سرانجام «جنگ‌تجاری» چه شد؟
عقب‌نشینی مصلحتی ترامپ
گزارش‌های اولیه حاکی از آن است که اروپایی‌ها با واردات بیشتر دانه‌های سویا و گاز طبیعی مایع‌شده از آمریکا موافقت کردهاند. البته هر دو طرف پس از رسیدن به این توافق اولیه، اعلام پیروزی کردهاند. پس از نشست چهارشنبه و فروکش‌کردن تنش‌های تجاری میان آمریکا و اتحادیه اروپا، روز پنج‌شنبه ایالات‌متحده اعلام کرد قصد دارد این گفت‌وگوهای تجاری را با کانادا و مکزیک نیز برگزار کند، تصمیمی که به عقیده کارشناسان همانند موارد دیگر نشانه‌ای از عقب‌نشینی ترامپ از تهدیداتش است. البته اخبار امیدوارکننده روزهای اخیر درحالی است که «سازمان تجارت جهانی» در جدیدترین گزارش «مانیتورینگ تجارت» خود، از تشدید محدودیت‌های تجاری جدید میان اعضای این سازمان خبر داده است.
مصالحه عجیب و مبهم
نشست روز چهارشنبه دونالد ترامپ و ژا‌ن‌کلود یانکر، رئیس کمیسیون اروپا، در روزهای اخیر موضوعی داغ برای اقتصاددانان، استراتژیست‌ها و تحلیلگران بوده است. پس از این نشست دونالد ترامپ در پیامی توییتری آن را روزی بزرگ برای تجارت آزاد و عادلانه خواند. اما آیا کارشناسان هم درخصوص این موضوع با او هم‌عقیده هستند یا نظری متفاوت نسبت به آن دارند؟ در این باره پایگاه اینترنتی-تحلیلی «بیزینس اینسایدر» در گزارشی نظرات کارشناسان برجسته را درخصوص توافق اولیه تجاری میان آمریکا و اتحادیه اروپا منعکس کرده است. به گزارش این پایگاه، ویراج پاتل، استراتژیست نرخ‌های ارز موسسه «آی‌ان‌جی»، درخصوص توافق تجاری روز چهارشنبه میان آمریکا و اتحادیه اروپا می‌گوید: «ممکن است قدری عجولانه باشد این توافق را پایان «جنگ‌تجاری سرد» بدانیم. با این حال برای دارایی‌های ریسکی، مانع شدن از یک جنگ‌تجاری قریب‌الوقوع بهترین نتیجه‌ای بود که ترامپ و یانکر می‌توانستند در نشست روز چهارشنبه به آن برسند.»
گرگوری داکو، رئیس بخش اقتصاد آمریکا دانشکده اقتصاد آکسفورد نیز در این رابطه می‌گوید: «باید دید سخنان مصالحه‌جویانه ترامپ به اقدامات مصالحه‌جویانه منجر می‌شود. به عقیده ما سخنان هر دو طرف به‌طور هدفمندی مبهم و کلی بود. از تنش‌های تجاری اخیر با چین یاد گرفته‌ایم که یک پیام توییتری می‌تواند مراودات دو طرف را متوقف کند و به تشدید تنش‌ها و اعمال تعرفه‌های تجاری بینجامد.» به عقیده داکو در هفته‌های آینده مشخص می‌شود که آیا توافق روز چهارشنبه واقعی بوده است یا خیر. در نهایت پل دونووان، اقتصاددان ارشد بخش مدیریت ثروت جهانی بانک «یو‌بی‌اس» با اشاره به بیانیه این نشست، آن را عجیب خوانده است. او در این‌باره می‌گوید: «رئیس‌جمهور آمریکا از تهدیدات وضع تعرفه خودرو خود صرف‌نظر کرد و در عوض اروپایی‌ها پیشنهاد به مذاکره کردند. اتحادیه اروپا در مذاکره خوب است. پس از این نشست بیانیه باشکوهی مبنی بر حذف تعرفه‌ها، یارانه‌ها و موانع غیرتعرفه‌ای صادر شد. شاید این آغازی برای از سرگیری مذاکرات «مشارکت سرمایه‌گذاری و تجارت دوسویه اقیانوس اطلس» که در زمان اوباما آغاز شده بود باشد.»
