البته نباید این گونه تصور شود که روسای بانک‌های مرکزی در دنیا با دولت تعاملی ندارند. اما اینکه دولت بخواهد در سیاستگذاری‌های این بانک دخالت کند یا در زمان کمبود منابع مالی بانک مرکزی را مجاب به انتشار پول کند، چنین موضوعی در اغلب کشورهای پیشرفته به چشم نمی‌خورد.در ایران اما بانک مرکزی کاملا از دستورات دولت پیروی می‌کند؛ چراکه شخص رئیس کل را دولت انتخاب می‌کند و دولت بر بانک مرکزی تسلط دارد، آن‌طور که خود روسای پیشین این بانک بارها اعلام کرده‌اند، برای تامین نیازهای ضروری دولت به‌ویژه در زمان کسری بودجه بانک مرکزی بالاجبار و به دستور دولت اقدام به انتشار پول کرده است؛ درحالی‌که به گفته کارشناسان، مدیران این بانک در سیاستگذاری‌های خود باید مانع رشد نقدینگی و نرخ تورم شود و از طرفی در صیانت از ارزش پول ملی جدی باشد. در چنین شرایطی اکنون مجلس شورای اسلامی در حال تدوین و تصویب نهایی طرح بانکداری جدید با ساختاری نوین است تا اجرای این طرح با شاخص‌های جدید منجر به فاصله‌گیری بانک مرکزی از سیاست‌های تحمیلی دولت در انتشار پول و... همچنین رعایت اصول شرعی در عقود بانکی و در نهایت اصلاح ساختارها شود. محسن زنگنه، اقتصاددان و عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی گفت: توجه به اصلاح ساختار نظام بانکی با هدف اصلاح قوانین بعضا ناکارآمد و قدیمی، شناسایی و رفع حفرها و منفذها همچنین اتکای این بانک به خود، درصدد است تا با تصویب نهایی این قانون و اجرای دقیق آن، بانک مرکزی بتواند وارد مرحله جدیدی از فعالیت شود. او درخصوص روند تدوین و تصویب طرح بانکداری جدید که هم اکنون در مجلس شوری اسلامی در حال بررسی نهایی است، گفت: این طرح، طرح مهم، حساس و البته پیچیده‌ای است که کلیات آن سال گذشته به تصویب نمایندگان رسید و برای بحث و بررسی و موشکافی جزئیات آن به کمیسیون اقتصادی رفت و هم‌اکنون نیز در کمیته کارشناسی است؛ اما همچنان کمیته تخصصی روی آن به دقت کار می‌کند. امیدواریم پس از اتمام کار کارشناسی و رفع ایرادات آن، این طرح به زودی برای تصویب نهایی به صحن علنی برگردد. این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس خاطرنشان کرد: طرح جدید بانکداری شاخص‌های مطلوب و قابل توجهی دارد؛ چراکه قرار است ساختارها اصلاح و فعالیت سیستم بانکی علاوه بر رعایت اصول شرعی مسیر نوینی را در پیش گیرد، با این وجود با توجه به بهره‌گیری از مشاورهای خبرگان بانکی و اقتصادی می‌توان گفت که این طرح طرحی جامع و پخته‌ای است که امیدواریم با تدوین و تصویب آن نظام بانکی کشور در مسیر درست متحول شود. زنگنه در پاسخ به اینکه در طرح جدید چه اندازه بر استقلال بانک مرکزی توجه شده است؛ چرا که خیلی‌ها معتقدند؛ بانک مرکزی فرمانبر دولت است و این رویکرد تاثیر بسزایی بر پسرفت اقتصاد کشور، چگونگی صیانت از ارزش پول ملی همچنین نقش رشد تورم و نقدینگی دارد، افزود: طبق گزارش‌های موجود میزان بدهی دولت به بانک مرکزی در برابر بانک‌های خصوصی و تجاری به‌ویژه در بخش تسعیر نرخ ارز و... قابل مقایسه نیست. بنابراین اینکه مطرح می‌شود، بانک مرکزی با هدف استقلال آن باید از دولت فاصله بگیرد خیلی نکته کارشناسی نمی‌تواند باشد و خارج شدن دولت از بانک مرکزی برای اینکه نظام پولی سرسام بگیرد خیلی با واقعیات همخوانی ندارد؛ اما بانک مرکزی باید اقتدار خود را با درایت حفظ کند و از طرفی در راستای حفظ ارزش پول ملی بسیار حساس و بی‌اغماض باشد.

 

اخبار مرتبط