گام جدید در هم‌صدایی بخش‌خصوصی عكس: دنیای اقتصاد

البته دستیابی به چنین هدفی نیازمند آن است که بخش‌خصوصی علاوه بر هم‌صدایی، منسجم‌تر و مطالبه‌گرتر از گذشته باشد؛ چراکه همواره این نقد به بدنه بخش‌خصوصی وارد بوده که آیا آنها گفت‌وگوی مناسبی در درون خود برای شناسایی مسائل اصلی انجام داده‌اند یا خیر، همچنین آیا وقتی موضوعی از سوی بخش‌خصوصی به دولت ارائه می‌شود، واقعا دغدغه اصلی آنها است یا خیر. در همین راستا پارلمان اقتصاد ایران و پایتخت، تشکل‌های اقتصادی را در کانون توجه قرار داده و گام‌هایی را برای ساماندهی آنها برداشته‌اند. اتاق بازرگانی تهران، خانه‌تشکل‌ها را ایجاد کرده و سعی در منسجم‌تر ساختن تشکل‌های تهران دارد. اتاق بازرگانی ایران نیز بانک اطلاعاتی خود را که گفته می‌شود پیش از این وجود نداشته، تهیه کرده و رتبه‌بندی تشکل‌ها را تا پایان سال انجام می‌دهد. براساس ماده ۵ قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار، اتاق‌های بازرگانی مکلفند فهرست ملی تشکل‌های اقتصادی را تهیه و تغییرات آن را اعلام کنند. در آن دسته از فعالیت‌های اقتصادی که فاقد تشکل فعال هستند، اتاق‌ها موظفند برای ساماندهی، ایجاد و ثبت تشکل‌های اقتصادی فعال زمینه‌های لازم را ایجاد و در فعالیت‌هایی که تشکل‌های موازی وجود دارد، زمینه ادغام، شبکه‌سازی، یکپارچه‌سازی و انسجام تشکل‌های موازی را فراهم کنند.

راه‌اندازی خانه تشکل‌های اتاق تهران

روز گذشته، خانه تشکل‌های اتاق بازرگانی تهران طی مراسمی افتتاح شد. مسعود خوانساری، رئیس اتاق تهران در این مراسم عنوان کرد: امیدواریم با افتتاح این مکان، چشم‌انداز مثبتی پیش‌روی فعالیت بخش‌خصوصی کشور برای توسعه اقتصاد قرار گیرد. خوانساری با بیان اینکه اقتصاد کشور با مشکلات عمیقی مواجه است، افزود: قطار اقتصاد از ریل خارج شده و تلاش ما باید این قطار را روی ریل بازگرداند. البته دستیابی به چنین هدفی مستلزم آن است که بخش‌خصوصی مطالبه‌گر و منسجم‌تر از گذشته باشد. او با تاکید بر اینکه صدای بخش‌خصوصی باید رساتر شود، گفت: صدای بخش‌خصوصی هنگا‌می ‌رساتر خواهد شد که در درون خود، هم‌فکری و هم‌صدایی پیشه کند. تنها راه دستیابی به این هم‌صدایی نیز ایجاد نهادهایی است که انسجام بخش‌خصوصی را تقویت کند. ما به این مساله فکر کردیم که از چه مسیری ‌می‌توانیم به هدف تقویت انسجام و مطالبه‌گری بخش‌خصوصی دست پیدا کنیم و به این نتیجه رسیدیم که یکی از موثرترین راه‌ها این است که باید به تشکل‌ها بهای بیشتری بدهیم. رئیس اتاق تهران در ادامه با اشاره به تکالیفی که قانون بهبود مستمر فضای کسب‌وکار بر عهده اتاق‌ها نهاده است، گفت: طبق این قانون، اتاق‌ها وظیفه دارند که تشکل‌های اقتصادی را شناسایی و نسبت به هماهنگ‌سازی آنها اقدام کنند. بر این اساس، اتاق تهران در دو سال گذشته درصدد ایجاد نهادی برای تمرکز دست‌کم بخشی از تشکل‌ها برآمد. او به تدوین چند آیین‌نامه برای تعیین چارچوب حمایت و توانمندسازی تشکل‌ها اشاره کرد و گفت: برای توانمندسازی تشکل‌ها از طریق آموزش، توافق‌نامه‌ای را با موسسه WIFI اتریش منعقد کرده‌ایم که آماده ارائه خدمات آموزشی موردنیاز تشکل‌ها است.

