همچنین در هفته منتهی به 11 خرداد، وزارت امور اقتصادی و دارایی با فروش 56/ 1هزار میلیارد تومان اوراق «اراد 85» با نرخ بازده تا سررسید 82/ 20 درصد به آن بانک موافقت کرد. همچنین معاملات مربوط به فروش این اوراق در روز 11 خردادماه 1400 توسط کارگزاری بانک مرکزی در سامانه معاملاتی بورس ثبت شد که در هفته مذکور اوراق مالی اسلامی دولتی در بازار بورس فروخته نشدتسهیلات قاعده‌مند همان ریپوی کوتاه‌مدت است. تفاوت تسهیلات قاعده‌مند با ریپوی مدت‌دار در دو مورد است؛ نخست اینکه بازپرداخت ریپو 14 روزه و بازپرداخت تسهیلات قاعده‌مند یک‌شبه (یک‌روزه) است. دوم اینکه نرخ سود ریپو در بازار کشف می‌شود ولی نرخ سود تسهیلات قاعده‌مند، سقف دالان یا همان 22 درصد است. تسهیلات قاعده‌مند عملیاتی است که از سوی بانک‌‌مرکزی صورت می‌گیرد و جایگزین اضافه برداشت بانک‌ها است. به عبارت دیگر بانک‌ها در انتهای روز ممکن است در محاسبات آخر روزشان دچار کمبود منابع شوند؛ از این‌رو از بانک‌‌مرکزی استقراض یک‌شبه می‌کنند. نکته دیگر کاهش مداخله بانک‌‌مرکزی در قالب تسهیلات قاعده‌مند از ابتدای سال‌جاری است. این موضوع می‌تواند نکته‌ای مثبت در نظام‌ بانکداری تلقی شود به این دلیل که بانک‌ها با کمبود منابع مواجه نشده‌اند و کمتر از بانک‌‌مرکزی استقراض کرده‌اند. در فروردین‌ماه استفاده از تسهیلات قاعده‌مند رقم بالایی بود که این رقم در خرداد کاهش یافته است.

جزئیات مرحله 9 عملیات بازار باز

در گزارش بانک مرکزی جزئیات نهمین مرحله از عملیات بازار باز در سال جاری منتشر شد. بنا بر گزارش روابط عمومی بانک‌‌مرکزی پیرو اطلاعیه روز ‌سه‌شنبه 4 خرداد ۱۴۰۰ مبنی بر برگزاری حراج خرید مدت‌دار اوراق مالی اسلامی دولتی در عملیات بازار باز، چهار بانک و یک موسسه اعتباری سفارش فروش اوراق مالی اسلامی دولتی در قالب توافق بازخرید ‌(ریپو) را تا مهلت تعیین‌شده (ساعت 12 روز شنبه مورخ 8 خرداد سال 1400) در مجموع به ارزش 32/ 6 هزار میلیارد تومان از طریق سامانه بازار بین‌بانکی به بانک‌‌مرکزی ارسال کردند. با توجه به پیش‌بینی بانک‌‌مرکزی از وضعیت نقدینگی در بازار بین‌بانکی، موضع عملیاتی بانک‌‌مرکزی در این هفته کاهش نقدینگی بود. از این‌رو بانک مرکزی با سفارش‌های ارسال‌شده بانک‌های متقاضی موافقت نکرد. از سوی دیگر معاملات مربوط به سررسید قراردادهای توافق بازخرید دو هفته قبل به ارزش 81/ 2 هزار میلیارد تومان در روز دوشنبه 10 خرداد انجام شد.  افزون بر این در هفته منتهی به 10 خرداد سال‌جاری، هیچ یک از  بانک‌ها و موسسات اعتباری از اعتبارگیری قاعده‌مند (توافق بازخرید) استفاده نکردند. بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی می‌توانند در روزهای شنبه تا چهارشنبه از اعتبارگیری قاعده‌مند‌ (دریافت اعتبار با وثیقه از بانک‌‌مرکزی) مشروط به در اختیار داشتن اوراق مالی اسلامی دولتی و در قالب توافق بازخرید با نرخ سود سقف دالان ‌(22 درصد) استفاده کنند. همچنین در هفته منتهی به 10 خرداد به میزان 32/ 2 هزار میلیارد تومان اوراق مالی اسلامی دولتی متعلق به بانک‌‌مرکزی توسط کارگزاری این بانک در بازار ثانویه فروخته شد.

