برنامه «گروه هشت» برای جهش تجاری

اتاق‌های بازرگانی D۸ در این اجلاس در مواردی همچون ویزا، تعرفه‌های ترجیحی، ‌همکاری‌های گمرکی، همکاری در حوزه حمل‌ونقل، پروازهای مستقیم، راه‌اندازی مسترکارت، معرفی کالاهای دارای قابلیت و مزیت برای تولید و مبادله بین کشورها و نقشه همکاری اقتصادی بین کشورهای D۸ تبادل‌نظر کردند. همچنین بیانیه‌ای از سوی اجلاس اتاق‌های بازرگانی D۸ صادر شد که مقرر شد این بیانیه در اجلاس وزرای خارجه D۸ قرائت شود. در این بیانیه، اتاق‌های بازرگانی از وزرای‌خارجه برای تحقق هدف‌گذاری‌های انجام شده و توسعه همکاری‌های درون‌گروهی درخواست حمایت کردند. بیانیه مذکور شامل توصیه‌هایی در زمینه اجرای کامل موافقت‌نامه تجارت ترجیحی و ارائه فهرست کالاهای پیشنهادی، ایجاد پارک‌های صنعتی، ایجاد یک مکانیسم داوری برای حل‌وفصل اختلافات، ایجاد سازوکاری برای سرمایه‌گذاری درون‌گروهی، تسهیل ویزا برای تجار کشورهای عضو D۸و افزایش سطح ارتباطات کشورها است. از سوی دیگر در کمیسیون تخصصی گروه D۸، تاسیس اتاق تهاتر به تصویب رسید و قرار شد براساس مکانیزمی استفاده از ارزهای غیردلار و یورو در تجارت بین اعضا مورد توجه قرار گیرد و به همین دلیل ارزهای ملی در اولویت باشد.

گروه D۸ متشکل از هشت کشور مسلمان درحال توسعه است که به منظور ایجاد روابط مستحکم اقتصادی بین کشورهای درحال توسعه اسلامی و تقویت نفوذ این کشورها در بازارهای جهانی تشکیل شده است. این هشت کشور اسلامی شامل ایران، اندونزی، بنگلادش، پاکستان، ترکیه، مالزی، مصر و نیجریه هستند. پایه‌گذار گروه D۸ نجم‌الدین اربکان نخست‌وزیر ترکیه بود که با سفر به هشت کشور عضو در تیرماه سال ۱۳۷۵ زمینه تاسیس این گروه را فراهم کرد. نخستین اجلاس سران D۸، خردادماه ۱۳۷۶ در شهر استانبول برگزار شد. دبیرخانه دائمی این سازمان در استانبول قرار دارد و دبیرکل آن به مدت چهار سال و به‌صورت دوره‌ای از سوی کشورهای عضو تعیین می‌شود. تاکنون اقدامات مناسبی برای تسهیل تجارت میان کشورهای عضو صورت گرفته است. موافقت‌نامه تجارت ترجیحی، موافقت‌نامه تسهیل صدور روادید بازرگانی، همکاری‌های هواپیمایی کشوری، موافقت اولیه تاسیس دانشگاه D۸ در همدان، همکاری‌های علمی و فناوری، تشکیل فدراسیون اتاق‌های بازرگانی از جمله این اقدامات است.

در اجلاس اتاق‌های بازرگانی D۸ چه گذشت؟

اجلاس اتاق‌های بازرگانی D۸ روز جمعه در ترکیه برگزار شد. اولین دستور جلسه این اجلاس به بررسی اساسنامه این سازمان اختصاص یافت که با توجه به نظراتی که از قبل روی متن اساسنامه داده شده بود، به تصویب و امضای نمایندگان ۸ اتاق حاضر در جلسه رسید. طبق این اساسنامه، دبیرخانه اتاق بازرگانی D۸ هر دو سال یک‌بار، همزمان با ریاست دوره‌ای وزرای خارجه کشورهای عضو بر این سازمان، در کشور موردنظر مستقر می‌شود. درحال‌حاضر با توجه به اینکه ریاست دوره‌ای بر عهده وزیر امورخارجه ترکیه است دبیرخانه این اتاق نیز در اتاق بازرگانی ترکیه مستقر شده و قرار است سال آینده ریاست و دبیرخانه آن برای دو سال به بنگلادش منتقل شود. در این نشست، محمدرضا کرباسی، معاون امور بین‌الملل اتاق ایران به نمایندگی از اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران حضور داشت.

او با اشاره به اینکه در این جلسه بحث معرفی اقتصاد هریک از کشورهای عضو نیز انجام شد، گفت: توضیحاتی که در مورد ظرفیت‌های اقتصاد ایران در این جلسه ایراد شد، به‌ویژه در حوزه نانو، بیوتکنولوژی، گردشگری و شرکت‌های کوچک و متوسط، مورد استقبال شرکت‌های حاضر قرار گرفت.

کرباسی افزود: در اجلاس اتاق‌های بازرگانی D۸، مجمع تجاری نیز برگزار شد و نمایندگان کشورهای عضو در این گروه، نظرات خود را در حوزه‌های ویزا، تعرفه‌های ترجیحی، همکاری‌های گمرکی، همکاری در حوزه حمل‌ونقل و برقراری پروازهای مستقیم ارائه کردند. در ادامه اجلاس، بحث سیستم پرداخت‌های مسترکارت‌های D۸ مطرح شد. این یک مدل جدید مستر کارت در بدنه D۸ است که توسط مالزی تهیه شده و به درخواست ایران قرار است طرح آن برای همه کشورهای عضو گروه D۸ ارسال شود تا اتاق‌های بازرگانی عضو ضمن بررسی این طرح، نظرات خود را به دبیرخانه گروه D۸ منعکس کنند. همچنین در این اجلاس، گزارشی که درخصوص دیدگاه جهانی برای کشورهای عضو D۸ با موضوع اصلاح ساختار اقتصادی کشورهای عضو با هدف افزایش حجم تجارت درون‌گروهی میان کشورها تهیه شده بود، مورد بررسی قرار گرفت.