خوانساری در بخش دیگری از سخنان خود از ثبت ۲۴ تشکل طی سال گذشته در اتاق تهران خبر داد و افزود: تصمیم داریم ظرف دو سال آینده، تشکل‌های بیشتری را شناسایی کرده و در اتاق به ثبت برسانیم و در عین حال بانک اطلاعاتی تشکل‌ها را نیز تکمیل کنیم. قصد داریم تعداد تشکل‌های ثبت‌شده در اتاق تهران را به ۲۰۰ تشکل افزایش دهیم. همچنین به موجب آیین‌نامه‌های موجود، مقرر شده است که به تشکل‌های تازه تاسیس به مدت یک سال، دفتری در خانه‌تشکل‌ها اختصاص داده شود. به‌طور کل اتاق بازرگانی امکاناتی را برای حمایت و تقویت تشکل‌های بخش‌خصوصی پیش‌بینی کرده است. علا میرمحمدصادقی، نایب‌رئیس اتاق تهران نیز در این مراسم گفت: باید تلاش کنیم که تعداد تشکل‌های در این ساختمان که ۲۰ تشکل است به ۲۰۰تشکل برسد. او با بیان اینکه طی سال‌های گذشته توجه به تقویت تشکل‌ها بسیار اندک بوده است، افزود: طی سفری که به اتریش داشتیم، هر تقاضایی مبنی بر ایجاد سهولت در مراودات تجاری با وزرای این کشور مطرح ‌می‌کردیم، آنها اعلام ‌می‌کردند که این تقاضاها را باید با رئیس اتاق بازرگانی اتریش در میان بگذارید. این نشان‌دهنده جایگاه اتاق‌های بازرگانی و تشکل‌ها در اقتصادهای توسعه‌یافته است. میرمحمدصادقی با مقایسه تعداد تشکل‌ها در ایران و اتریش تاکید کرد که تعداد تشکل‌ها باید در ایران افزایش پیدا کند.

رتبه‌بندی تشکل‌ها

محمدرضا انصاری، نایب‌رئیس اتاق ایران نیز به نقش تعیین‌کننده تشکل‌ها در توسعه اقتصادی کشورها اشاره کرد. او گفت: نقش تشکل‌ها در ایران چنانکه بتوانند خواسته‌های خود را به رویه‌های اقتصادی تبدیل کنند، به میزان کافی تقویت نشده است. او از تشکیل هیات راهبردی برای ساماندهی وضعیت تشکل‌ها در اتاق ایران خبر داد و گفت: اکنون حدود ۱۸۰ تشکل در اتاق ایران عضویت دارند و البته تشکل‌های دیگری نیز در شرف عضویت در اتاق هستند. اما جالب است که در سال‌های گذشته اطلاعات و آگاهی کافی در مورد وضعیت این تشکل‌ها وجود نداشت، حال آنکه اتاق بازرگانی به‌عنوان «تشکل تشکل‌ها» وظیفه حمایت از تشکل‌های بخش‌خصوصی را برعهده دارد و در عین حال وظیفه دارد که از فعالیت موازی تشکل‌ها جلوگیری کند. در این راستا هیات راهبردی اتاق ایران حدود یک سال است که روی ساماندهی تشکل‌ها فعالیت ‌می‌کند و اکنون به مرحله رتبه‌بندی تشکل‌ها رسیده است. قرار است، نتایج رتبه‌بندی برای نظرخواهی به اتاق تهران نیز ارائه شود،  ضمن آنکه احتمالا نتایج رتبه‌بندی دو یا سه هفته آینده اعلام می‌شود. در ادامه این مراسم، پنلی با حضور‌ اعضای‌ شورای‌ مشورتی تشکل‌ها به منظور بررسی‌ اهمیت شکل‌گیری خانه تشکل‌های اتاق تهران برگزار شد.