الگویی برای سایر شرکا؟
پس از عقب‌نشینی ترامپ از تهدیدات تجاری خود مقابل اروپا، واشنگتن اعلام کرد قصد دارد مذاکرات تجاری با کانادا و مکزیک را پیش ببرد. از طرفی توافق روز چهارشنبه میان آمریکا و اتحادیه اروپا ممکن است مسیر را برای فشارهای بیشتر بر چین گشوده باشد. به ادعای یک مقام آگاه که نخواسته نامش فاش شود، یکی از جنبه‌های مهم این توافق این بود که دو طرف موافقت کردند تا در زمینه سوءاستفاده‌های چین با هم همکاری کنند: «آنها (اروپایی‌ها) می‌خواهند در موضوع چین و اصلاح «سازمان تجارت جهانی» با ما همکاری کنند.» به گزارش «رویترز»، حفظ توافق آمریکا و اروپا، به دو طرف اجازه می‌دهد تا روی چین متمرکز شوند که رشد قدرت اقتصادی‌اش هر دو را تهدید می‌کند. قانون‌گذاران در واشنگتن روز پنج‌شنبه قانونی را به تصویب رساندند که سرمایه‌گذاری چین را در آمریکا کند خواهد کرد. در اروپا زنگ خطر نسبت به افزایش نفوذ اقتصادی چین به صدا درآمده است. در این رابطه لری کودلاو، مشاور اقتصادی ترامپ، اعلام کرد آمریکا و اتحادیه اروپا در جنگ علیه چین که سیستم تجارت جهان را با چالش مواجه ساخته است، متحد خواهند بود. یانکر نیز این مساله را کاملا روشن کرد که قصد دارد به ترامپ در زمینه مشکل چین کمک کند.
گزارش جدید WTO
اواخر هفته گذشته «سازمان تجارت جهانی» جدیدترین گزارش «مانیتورینگ تجارت» خود را منتشر کرد. این گزارش که اقدامات تجاری کشورهای عضو این سازمان را از اکتبر ۲۰۱۷ تا مه ۲۰۱۸ مورد بررسی قرار داده، روندهای مهمی از تصمیمات تجاری کشورهای جهانی را مشخص کرده است. یافته‌های این گزارش نشان می‌دهد درحالی‌که در دوره مورد بررسی کشورهای عضو «سازمان تجارت جهانی» اقداماتی را برای تسهیل جریان تجارت اتخاذ کردهاند، اما روندهای نگران‌‌کننده‌ای درخصوص سیاست‌های محدودکننده تجارت نیز وجود دارد. این نگرانی‌ها در کنار تشدید تنش‌ها و جنگ‌های لفظی تجاری، چالش‌های جدی برای جامعه بین‌المللی ایجاد کرده است. بر این اساس، کشورهای عضو «سازمان تجارت جهانی» در مجموع ۷۵ سیاست محدودکننده تجارت در بازه اکتبر ۲۰۱۷ تا مه ۲۰۱۸ اتخاذ کردهاند. این سیاست‌ها شامل افزایش تعرفه‌ها، محدودیت‌های مقداری، وضع مالیات‌های واردات و قوانین سختگیرانه‌تر گمرکی بوده است. این، معادل ۱۱ سیاست محدودکننده در ماه است که در مقایسه با ۹ مورد دو گزارش قبلی بالاتر است. در این دوره، همچنین کشورهای عضو سازمان ۸۹ اقدام تسهیل‌کننده تجارت اتخاذ کردهاند که شامل کاهش یا حذف تعرفه‌ها، ساده‌سازی پروسه‌های گمرکی، کاهش مالیات‌های واردات و حذف ممنوعیت‌های واردات بوده است. این معادل ۱۳ اقدام تسهیل‌کننده تجارت در ماه است که در مقایسه با ۱۱ مورد گزارش‌های پیشین، عدد بزرگ‌تری را نشان می‌دهد.
