جزئیات راه‌اندازی بازار دوم ارز عکس: حامد ملک‌پور، تسنیم

او اعلام کرد بانک مرکزی فعلا برنامه‌ای برای حذف ارز مسافرتی ندارد. این در حالی است که شایعاتی مبنی‌بر حذف این ارز تا پایان تیرماه توسط برخی خبرگزاری‌ها منتشر شده بود.  علاوه بر این خبر مهم دیروز عدم معامله اظهارنامه‌های صادراتی در بورس بود که «دنیای اقتصاد» پیش‌تر به این موضوع اشاره کرده بود.

گام اول: راه‌اندازی بازار دوم ارز

ولی‌الله سیف در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران گفت: با پیگیری اقداماتی که در رابطه با ساماندهی بازار ارز انجام شد خوشبختانه بازار دوم کار خود را شروع کرد که ارز آن از محل ۲۰‌درصد صادرات کالاهای غیرنفتی که عمدتا شامل بخش خصوصی و اقلام خرد است تامین می‌شود.وی افزود: سوء‌تفاهمی شد مبنی‌بر اینکه هر صادرکننده می‌تواند فقط ۲۰ درصد از ارز حاصل از صادرات را به آنجا ببرد؛ درحالی‌که براساس تقسیم‌بندی صورت گرفته، ارز حاصل از صادرات کالاهای خاص مانند پتروشیمی و فولاد که عمده است و با دولت ارتباط دارد جزو آن ۸۰ درصد است که باید در سامانه نیما عرضه شود. درحالی‌که کل ارز حاصل از صادرات کالاهای غیرنفتی مبنایی برای فعال شدن و تامین ارز بازار دوم ارز و در حقیقت برای واردات فهرست سوم کالایی است که از طریق وزارت صنعت، معدن و تجارت ارائه می‌شود. سیف گفت: روال بازار دوم این‌گونه است که وارد‌کننده با صادرکننده تفاهم می‌کند و با ثبت این تفاهم در سامانه جامع تجارت این کار می‌تواند عملیاتی شود، در مرحله بعدی وارد‌کننده با مراجعه به بانک گواهی ثبت آماری خود را می‌گیرد و سپس با مراجعه به صادرکننده مربوط، توافق نهایی خود را انجام می‌دهد. این توافق هم در سامانه جامع تجارت ثبت و عملیاتی می‌شود. وی افزود: با این اقدام بازار دوم ارز می‌تواند ساماندهی شود البته با فعال شدن این بازار و آرامشی که در این بازار ایجاد می‌شود، می‌توانیم برای رفع بعضی از ابهامات موجود اقدامات دیگری را نیز انجام دهیم.

گام دوم: فعال‌سازی صرافی‌ها

سیف در این باره که آیا صرافی‌ها در بازار دوم ارز از شنبه آینده فعال خواهند شد یا خیر گفت: در ارتباط با حواله‌ها و مواردی اینچنینی، صرافی‌ها فعال هستند؛ اما اینکه بتوانند اسکناس ارز، خرید و فروش‌کنند در مرحله بعدی مراحل اجرایی آن، انجام می‌شود که شنبه آینده نخواهد بود. سیف افزود: فعلا برنامه‌ای برای حذف ارز مسافرتی نداریم. وی ادامه داد: در بازار دوم نیز نرخ ارز متناسب با عرضه و تقاضا خواهد بود و بر همان اساس عمل می‌شود البته تبادل ارز برای مصارف دیگر نیز به‌تدریج به بازار دوم محول خواهد شد، اما در شروع به واردات کالا و خدمات اختصاص دارد. همچنین اینکه کسانی که بخواهند ارزی بیشتر از آنچه که دولت به آنها تخصیص می‌دهد دریافت‌کنند نیز برای تامین آن از بازار دوم، در مراحل بعدی تعریف خواهد شد. رئیس‌کل بانک مرکزی گفت: در ارتباط میان صادرکننده و وارد‌کننده، صرافی‌ها نیز می‌توانند ایفای نقش‌کنند. ممکن است یک صادرکننده کل ظرفیتی را که برای عرضه به این بازار دارد از طریق صرافی‌ها عرضه کند که هیچ مانعی در این باره وجود ندارد و می‌تواند مبنای کار باشد البته قیمت‌گذاری آن تابع عرضه و تقاضا و هیچ محدودیتی نخواهد داشت.  سیف افزود: در بازار دوم ارز به صورت فیزیکی ارز تحویل نمی‌شود بلکه از حساب‌های صادر‌کننده به مقصدی که وارد‌کننده برای واردات کالا نیاز دارد پرداخت می‌شود. وی درباره صرفه‌جویی و شفافیت ارزی که مورد تاکید رئیس‌جمهوری بوده گفت: بانک مرکزی براساس ثبت‌سفارش‌های انجام و تایید شده، تامین ارز را انجام می‌دهد. بر همین اساس برای گروه‌های کالایی که دستگاه‌های مربوطه با تایید ثبت‌سفارش، درخواست انتشار دریافت‌کنندگان ارز را داشتند شفاف‌سازی انجام دادیم و در آینده هم برحسب ضرورت این کار را انجام خواهیم داد.

