پشت صحنه نرخ سود وام صادراتی

حال آخرین خبرها حاکی از آن است که کارمزد وام بانکی صادرکنندگان نصف شده است. از این‌رو، چنین اقدامی به منزله یک قدم مثبت برای کاهش هزینه‌های صادرکنندگان ارزیابی می شود.  مجتبی خسروتاج رئیس سازمان توسعه تجارت با اعلام این خبر گفته است: پیش از این، کارمزد تسهیلات پرداختی صندوق توسعه ملی به صادرکنندگان ۲۴ درصد بود که از این به بعد با کارمزد ۵/ ۱۳ و ۵/ ۱۴درصد پرداخت می شود. به گفته او، اگر صادرکنندگان نگران نوسانات ارز هستند می‌توانند از حمایت‌های صندوق ضمانت صادرات بهره‌مند شوند.

البته سال گذشته هیات امنای صندوق توسعه ملی برای جهش در صادرات غیرنفتی ایران، به کاهش نرخ سود تسهیلات ریالی از محل منابع صندوق رای مثبت داد که بر این اساس، نرخ سود تسهیلات صادراتی به ۱۱درصد کاهش یافت. حال فعالان اقتصادی معتقد بودند این مصوبه افزایش رقابت‌پذیری در صادرات را به‌دنبال خواهد داشت. فعالان حوزه صادرات اعتقاد دارند آنچه در این خبر آمده حکایت از افزایش نرخ سود تسهیلات صندوق توسعه ملی از ۱۱ درصد مصوب سال گذشته به ۵/ ۱۳ تا ۵/ ۱۴ درصد دارد. اما سال گذشته قرار بود ۲ هزارمیلیارد تومان به صادرکنندگان وام بدهند که این رقم امسال به ۴۶۰۰ میلیارد تومان رسیده است و صادرکنندگان بیشتری را منتفع می‌کند.

جزئیات این تصمیم از سوی معاون توسعه صادرات کالا و خدمات سازمان توسعه تجارت تشریح شده است. محمدرضا مودودی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس با تایید کاهش نرخ سود تسهیلات پرداختی صندوق توسعه ملی به صادرکنندگان اظهار کرد: صندوق توسعه ملی مبلغ ۲۳۰۰میلیارد تومان در راستای پرداخت تسهیلات به صادرکنندگان در بانک‌ها با نرخ ۱۱درصد سپرده‌گذاری کرده است. معادل همین مبلغ را بانک‌ها در راستای پرداخت تسهیلات به صادرکنندگان با نرخ ۱۶ درصد در نظر گرفتند که در مجموع رقم پرداختی تسهیلات بانکی به صادرکنندگان مبلغ ۴۶۰۰ میلیارد تومان شد که سود آن هم ۵/ ۱۳ درصد در نظر گرفته شد. قرار بوده ۱۲ بانک عامل پرداخت تسهیلات به صادرکنندگان را بر عهده بگیرند؛ برخی بانک‌ها در این رابطه بسیار خوب عمل کرده‌اند و با دریافت منابع از صندوق توسعه ملی درحال پرداخت تسهیلات به صادرکنندگان با سود ۵/ ۱۴ درصد هستند. اما برخی بانک‌ها به‌دلیل اینکه رویکرد صادراتی چندانی ندارند در این زمینه چندان خوب عمل نکرده‌اند. عملکرد بانک‌ها در پرداخت تسهیلات به صادرکنندگان بستگی به به‌روز بودن دیتاها و گرایش صادراتی آنها دارد. مودودی در ادامه گفته است: به‌عنوان مثال بانک توسعه صادرات که در زمینه پرداخت تسهیلات به صادرکنندگان تاکنون بسیار خوب عمل کرده است. پیش از این ۶۰۰ میلیارد تومان از منابع صندوق توسعه ملی را برای پرداخت تسهیلات دریافت کرده و اکنون درحال دریافت ۴۰۰ میلیارد تومان دیگر است. بانک‌ها معادل منابعی را که از صندوق توسعه ملی دریافت می‌کنند خود هم باید همان میزان را به‌عنوان پرداخت تسهیلات به صادرکنندگان بگذارند.  اما در این راستا محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات به تحلیل جزئیات بیشتر درخصوص این تسهیلات پرداخته است. او در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» عنوان می کند: سال گذشته قرار بود ۲ هزار میلیارد تومان از منابع صندوق توسعه ملی به صادرکنندگان تسهیلات با سود ۱۱ درصد پرداخت کنند. اما تنها ۸۰۰ میلیون تومان آن محقق شد و تنها بانک توسعه صادرات بود که این منابع را پرداخت می‌کرد.

اینکه گفته می شود بانک‌ها نرخ سود تسهیلات را ۱۶ درصد در نظر گرفته‌اند، نیاز به توضیح دارد. چراکه هنوز تسهیلات بانک‌ها ۱۸ درصد است. اما چنانچه صادرکننده‌ای، از صندوق ضمانت صادرات، ضمانت‌نامه‌ای را به بانک تحویل دهد یا اینکه صادرکننده نمونه باشد، در آن صورت از یکسری از تخفیف‌ها برخوردار خواهد شد که کاهش نرخ سود تا ۱۶ درصد را از سوی بانک به‌دنبال خواهد داشت. رقمی هم که از سوی مسوولان سازمان توسعه تجارت درخصوص سود ۵/ ۱۳ تا ۵/ ۱۴ درصدی بیان شده، بر همین اساس است. یعنی اگر صادرکنندگان شرایط برخورداری از تخفیف‌ها را داشته باشند، ۵/ ۱۳ درصد سود پرداخت خواهند کرد و در غیراین‌صورت، نرخ سود تسهیلات آنها ۵/ ۱۴ درصد خواهد بود. فرمول نرخ محاسبه تسهیلات براساس بسته صادراتی به‌طور مشخص تلفیق نرخ ١٨ درصد منابع بانک و نرخ مصوب منابع صندوق توسعه ملی معادل ١١ درصد است. او اعتقاد دارد: نرخ تسهیلات صادراتی ١١درصد سال قبل که از منابع صندوق توسعه ملی محقق می‌شد، به ۵/ ۱۴ افزایش یافته؛ ولی میزان منابع دوبرابر شده که صادرکنندگان بیشتری قادر به استفاده از نرخ میانگین باشند.