شناخت ویژگی‌های اجتماعی و اقتصادی و الگوی مصرف خانوارها به‌عنوان مهم‌ترین و بیشترین مصرف‌کننده نهایی کالا و خدمات در گروه‌های مختلف هزینه‌ای، از ابزارهای مهم برای ارزیابی سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌های اقتصادی و اجتماعی هر کشور به شمار می‌رود. با توجه به تورم و تغییرات زیاد در شاخص‌های قیمتی طی سال‌های گذشته، مطالعه سبد هزینه خانوار و بررسی روند مصرف خانوار در گروه‌های مختلف کالایی و خدماتی و سنجش اثرات تغییرهای احتمالی در اثر بحران‌های اقتصادی، امری ضروری است.

مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار در گزارشی براساس نتایج طرح آمارگیری هزینه و درآمد خانوار مرکز آمار ایران طی سال‌های ۱۳۹۰-۱۳۹۸ به بررسی متوسط هزینه ارتباطات و سهم آن از هزینه کل خانوار در هر یک از دهک‌های درآمدی پرداخته است.

به موجب این گزارش، سهم هزینه خدمات پستی و هزینه تجهیزات تلفن و تلفکس در سال ۱۳۹۸ نسبت به سال ۱۳۹۷ هیچ تغییری نداشته و هزینه خدمات پستی مربوط به مرسولات پستی و هزینه تجهیزات تلفن و تلفکس اغلب مربوط به خرید گوشی تلفن ثابت، تلفن‌همراه و دستگاه فکس بوده است.

سهم هزینه خدمات تلفن و فکس در سال ۱۳۹۸ از کاهش ۲/ ۰‌درصدی نسبت به سال ۱۳۹۷ برخوردار بوده، به‌طوری‌که این سهم از ۱/ ۲ درصد در سال ۱۳۹۷ به ۹/ ۱ درصد در سال ۱۳۹۸ رسیده است. هزینه خدمات تلفن و فکس مربوط به خدمات ارتباط اینترنتی، خرید سیم‌کارت تلفن‌همراه و مکالمات تلفنی توسط خطوط شخصی یا عمومی است. همچنین در سال ۱۳۹۸ هزینه خدمات پستی، تجهیزات تلفن و تلفکس، خدمات تلفن و فکس نسبت به سال ۱۳۹۷ به‌ترتیب به میزان ۵/ ۱۱۲ درصد، ۷/ ۴۰ درصد و ۵/ ۱۲ درصد افزایش داشته است. نتایج این گزارش نشان می‌دهد که اگرچه طی سال ۱۳۹۸ هزینه خدمات پستی نسبت به سال ۱۳۹۷هیچ تغییری نداشته، اما سهم هزینه تجهیزات تلفن و تلفکس از هزینه کل نسبت به سال ۱۳۹۷ در دهک‌های دوم و پنجم، هفتم و هشتم اندکی افزایش داشته است. همچنین بیشترین مقدار سهم هزینه تجهیزات تلفن و تلفکس (خرید گوشی ثابت، تلفن‌همراه و...) مربوط به دهک درآمدی دهم است، این درحالی است که کمترین مقدار سهم مذکور مربوط به دهک درآمدی اول بوده است.

در سال ۱۳۹۸ سهم هزینه خدمات تلفن و فکس (خرید سیم‌کارت تلفن‌همراه، مکالمات تلفنی و...) از هزینه کل خانوار شهری، در تمامی دهک‌ها نسبت به سال ۱۳۹۷ کاهش یافته است.

متوسط هزینه «خدمات پستی» در سال ۱۳۹۸ نسبت به سال ۱۳۹۷ هیچ تغییری نداشته، اما سهم هزینه «تجهیزات تلفن و تلفکس» از افزایش ۱/ ۰ درصدی برخوردار بوده، به‌طوری‌که از ۲/ ۰ درصد در سال ۱۳۹۷ به ۳/ ۰ درصد در سال ۱۳۹۸ رسیده است. سهم هزینه «خدمات تلفن و فکس» نیز با کاهش ۱/ ۰ درصدی نسبت به سال ۱۳۹۷ از ۱/ ۲ درصد در سال ۱۳۹۷ به ۲درصد در سال ۱۳۹۸ رسیده است. همچنین در سال ۱۳۹۸، هزینه «خدمات پستی»، نسبت به سال ۱۳۹۷ بدون تغییر بوده و هزینه «تجهیزات تلفن و تلفکس» و «خدمات تلفن و فکس» نسبت به سال ۱۳۹۷ به ترتیب به میزان ۷/ ۶۲ درصد و ۸/ ۱۴ درصد افزایش داشته‌ است. بررسی سهم هزینه ارتباطات از هزینه کل یک خانوار شهری در استان‌های مختلف در سال ۱۳۹۸ نشان می‌دهد که استان‌های بوشهر، هرمزگان و خوزستان بالاترین سهم و استان‌های گیلان، خراسان‌رضوی و سیستان‌وبلوچستان کمترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. در سال ۱۳۹۸ بررسی سهم هزینه ارتباطات یک خانوار روستایی در استان‌های مختلف نشان می‌دهد که بالاترین سهم به استان‌های بوشهر، سمنان و هرمزگان و کمترین سهم به استان‌های گیلان، اردبیل و آذربایجان‌شرقی تعلق داشته است.

اخبار مرتبط