همچنین در اواخر روزکاری گذشته، رئیس کنفدراسیون صادرات ایران، به تشریح جزئیات راه‌اندازی بازار دوم پرداخت و تاکید کرد که کشف نرخ اظهارنامه صادراتی در سامانه نیما خواهد بود.

به گزارش روابط عمومی کنفدراسیون صادرات ایران، محمد لاهوتی با اشاره به مصوبه دولت درخصوص نحوه معامله ارز حاصل از صادرات با واردکنندگان اولویت سه کالایی، گفت: در جلسه‌ای که پنج‌شنبه هفته گذشته با حضور معاون ارزی بانک مرکزی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، رئیس اتاق بازرگانی، معاون صادراتی وزیر صنعت و نمایندگان صادرکنندگان و واردکنندگان برگزار شد، مقرر شد با توجه به اینکه تصمیم دولت بر راه‌اندازی بازار دوم ارز بود، مکانیزمی در بورس فراهم شود تا خرید و فروش ارز به سهولت میان صادرکنندگان و واردکنندگان صورت گیرد، اما با بررسی‌های کارشناسی صورت گرفته و پیشنهاد بخش خصوصی، عرضه ارز حاصل از ۲۰ درصد صادرات غیرنفتی کشور که مشمول ارائه ارز در سامانه نیما نمی‌شود، در بورس منتفی شود.

رئیس کنفدراسیون صادرات ایران با اشاره به اینکه کشف نرخ اظهارنامه صادراتی در سامانه نیما صورت می‌گیرد، افزود: در این جلسه پیشنهادی که مورد توافق همه اعضا قرار گرفت آن بود که ارز حاصل از صادرات که نرخ مصوب ۴۲۰۰ تومانی دارد، با اظهارنامه‌ای که از سوی صادرکنندگان به واردکنندگان اولویت سه واگذار می‌شود، ترکیب شده و نرخ اظهارنامه صادراتی به صورت توافقی میان صادرکننده و واردکننده تعیین شود. وی با بیان اینکه دو روش برای این معامله ارزی میان صادرکنندگان و واردکنندگان اولویت سه در نظر گرفته شده است، تصریح کرد: در روش اول، عرضه ارز حاصل از صادرات در سامانه نیما صورت می‌گیرد که در آن، صادرکنندگان ارز و اظهارنامه صادراتی خود را در سامانه نیما به ثبت می‌رساند تا واردکنندگانی که تقاضای خرید این ارز را دارند، ارز و اظهارنامه را به نرخ توافقی خریداری کرده و اقدام به واردات کنند. لاهوتی توضیح داد: روش دوم این است که واگذاری ارز و اظهارنامه صادراتی به صورت مستقیم به واردکننده صورت گیرد و بر این اساس، شیوه اصلی آن است که واردکننده بعد از ثبت‌‌سفارش، درخواست خود را در سامانه جامع تجارت، ثبت کرده و شماره اظهارنامه‌ توافق شده را در سامانه درج کند. بر این اساس، سامانه نیما از صادرکننده استعلام لازم را صورت داده و بعد از تائید وی، ارز را به حساب مورد درخواست واردکننده واریز می‌کند.به این ترتیب بعد از واگذاری ارز به واردکننده، دولت از صادرکننده رفع تعهد کرده و واردکننده نیز، ارز و اظهارنامه را برای واردات استفاده می‌کند. این شرایط تاکنون، تنها برای واردکنندگان اولویت سه تعیین شده و سایر اولویت‌های کالایی دیگر، قادر به استفاده از آن نیستند.