تصویر عملیات بازار باز در سال‌جاری

بررسی‌های رسمی نشان می‌دهد تا پیش از این و از ابتدای سال تا به حال عملیات بازار باز در هشت مرحله تا تاریخ 4 خرداد ‌انجام شده است. نخستین مرحله از اجرای عملیات بازار باز در سال‌جاری توسط بانک‌‌مرکزی در 16 فروردین انجام شد. با توجه به پیش‌بینی‌های بانک‌‌مرکزی از میزان نقدینگی موجود در بازار بین بانکی، این بانک با تزریق 25/  ‌6 هزار میلیارد تومان نقدینگی در قالب توافق بازخرید با سررسید چهارده روزه با حداقل نرخ 8/  19 درصد به بانک‌های متقاضی موافقت کرد. دومین مرحله از اجرای عملیات مذکور در 23 فروردین سال‌جاری صورت گرفت. در این مرحله بانک‌‌مرکزی با تزریق 5/  4 هزار میلیارد تومان نقدینگی در قالب توافق بازخرید با سررسید 14روزه با حداقل نرخ 8/ 19 درصد به بانک‌های متقاضی موافقت کرد. سومین مرحله از اجرای این عملیات در سال‌جاری در 30 فروردین صورت گرفت که در آن این نهاد پولی و مالی با تزریق 5 هزار میلیارد تومان نقدینگی در قالب توافق بازخرید با سررسید 14 روزه با حداقل نرخ 8/ 19 درصد به بانک‌های متقاضی موافقت کرد. چهارمین مرحله از اجرای عملیات بازار باز در تاریخ 6 اردیبهشت انجام گرفت که بانک‌‌مرکزی با توجه به کفایت منابع در بازار بین بانکی ریالی، با سفارش فروش اوراق بدهی دولتی بانک‌های متقاضی موافقت نکرد. پنجمین مرحله از اجرای عملیات مذکور در تاریخ 13 اردیبهشت‌ انجام شد که بانک مرکزی با توجه به پیش‌بینی خود از وضعیت نقدینگی در بازار بین‌بانکی، موضع پولی تزریق محدود نقدینگی را در این هفته  انتخاب کرد. از این رو بانک مرکزی با تزریق 42/ 4 هزار میلیارد تومان نقدینگی در قالب توافق بازخرید با سررسید 14 روزه با حداقل نرخ 8/ 19 درصد به بانک‌های متقاضی موافقت کرد. ششمین مرحله عملیات بازار باز در روز 20 اردیبهشت صورت گرفت که بانک مرکزی در این هفته نیز رویکرد مشابه هفته گذشته (تزریق محدود نقدینگی) را انتخاب کرد، از این رو بانک مرکزی با تزریق 11/ 2 هزار میلیارد تومان نقدینگی در قالب توافق بازخرید با سررسید 14 روزه با حداقل نرخ 9/ 19 درصد به بانک‌های متقاضی موافقت کرد. هفتمین مرحله عملیات بازار باز در روز 27 اردیبهشت انجام گرفت که با توجه به پیش‌بینی بانک مرکزی از وضعیت نقدینگی در بازار بین‌بانکی، موضع عملیاتی بانک مرکزی در هفته مذکور، کاهش جزئی نقدینگی بود. از این رو، بانک مرکزی با تزریق 83/ 2 هزار میلیارد تومان نقدینگی در قالب توافق بازخرید با سررسید 14 روزه با حداقل نرخ 8/ 19درصد به بانک‌های متقاضی موافقت کرد. در نهایت هشتمین مرحله از عملیات مذکور در روز 3 خرداد سال جاری صورت گرفت. با توجه به پیش‌بینی بانک مرکزی از وضعیت نقدینگی در بازار بین‌بانکی، موضع عملیاتی بانک مرکزی در هفته مذکور، کاهش جزئی نقدینگی بود. به این ترتیب، بانک مرکزی با سفارش‌‌های ارسال‌شده بانک‌های متقاضی موافقت نکرد. در مجموع می‌توان بیان کرد که تا نیمه اول خرداد سال‌جاری در مجموع 11/ 25 هزار میلیارد تومان نقدینگی با نرخ زیر 20 درصد از طریق عملیات بازار باز تزریق شده است. بانک‌‌مرکزی به‌منظور مدیریت نقدینگی موجود در بازار بین بانکی ریالی، عملیات بازار باز را به‌صورت هفتگی اجرا می‌کند. موضع عملیاتی این بانک‌ (خرید یا فروش از طریق ابزارهای موجود) براساس پیش‌بینی وضعیت نقدینگی در بازار بین ‌بانکی و با هدف کاهش نوسانات نرخ بازار بین‌بانکی حول نرخ هدف، از طریق انتشار اطلاعیه در سامانه بازار بین‌بانکی اعلام می‌شود. متعاقب اطلاعیه مزبور، بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی می‌توانند در راستای مدیریت نقدینگی خود در بازار بین‌بانکی، نسبت به ارسال‌ سفارش‌ها تا مهلت تعیین شده از طریق سامانه بازار بین‌بانکی اقدام کنند.

 فروش 56/ 1 هزار میلیارد تومان اوراق در دومین حراج

دیروز (یازدهم خرداد) دومین حراج اوراق مالی اسلامی دولتی از سوی بانک مرکزی اجرا شد. به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، طی برگزاری این مرحله از این حراج، یک بانک سفارش‌‌ خود را به ارزش 56/ 1هزار میلیارد تومان در سامانه‌ بازار بین‌بانکی ثبت کرد. وزارت امور اقتصادی و دارایی ضمن پذیرش این درخواست با فروش 56/ 1هزار میلیارد تومان اوراق «اراد 85» با نرخ بازده تا سررسید 82/ 20 درصد به آن بانک موافقت کرد. معاملات مربوط به فروش این اوراق نیز توسط کارگزاری بانک مرکزی در سامانه معاملاتی بورس ثبت شد. طی هفته منتهی به 11 خرداد سال 1400، اوراق مالی اسلامی دولتی در بازار بورس فروخته نشد. بنابراین در این دوره، در مجموع 56/ 1هزار میلیارد تومان اوراق مالی اسلامی دولتی توسط یک بانک خریداری شد.نکته دیگر اینکه وزارت امور اقتصادی و دارایی الزامی به پذیرش کلیه پیشنهادهای دریافت‌شده یا فروش کلیه اوراق عرضه‌شده در حراج ندارد. بانک مرکزی سفارش‌های دریافت‌شده را به منظور تصمیم‌گیری به وزارت امور اقتصادی و دارایی ارسال و وزارتخانه مزبور نسبت به تعیین سفارش‌های برنده اقدام می‌کند. در نهایت، عرضه اوراق به تمامی برندگان انجام می‌شود. کارگزاری بانک مرکزی ضمن تامین‌ زیرساخت معاملات و برگزاری حراج، تعهدی نسبت به حجم و قیمت اوراق مالی اسلامی دولتی فروش‌رفته نداشته و اوراق مزبور را در بازار اولیه به منظور تامین مالی دولت خریداری نخواهد کرد.