شیوه مدیریت و کنترل اپل بر فروشگاه اپ‌استور، را اعلام کرده است. در اوایل ماه آگوست هم اپل اپلیکیشن XCloud مایکروسافت را که ارائه‌دهنده سرویس استریم است، به بهانه مغایرت با قوانین مربوط به بازی‌های تحت کلاد از اپ‌استور حذف کرد. در همان زمان مایکروسافت به این اقدام اعتراض و اعلام کرد: «اپل مرتبا و به شیوه‌های مختلف فعالیت اپلیکیشن‌های بازی را تهدید می‌کند و در مقابل قوانین ساده‌تر را در برابر اپلیکیشن‌های غیربازی اعمال می‌کند؛ حتی وقتی آنها تداخل محتوایی هم دارند.» در ماه ژوئن امسال هم «برد اسمیت» رئیس هیات‌مدیره مایکروسافت دریافت کارمزد 30 درصدی از توسعه‌دهندگان توسط فروشگاه‌های اپلیکیشن را محکوم کرد و آن را خارج از قوانین عرف و عادلانه در بازار رقابتی دانست. هر چند اسمیت به‌طور مستقیم به نام اپل اشاره‌ای نکرد، اما اظهارات او مقدمه‌ای برای سرد شدن روابط این دو شرکت بزرگ تکنولوژی شد. 

این درحالی است که اختلاف اپل با توسعه‌دهندگان ابعاد گسترده‌ای پیدا کرده، تا جایی که موسس وردپرس که مهم‌ترین پلت‌فرم رایگان وب است از قطع دسترسی به به‌روزرسانی به‌دلیل کارمزد ۳۰ درصدی خبر داد. این اپلیکیشن در آی‌اواس کاملا رایگان است و ورودپرس درآمدی از آن ندارد. پس از این اتفاق «مت مولنوگ»، موسس وردپرس در توییتر خود نوشت: «اپل اجازه به‌روزرسانی را به ما نمی‌دهد.» با این حال در یکی از موارد نادر، این بار اپل عقب‌نشینی و در نهایت اعلام کرد که در مورد وردپرس اشتباهی رخ داده است و رسما از این شرکت عذرخواهی کرد.

 اقدام اپل علیه صنعت گیم

در نهایت دادگاه حکم منع موقت محدودیت اعمال شده از سوی اپل برای فعالیت‌های Epic Games روی پلت‌فرم‌های اپل را صادر کرده است تا این شرکت با حمایت مایکروسافت پیروز نهایی این نبرد باشد. حالا اپل اجازه انجام هیچ اقدام تلافی‌جویانه‌ای هم در برابر این شرکت نداشته و نمی‌تواند از استفاده توسعه‌دهندگان بازی از موتور بازی‌سازی آنریل شرکت Epic روی پلت‌فرم‌های اپل هم جلوگیری کند. این درحالی است که بر اساس حکم قاضی، اپل ملزم به بازگرداندن بازی Fortnite روی اپ‌استور نیست. قاضی در این حکم نوشته است: «فعالیت‌های شرکت Epic شامل بازی Fortnite، هنوز هیچ ضرر جبران‌ناپذیری به اپل وارد نکرده است، هر چند اقدامش در ارائه سرویس پرداخت با توافقاتی که قبلا با شرکت اپل کرده بود، مغایرت دارد.» او همچنین اقدام و مقابله شدید اپل با فعالیت‌های Epic و به‌خصوص موتور بازی‌سازی آنریل آن را تهدیدی برای توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌های ثالث می‌داند و می‌گوید: «اپل و Epic Games این آزادی عمل را دارند تا علیه یکدیگر اعلام شکایت قانونی بکنند، اما دعوای حقوقی آنها نباید هیچ آسیبی به بینندگان برساند.» در واقع این دادگاه با ادعای Epic Games مبنی بر اینکه اقدام اپل آسیب جدی به پلت‌فرم آنریل و همچنین کل صنعت گیم می‌رساند، موافق است؛ چون اپل با این کار امکان پشتیبانی از فعالیت‌های موتور بازی‌سازی آنریل را از شرکت Epic گرفته و به این ترتیب این شرکت نمی‌تواند هیچ حمایتی از توسعه‌دهندگانی بکند که با استفاده از این موتور بازی‌سازی، اقدام به توسعه بازی روی پلت‌فرم‌های اپل می‌کنند.