معاون امور بین‌الملل اتاق ایران با اشاره به اینکه فعلا فقط ۱۰ درصد تجارت کشورهای عضو D۸ به‌صورت درون‌گروهی انجام می‌شود، ادامه داد: این میزان در مقایسه با گروه‌های دیگر مانند آ.س.آن یا نفتا و... بسیار کم است؛ ازاین‌رو در این گزارش درخواست شد بود اعضای D۸ کالاهایی که دارای قابلیت و مزیت برای تولید و مبادله را شناسایی کرده و نسبت به توسعه تجارت درون‌گروهی آن اقدام کنند. به عقیده کرباسی، این کار تحقیقی می‌تواند پیش‌زمینه تدوین نقشه راه برای توسعه تجارت درون گروه D۸ باشد که توافق شد نسخه‌ای از آن برای اتاق‌های عضو این گروه ارسال شود که آنها هم نظرات خود را در چارچوب دورنمای همکاری‌های آتی کشورهای عضو گروه D۸ تدوین کنند و در اجلاس بعدی، نقشه راه همکاری‌های اتاق‌های D۸ ارائه و تصویب شود.

او گفت: با توجه به اینکه هم‌زمان با برگزاری اجلاس اتاق‌های عضو D۸ اجلاس وزرای‌خارجه کشورهای عضو D۸ نیز در آنتالیا برگزار می‌شود، در ادامه این اجلاس بیانیه نشست اتاق‌های بازرگانی D۸ نیز تدوین شد تا در اجلاس وزرا منتشر شود. به گفته کرباسی با توجه به دورنمای فعالیت‌های بخش خصوصی کشورهای عضو گروه D۸ و همچنین موضوعاتی که در اجلاس این گروه مطرح شد، در این بیانیه از وزرای خارجه برای تحقق هدف‌گذاری‌های انجام شده و توسعه همکاری‌های درون‌گروهی درخواست حمایت شد. در این بیانیه، اتاق‌های بازرگانی عضو D۸ توصیه‌هایی شامل اجرای کامل موافقت‌نامه تجارت ترجیحی و ارائه فهرست کالاهای پیشنهادی، ایجاد پارک‌های صنعتی، ایجاد یک مکانیزم داوری برای حل‌وفصل اختلافات، ایجاد سازوکاری برای سرمایه‌گذاری درون‌گروهی، تسهیل ویزا برای تجار کشورهای عضو D۸، افزایش سطح ارتباطات کشورها به اجلاس وزرای خارجه ارائه دادند.

توافقات کمیسیون تخصصی D۸

رئیس گروه کارشناسی ایران در کمیسیون تخصصی گروه D۸ از تصویب تاسیس اتاق تهاتر این گروه خبر داد و به «ایرنا» گفت: بر اساس مکانیزمی استفاده از ارزهای غیر دلار و یورو در تجارت بین اعضا مورد تاکید قرار گرفته است و به همین دلیل ارزهای ملی در اولویت قرار می‌گیرد. ابوالقاسم طهماسبی افزود: در جلسه این کمیسیون که با حضور کارشناسان هشت کشور عضو برگزار شد، موضوع‌های کاری سالانه گروه و نیز برنامه و بودجه سازمان مورد بررسی قرار گرفت و تصویب شد. وی با اشاره به برگزاری سالانه دو جلسه کمیسیون کارشناسی و یک جلسه وزرای خارجه گفت: در جلسه کارشناسی بودجه سالانه گروه و تاسیس دانشگاه D۸ در ایران نیز به تصویب رسید. این دانشگاه از سوی دانشگاه همدان برنامه‌ریزی شده که از سال آینده پذیرش دانشجو از کشورهای عضو در این دانشگاه انجام خواهد شد.

رئیس گروه کارشناسی ایران در این کمیسیون اضافه کرد: علاوه بر این، تاسیس «اتاق تهاتر گروه D۸» نیز به تصویب رسید که براساس آن مکانیزمی غیر از ارزهای دلار و یورو در تجارت بین اعضا مورد تاکید قرار گرفته است و استفاده از ارزهای ملی در تجارت فی‌مابین در اولویت قرار می‌گیرد. در این قالب مبادله پایاپای و تسهیل تجارت بین اعضای گروه مورد تاکید قرار می‌گیرد. همچنین تاسیس صندوق حمایت از پروژه‌های گروه نیز پیشنهاد شد که آیین‌نامه تاسیس آن در جلسات بعدی تدوین می‌شود. او با اشاره به تصویب نقشه راه سازمان برای سال ۲۰۲۰ و ۲۰۳۰ گفت: تدوین جزئیات این نقشه راه در جلسات ماه‌های آتی کارشناسان نهایی می‌شود. او همچنین از تصویب مرکز تحقیقات علمی و فناوری گروه در جلسه کمیته کارشناسان خبر داد و بیان کرد: با تاسیس این مرکز، مراکز تحقیقاتی کشورهای عضو پروژه‌های مشترک تحقیقاتی و علمی و فناورانه خود را به‌صورت مشترک دنبال خواهند کرد. این مصوبات در اجلاس هجدهم وزرای امور خارجه گروه به تصویب نهایی می‌رسد.