براساس یافته‌های این گزارش، بیش از ۱۰۷ میلیارد دلار از جریان تجارت تحت‌تاثیر اقدامات تسهیل‌کننده تجارت بوده است که در مقایسه با مقدار ۵/ ۸۴ میلیارد دلاری سیاست‌های محدودکننده، رقم بسیار بالاتری است. گرچه در این برهه مهم، این یک پیشرفت امیدوارکننده برای تجارت جهانی است، اما نسبت حجم تجارت تحت اقدامات تسهیل‌کننده به حجم تجارت تحت اقدامات محدودکننده، طی دوره مورد بررسی کاهش معناداری یافته است. در گزارش پیشین، این نسبت ۲ به یک به نفع سیاست‌های تسهیل‌کننده تجارت بود.
هشدار نهادهای بین‌المللی
موسسه اعتبارسنجی «فیچ» در جدیدترین گزارش خود مدعی شده است تشدید تنش‌های تجاری اخیر که نتیجه آن اعمال تعرفه بر ۲ هزار میلیارد دلار از جریان تجارت جهانی بود، می‌تواند رشد اقتصادی جهان را در سال ۲۰۱۹ تا ۴/ ۰ کاهش دهد و از مقدار پیش‌بینی شده ۲/ ۳ درصد به ۸/ ۲ درصد برساند. روبرتو آزودو، رئیس «سازمان تجارت جهانی» نیز در گفت‌وگویی که روز چهارشنبه با خبرگزاری «سی‌ان‌بی‌سی» آمریکا داشت، اعلام کرد تشدید تنش‌های تجاری اخیر که با وضع تعرفه از سوی آمریکا آغاز و با اقدامات تلافی‌جویانه سایر طرف‌ها همراه شده است، رشد اقتصادی جهان را تهدید خواهد کرد. همچنین «بلومبرگ» در گزارشی مدعی شده است تورم ناشی از افزایش تعرفه‌های ترامپ – به‌ویژه تعرفه‌های فولاد و آلومینیوم - درحال نمایان شدن در اقتصاد آمریکا است.
رای سنا به کاهش تعرفه‌ها
به‌دنبال تشدید تنش‌های تجاری میان واشنگتن و پکن، روز پنج‌شنبه سنای آمریکا طرحی را تصویب کرد که به موجب آن موانع تجاری بر صدها کالای وارداتی از چین کاهش خواهد یافت. به موجب این طرح که به اتفاق آرا و بدون هیچ اختلافی به تصویب رسید، تعرفه بیش از ۱۶۶۰ کالای وارداتی به آمریکا کاهش می‌یابد یا حذف خواهد شد، فهرستی که نیمی از آن را کالاهای تولید چین تشکیل می‌دهند.
پرچم‌های ساخت چین برای ستاد ترامپ!
بنرهای قرمز، سفید و آبی که منقش به عبارت «آمریکا را بزرگ نگه‌دار» هستند و برای ستادهای انتخاباتی دوره دوم ریاست‌جمهوری ترامپ تهیه شده‌اند، آماده ارسال به آمریکا هستند. به گزارش خبرگزاری رویترز این بنرها اما در شرق چین تولید شده‌اند و به‌زودی با تعرفه‌های اعلام شده از سوی خود ترامپ مواجه خواهند شد. یائو یوآن‌یوآن، مدیر این کارخانه که در انتخابات پیشین ریاست‌جمهوری آمریکا نیز بنرهای انتخاباتی ترامپ را تولید می‌کرد، می‌گوید فروش از سال ۲۰۱۵ بسیار بهتر است. با این‌حال تعرفه‌های دولت ترامپ ممکن است مزیت‌های قیمتی این کارخانه را از بین ببرد.
ارسال نظر