رضا‌ پدیدار، عضو هیات نمایندگان‌ و عضو‌ شورای‌ مشورتی‌ تشکل‌های اتاق تهران در این پنل با اشاره به اینکه حل بسیاری از‌ مسائل‌ و مشکلات‌ بدون‌ مشارکت‌ اجتماعی‌ میسر نیست، ادامه داد: مسلم است‌ که مشارکت‌ واقعی‌ حتی با‌ برخورداری از ایدئولوژی مشارکتی، بدون‌ نهادها‌ و سازمان‌های مناسب‌ و مرتبط‌ مانند‌ اتاق‌های‌ بازرگانی به‌عنوان‌ سمبل‌ و تجمیع‌کننده تشکل‌های اجتماعی و اقتصادی‌ امکان تحقق نخواهد یافت. نهادهایی که درون آنها‌ مردم، مشارکت را تمرین کرده‌ و از این راه فرصت و امکانی‌ برای مشارکت موثر و سازنده‌ پیدا کنند. او‌ با اشاره به مزایای مشارکت‌ اجتماعی نظیر ارتقای سرمایه اجتماعی و‌ در نهایت پیشرفت آموزش، برابری اجتماعی، رفاه و پیشرفت اقتصادی گفت: هدف تشکل‌ها تحقق هدف جمعی است؛ به این ترتیب، تشکل‌های صنفی، حرفه‌ای‌ و اجتماعی‌ در کشور تاسیس‌ شده و ‌می‌شود که هدف از تشکیل آنها مشارکت دادن افراد در حل مسائل و مشکلات مربوط به خود خواهد بود. این‌ موضوع خلأ ارتباط میان جامعه‌ و‌ دولت را برطرف خواهد کرد. به بیان دیگر، افراد از این طریق مسائل‌ و مشکلات مربوط به جامعه را مسائل‌ و مشکلات مربوط به خود دیده‌ و نسبت به رفع آن اقدام ‌می‌کنند. رئیس‌ کمیسیون‌ انرژی‌ و محیط زیست اتاق تهران ادامه داد: این فرآیند موجب تقویت احساس یگانگی اجتماعی‌ خواهد بود که این، رویکرد اصلی خانه تشکل‌ها است. در ادامه علی‌ نقیب، به‌عنوان یکی دیگر از‌ اعضای‌ شورای مشورتی تشکل‌های اتاق تهران گفت: ایجاد‌ خانه تشکل‌ها، به‌عنوان یکی از نیازهای ضروری تشکل‌های بخش‌خصوصی تحقق پیدا کرد.‌ در واقع، افزایش تعامل اتاق بازرگانی و تشکل‌ها یکی از‌ اقدامات ویژه اتاق تهران تلقی ‌می‌شود و‌ در همین راستا شورای مشورتی‌ تشکل‌ها نیز تشکیل شد. نقیب‌ سپس کاهش بازه رسیدگی به دفاتر بیمه‌ای فعالان اقتصادی به یک سال را نیز از اقدامات موثر اتاق تهران برشمرد و گفت: تشکل‌ها بسیار مظلوم هستند؛ چراکه اگرچه بخش عمده‌ای از رونق اقتصادی‌ و اشتغال کشور را در دست دارند، اما تاکنون فاقد خانه تشکل‌ها بوده‌اند.

این عضو هیات‌مدیره انجمن ارگانیک ایران سپس با اشاره به قوانین که برای بهبود فضای‌ کسب‌وکار تدوین شده است، گفت:‌ با وجود این قوانین نیز بخش‌خصوصی چندان‌ شاهد‌ تغییرات‌ مثبت در فضای‌ کسب‌وکار نبوده؛ به این دلیل که نسبت به تعامل دولت با بخش‌خصوصی فرهنگ‌سازی‌ صورت نگرفته است. او در ادامه خواستار اهتمام اتاق تهران نسبت به این نوع فرهنگ‌سازی شد تا از این پس، آیین‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و قوانین با نظر تشکل‌ها نگاشته شود. سعید‌ جارودی، دبیرکل انجمن شرکت‌های صنعت پخش، دلیل ارتقای جایگاه تشکل‌ها‌ در تصمیم‌سازی‌های اقتصادی را تعدد‌ بیش از حد‌ تشکل‌ها دانست و گفت: اکنون‌ ۸ هزار اتحادیه صنفی در کشور‌ شکل گرفته است. افزون بر این ۲ هزار تشکل‌ در وزارت کار و ۲ هزار انجمن به ثبت رسیده است. او ادامه داد: خوشحالیم که ما اکنون خانه‌ای داریم که باید درون آن بنشینیم و افکار اساسی‌تری داشته باشیم. به این‌ بیندیشیم که چگونه ‌می‌توان‌ فاصله میان‌ سخنان رئیس‌جمهوری و‌ آنچه بدنه دولتی‌ به اجرا ‌می‌گذارد را کاهش داد. البته باید‌ اشتباهات خود را نیز بپذیریم. تشکل‌ها به‌دلیل تعدد، قدرت اندکی دارند. بدنه دولتی قصد‌ واگذاری‌ امور را ندارد؛ اما تشکل‌ها با اتکا به دانش روز و توانمندی که دارند، باید‌ انجام این امور را برعهده بگیرند. عبدالحسین ترابی رئیس انجمن ارائه‌کنندگان سرویس‌های دیجیتال اپراتورهای مخابراتی تهران نیز گفت: تشکل‌ دیرپا و وزین اتاق تهران طلایه‌دار توسعه تجارت بوده است. برای ما به‌عنوان فعالان حوزه فناوری ارتباطات و اطلاعات مایه امیدواری است که اتاق تهران حلقه وصل تشکل‌ها به یکدیگر است و فرصت مشارکت کسب‌وکارهای فیزیکی و دیجیتال را هم فراهم آورده است.