چین آمریکا را بایکوت می‌کند، هند تعرفه وضع می‌کند
ظهور نسخه آسیایی ترامپ
به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای‌اقتصاد»، حدود ۹۰ درصد از پنل‌های خورشیدی مورد استفاده در پروژه‌های هندوستان از چین و مالزی وارد می‌شوند و قیمت آنها معمولا ۲۵ تا ۳۰ درصد ارزان‌تر از نمونه‌های تولید هندوستان است. سایر کشورهایی که تجهیزات خورشیدی به هندوستان صادر می‌کنند، از این قانون تعرفه‌ای معاف خواهند بود. این ارگان دولتی اعلام کرده است که تعرفه ۲۵ درصدی می‌تواند تولید‌کنندگان داخلی را در برابر افزایش شدید واردات پنل‌ها و سلول‌های خورشیدی در امان نگهدارد.
منتقدان داخلی هندوستان اما بر این باورند که چنین اقدامی می‌تواند هزینه انرژی خورشیدی در این کشور را ۱۵ تا ۳۰ درصد افزایش دهد. طی سه سال گذشته، هندوستان بیش از ۱۳۰ مورد اقدام حمایتگرایانه انجام داده که تحت عناوین ضددامپینگ، تلافی تعرفه‌ای و محافظت از صنایع داخلی آنها را توجیه کرده است. به‌نظر می‌رسد موج حمایتگرایی سراسر جهان را درمی‌نوردد، تنشی که چندی پیش جرقه نخست آن را دونالد ترامپ زد. او دستور داد بر سلول‌ها و پنل‌های خورشیدی وارداتی به مدت یک سال تعرفه ۳۰ درصدی اعمال شود و طی ۴ سال پس از آن این تعرفه به ۱۵ درصد کاهش یابد. این در شرایطی است که بسیاری از نهادهای بین‌المللی همچون صندوق بین‌المللی پول (IMF) و سازمان تجارت‌جهانی (WTO) نسبت به اقدامات تعرفه‌ای ترامپ و تلافی سایر کشورها و تسری آن به کل تجارت جهان به بهانه حمایت از صنایع داخلی هشدار داده‌اند. صندوق، این اقدامات را کاهنده رشد اقتصادی جهان دانسته است و در خبری جدید، کارشناسان سازمان تجارت جهانی هشدار داده‌اند که اقداماتی از این دست مدیریت تجارت جهانی را در آینده مختل خواهد کرد.
هشدار به «سازمان تجارت جهانی»
اعتبار و بقای «سازمان تجارت جهانی» با وجود سیاست‌های حمایتگرایانه اقتصادهای بزرگ، با تهدیدات جدی روبه‌رو است. این پیام اصلی گزارش ۵۶ صفحه‌ای است که تعدادی از کارشناسان مستقل در «بنیاد برتلسمن» همزمان با تشدید تنش‌های تجاری میان آمریکا وچین، خطاب به دبیرکل «سازمان تجارت جهانی» نوشته‌اند. به گزارش خبرگزاری «رویترز»، دونالد ترامپ پس از افزایش تعرفه ۵۰ میلیارد دلار از واردات کالاهای چینی، تهدید کرده است در نهایت تمام کالاهای وارداتی از چین را هدف افزایش تعرفه قرار خواهد داد (او تهدید به افزایش تعرفه ۵۰۰ میلیارد دلاری از واردات کالاهای چینی کرده است که تقریبا معادل کل واردات سال گذشته آمریکا از چین است). چین نیز اعلام کرده است هریک از این اقدامات دونالد ترامپ را تلافی خواهد کرد. در این رابطه ۱۴ کارشناس اقتصادی به سرپرستی برنارد هوکمن، از ۱۶۴ عضو «سازمان تجارت جهانی» خواسته‌اند در مورد یک برنامه کاری جدید که به سیاست‌های حمایتگرایانه رسیدگی و نظام تجاری قانون‌محور و چندجانبه را حفظ می‌کند، توافق کنند. خلاصه‌ای از این گزارش تحلیلی که در رابطه با ریسک‌هایی که سیاست‌های حمایتگرایانه برای «سازمان تجارت جهانی» و آینده نظام تجارت قانون‌محور به همراه دارد، در بخش بعد ارائه شده است.
