کووید-۱۹؛ فرصتی برای کسبوکارها
پیامدهای کرونا برای کسبوکارها
در پی محدودیت‌های ایجاد‌شده ناشی از کرونا، کسبوکارهای زیادی در صنایع مختلف در معرض خطر قرار گرفته‌اند. سوالی که مطرح می‌شود این است که در چنین شرایطی، چگونه می‌توان تهدید کرونا را به فرصت تبدیل کرد؟ چگونه کسبوکارها باید دوام بیاورند و از شرایط فعلی برای افزایش سطح رقابت خود استفاده کنند؟
اصولا از هر پدیده‌ای می‌توان دو برداشت مختلف و دو نتیجه متفاوت انتظار داشت. اینکه کرونا، تهدید است یا فرصت؟
بررسی بحران‌های گذشته نشان می‌دهد که پس از عبور از همه‌گیری‌های جهانی، بسیاری از کسبوکارهای هوشمند نسبت به تغییرات محیطی، توانسته‌اند به‌راحتی با تغییر مدل کسبوکار خود، شرایط بهتری نسبت به پیش از بحران برای خود ایجاد کنند و کسبوکار خود را به کسب‌‌و‌کاری موفق تبدیل کنند. نکته مهم، در تبدیل تهدید به فرصت و بهره‌گیری از مزایای آن، تغییر دیدگاه، بینش، تفکر و روی آوردن به تفکر خلاق و نوآورانه در هر زمینه کاری است. کسبوکارهای انعطاف پذیری که بتوانند در چنین شرایطی واکنش سریع و مناسب نشان دهند، پس از بحران نیز شرایط مطلوبی خواهند یافت.
۱- فرصت بهره‌برداری از کسبوکارهای آنلاین و پلت‌فرمی
ایجاد بسترهایی برای عرضه کالا در فضای وب، موجب شد تا افراد بدون خروج از منزل بتوانند کالاهای موردنیاز خود را از طریق اینترنت تهیه کنند و این امر در دوران کرونا به مزیت بزرگی برای این پلت‌فرم‌ها تبدیل شد. به گزارش مکنزی (۲۰۲۰)، آمریکا توانسته در مدت ۹۰ روز، در انتقال به تجارت الکترونیک از کانال‌های فیزیکی، ۱۰ سال جلو بیفتد و این نشان از سرعت رشد کسبوکارهای اینترنتی در این زمان دارد. همچنین بنا به‌گزارش اتحادیه کسبوکارهای مجازی در ایران، تا پایان شهریور ماه ۱۳۹۹، ۴۲۸ پروانه کسبوکار مجازی صادر شده، درحالی‌که در کل سال ۱۳۹۸، تعداد ۴۱۸ پروانه کسب صادر شده بود. همچنین رشد تقاضا در کسبوکارهای اینترنتی در ۶ماه نخست ۱۳۹۹ در زمینه خرید بلیت و رویداد آنلاین ۲۷۵ درصد، عرضه کالا و مواد غذایی ۱۲۱ درصد، عرضه لوازم دیجیتال ۳۲ درصد و مشاوره پزشکی ۲۲ درصد بوده است.
در شرایط موجود، افزایش کسبوکارهای پلت‌فرمی نیز عاملی برای پایداری کسبوکارهای کوچک‌تری است که با ارائه خدماتی در زمینه برگزاری سمینارها، کنفرانس‌ها، همایش‌ها و رویدادهای مختلف؛ آموزش آنلاین، ارائه فیلم و سریال‌های روز و تسهیل خدمات حمل‌و‌نقل یا ارائه گروه‌های مختلف کالا رشد قابل‌توجهی داشته‌اند.
۲- فرصت توسعه مشاغل خانگی
کسبوکارهای خانگی یکی از زمینه‌های افزایش مشارکت افراد در اقتصاد و راهکار مناسبی برای توسعه کسبوکارهای کوچک و متوسط است تا افراد با کنترل امور در منزل و از طریق اینترنت، از مزایای کاهش تردد، حذف هزینه‌های ایاب‌وذهاب، رهن و اجاره کارگاه، به‌کارگیری اعضای خانواده و ایجاد سرگرمی و در عین حال کسب درآمد برخوردار شوند.
۳- فرصت رشد در زمینه تولید اقلام بهداشتی و دارویی
با توجه به لزوم استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده و نیاز بیشتر به محصولات بهداشتی و داروهای مکمل برای تقویت سیستم ایمنی بدن، بسیاری از شرکت‌های دارویی با افزایش ظرفیت تولید خود و افزودن خطوط تولید، سعی در برآورده کردن نیاز مراکز درمانی، بیمارستانی و مردم برای مقابله با ویروس دارند. در کنار شرکت‌های داروسازی، سایر شرکت‌ها در صنایع دیگر نیز از این فرصت استفاده کرده و استراتژی خود را هوشمندانه تغییر داده‌اند و به تولید مواد ضدعفونی‌کننده، ماسک و تجهیزات موردنیاز بیمارستانی روی آورده‌اند. به این نحو، علاوه بر حفظ کسبوکار خود، وارد بازارهای جدید محصولات بهداشتی نیز شده‌اند (خلق‌فرصت).
۴- فرصتی برای شرکت‌های مواد غذایی بسته‌بندی
ترس از انتقال بیماری، باعث شده تا بسیاری از مردم تهیه محصولات بسته‌بندی کارخانه‌ای را نسبت به خرید فله‌ای و بدون بسته‌بندی، بهداشتی‌تر بدانند. با توجه به تغییر نگرش و تمایل افراد به خرید این‌گونه محصولات، فرصتی مناسب برای افزایش فروش شرکت‌های تولیدی مواد غذایی است.
۵- فرصتی برای رشد آموزش از راه دور
نیاز آموزش باعث شده تا نحوه رفع آن با توجه به شرایط تغییر کند لذا کسب‌و‌کارهایی که بتوانند با کیفیت بالا و هزینه کم، خدمات آنلاین مرتبط با آموزش در زمینه‌های مختلف درسی، ورزش و... ارائه دهند، از رشد و اقبال بیشتری برخوردار هستند.
۶-فرصتی برای ارائه خدمات در محل
با توجه به شرایط موجود، ارائه خدمات در محل مانند تعمیرکار، کارواش و... بسیار مورد استقبال قرار خواهد گرفت.
جمع‌بندی
در شرایط بحرانی فعلی، بسیاری از کارآفرینان، تهدید کرونا را به فرصت تبدیل کرده و با شناخت صحیح نیازهای جدید مشتریان، فرصتی برای رشد اقتصادی ایجاد کرده‌اند. بی‌تردید دیر یا زود بیماری کرونا نیز همانند هزاران بیماری ویروسی شایع در دنیا از بین خواهد رفت اما می‌توان گفت که قطعا تمام ابعاد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و نیز روابط بین افراد جامعه و سبک زندگی انسان‌ها تغییر خواهد کرد از این‌رو کسبوکارها نباید تنها روی فرصت‌های موجود تمرکز کنند، بلکه از اکنون باید به شناسایی تغییر در عادات، رفتارها و سبک زندگی افراد در دوران پساکرونا بپردازند و خود را برای آن آماده کنند.