۴ راهکار برای نجات WTO
نظام تجاری در بحران است. برای احیای عضو مرکزی این نظام – «سازمان تجارت جهانی» – اقدامات فوری نیاز است. اجرای این اقدامات در ابتدا باید از اعضای این سازمان آغاز شود و بر مبنای گفت‌وگوهای چندجانبه جدید پیرامون اثرات سیاست‌های مخل تجارت در هر دو گروه اقتصادهای توسعه‌یافته و نوظهور باشد. این گفت‌وگوها همچنین می‌تواند به‌جای مکانیزم حل اختلافات «سازمان تجارت جهانی»، در حل‌وفصل دعواهای تجاری مورد استفاده قرار گیرد. کارشناسان مستقل «بنیاد برتلسمن» در گزارش مشترک خود مدعی شده‌اند تمام کشورها از نظام تجاری قانون‌محور نفع می‌برند. البته حفاظت از «سازمان تجارت جهانی» برای کشورهای کوچک مهم‌تر است، چراکه تنها این نظام تجارت چندجانبه است که فرصت اثرگذاری بر توسعه قوانین تجاری جدید را به آنها می‌دهد. در این‌باره دوستداران نظام تجاری چندجانبه می‌توانند ۴ مسیر مکمل را برای احیای «سازمان تجارت جهانی» به‌عنوان نهاد برای همکاری تجاری و حل‌وفصل اختلافات مدنظر قرار دهند:
۱. گفت‌وگوهای سیاستی: اعضای «سازمان تجارت جهانی» نیاز به یک برنامه کاری جدید دارند که به‌واسطه آن می‌توان به سیاست‌های مخل تجارتی که به تازگی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند و اثرات آنها در بلندمدت ماندگار است، رسیدگی کرد. در این‌باره اعضای این سازمان برای روشن کردن موضوعات و توافق بر یک نقشه راه آتی نیاز به گفت‌وگو دارند. این گفت‌وگوها باید با تمرکز بر بدنه‌های اصلی «سازمان تجارت جهانی» نظیر کمیته نظارت بر اجرای توافقات سازمان و بدنه حل اختلافات سازمان استوار باشند.
۲. حمایت از چندقطبی‌گرایی آزاد: اعضای سازمان باید این موضوع را که آیا تمامی اعضا نیاز به مشارکت در گفت‌وگوها و ابتکارات جدید دارند یا خیر؛ مدنظر قرار دهند. گروهی از اعضا می‌توانند با جدیت بیشتری ابتکارات چندقطبی (مفهومی که نسبت به عبارت «چندجانبه»، تعداد کشورهای کمتری را دربر می‌گیرد)، آزاد و غیرتبعیض‌آمیز را دنبال کنند. به‌کارگیری چنین ابتکاراتی نیاز به اجماع تمام اعضا ندارد و دیگر اعضا نیز می‌توانند هر زمان که آماده بودند به گفت‌وگوها بپیوندند.
۳. افزایش دامنه اختیارات مدیران سازمان: «سازمان تجارت جهانی»، سازمانی است که به‌واسطه اعضای آن اعتبار می‌یابد و کارمندان آن چندان قدرت ندارند. دادن اختیارات لازم به مدیران این سازمان به منظور حمایت بیشتر از گفت‌وگوهای سیاستی در بدنه‌های اصلی سازمان، نظام تجارت را تقویت خواهد کرد.
۴. بررسی عملکرد نهادی «سازمان تجارت جهانی»: عملکرد «سازمان تجارت جهانی» به‌عنوان یک نهاد، محدود به ارزیابی‌های منظم نیست. ایجاد یک مکانیزم بررسی که امکان خود ارزیابی را در بدنه‌های اصلی سازمان فراهم می‌سازد می‌تواند این نکته را به اعضا یادآورد شود که آنها در جریان تمام اطلاعات و جزئیات نیستند.
چین، آماده بایکوت آمریکا
با وجود همه این هشدارها اما به‌نظر می‌رسد داستان جنگ تعرفه‌ای به فضای تخاصم بین دولت‌ها و ملت‌ها کشیده می‌شود. در یک نظرسنجی که توسط مرکز تحقیقات محرمانه فایننشال‌تایمز انجام شده، فاش شده که با وجود خطراتی که مناقشه تجاری چین با آمریکا وجود دارد، اما مردم چین کاملا آماده‌اند تا با تبعات آن مواجه شوند و کالاهای آمریکایی را مورد تحریم قرار دهند. در این بررسی مشخص شده است که در صورت بروز جنگ تجاری، ۵۴ درصد از ۲ هزار پاسخ‌دهنده در ۳۰۰ شهر چین، «احتمالا» یا «قطعا» خرید کالاهای برندهای آمریکایی را متوقف خواهند کرد. تنها ۱۳ درصد اعلام کرده‌اند که این کار را انجام نخواهند داد.۳۳ درصد باقی مانده هم گفته‌اند که مطمئن نیستند یا در حال‌حاضر هم اجناس برندهای آمریکایی را نمی‌خرند. این نظرسنجی بین ۲۷ ماه ژوئن و ۱۰ ژوئیه سال‌جاری یعنی عمدتا پیش از وضع تعرفه ۲۵ درصدی بر ۳۴ میلیارد دلار از کالاهای چینی در روز ۶ ژوئن انجام گرفته است. این اقدام ترامپ بلافاصله با تلافی چین روبه‌رو شد. البته تاکنون چین از بایکوت کالاهای آمریکایی اجتناب کرده است. تحلیلگران بر این باورند که مقامات دولت چین از چنین اقدامی اجتناب می‌ورزند چون بیم آن را دارند که آمریکا نیز به اقدام مشابه تلافی‌جویانه‌ای دست بزند. نظرسنجی اخیر اما نشان داده است آن دسته از مصرف‌کنندگان چینی که تمایل دارند از خرید و مصرف کالاهای آمریکایی اجتناب کنند، از قشر دارای درآمد کمتر از متوسط چین و بین سنین ۲۵ تا ۲۹ ساله هستند و در خارج از کلان‌شهرها و مراکز استان‌های چین زندگی می‌کنند.
ارسال نظر