تجارت جهانی در غل‌وزنجیر

در این گزارش آمده است که حجم تجارت مورد هدف سیاست‌های محدودکننده تجارت در بازه زمانی اکتبر ۲۰۱۸ تا مه ۲۰۱۹ بالغ بر ۹/ ۳۳۵ میلیارد دلار بوده است که پس از نخستین رکورد به ارزش ۹/ ۴۸۰ میلیارد دلار (مربوط به گزارش پیشین)، دومین رکورد به ثبت رسیده از تجارت‌های قربانی سیاست‌های محدودکننده به‌شمار می‌رود. دو گزارش اخیر «سازمان تجارت جهانی» حکایت از رشد چشمگیر در سیاست‌های محدودکننده واردات دارد؛ اتفاقی که باعث شده است روبرتو آزودو، دبیرکل «سازمان تجارت جهانی» از اقتصادهای عضو «گروه ۲۰»‌ بخواهد به منظور تخفیف فوری تنش‌های تجاری جهان با یکدیگر همکاری کنند. به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد» آزودو در یادداشتی در ابتدای این گزارش می‌نویسد: «یافته‌‌های این گزارش شواهدی بیشتر از این واقعیت ارائه می‌کند که آشفتگی‌های ناشی از تنش‌های تجاری فعلی تداوم دارد، چرا که جریان تجارتی که هدف اقدامات محدودکننده تجارت قرار گرفته به بالاترین رکورد تاریخی خود رسیده است. روند باثباتی که جریان تجارت جهانی از بحران مالی ۲۰۰۸ شاهد بوده، در سال‌های اخیر جای خود را به اقدامات محدودکننده تجارت داده است، اقداماتی که در هر دو زمینه اندازه و مقیاس رو به افزایش هستند. این پیامدهای گسترده‌ای پیرامون افزایش نااطمینانی‌ها، کاهش سرمایه‌گذاری و رشد ضعیف تجارت به همراه دارد. بر این اساس، این یافته‌ها باید باعث نگرانی جدی جامعه جهانی باشد. ما ضرورتا نیاز داریم رهبران اقتصادهای عضو «گروه ۲۰» تنش‌های تجاری جهانی را کاهش دهند و به تعهدات خود در نظام تجارت بین‌المللی قانون‌محور پایبند باشند.» بر اساس آمار و ارقام ارائه شده در گزارش «سازمان تجارت جهانی»، اقتصادهای عضو «گروه ۲۰» در مجموع ۲۰ اقدام محدودکننده تجارت در بازه اواسط اکتبر ۲۰۱۸ تا اواسط مه ۲۰۱۹ اتخاذ کردند. این اقدامات شامل افزایش تعرفه‌ها، ممنوعیت‌های واردات، و ایجاد پروسه‌های گمرکی جدید برای صادرات بوده است. البته اقداماتی که در این بازه اتخاذ شده‌اند، نسبت به تعداد گزارش پیشین کمتر شده است. مقیاس حجم تجارت هدف قرار گرفته و سطح تعرفه‌های وضع‌شده در دوره گذشته بسیار بالا بود. 

به گزارش «سازمان تجارت جهانی»، در بازه مورد بررسی در مجموع ۲۹ معیار تسهیل‌کننده تجارت نیز توسط اقتصادهای عضو «گروه ۲۰»‌ اتخاذ شد، اقداماتی که شامل حذف یا کاهش تعرفه‌های واردات، عوارض صادرات، و حذف یا ساده‌سازی پروسه‌های گمرکی صادرات است. حجم تجارت مشمول سیاست‌های تسهیل‌کننده واردات در دوره مورد بررسی بالغ بر ۳۹۷ میلیارد دلار تخمین زده شده است، حجمی که البته ۸/ ۱ برابر بیشتر از مقدار گزارش پیشین است.  روز دوشنبه، همزمان با انتشار گزارش «سازمان تجارت جهانی»، مقامات ارشد تجاری آمریکا و چین تماس تلفنی برقرار ساختند، تماسی که پیش از برگزاری نشست حاشیه «گروه ۲۰»‌ روسای جمهوری دو کشور صورت می‌گرفت. در این رابطه امید است در این نشست با حل اختلافات تجاری، غول‌های اقتصادی دنیا از بن‌بست جنگ تجاری حدود یک ساله خود خارج شوند. این دیدار اولین گفت‌وگوی رودرروی دو طرف از ماه مه تاکنون است. در آن زمان، تنش‌های تجاری دو کشور پس از اینکه آمریکایی‌ها طرف چینی‌ را به زیر پا گذاشتن تعهدات توافق‌شده متهم کردند، بالا گرفت. حالا اما براساس گزارش‌ها در دومین روز نشست جمعه-شنبه «گروه ۲۰» این دیدار در ژاپن انجام خواهد شد. براساس بیانیه‌ای که در وبگاه وزارت بازرگانی پکن منتشر شده است، در تماس تلفنی روز دوشنبه لیو هی، معاون نخست‌وزیر و عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده چین با رابرت لایت‌هایزر، نماینده تجاری آمریکا، دو طرف درخصوص هماهنگی‌های لازم دیدار روسای‌جمهوری دو کشور تبادل‌نظر و توافق کردند تا ارتباطات خود را حفظ کنند. البته خبرگزاری دولتی «شینهوآ» چین در گزارشی مدعی شده این تماس تلفنی به‌دنبال درخواست مقامات آمریکایی بوده است. در این رابطه یک مقام دولتی چین می‌گوید این دیدار برای ترامپ فرصتی است تا مواضع پکن را در جنگ تجاری دو کشور محک بزند. به گفته او رئیس‌جمهوری آمریکا با هر نتیجه‌ای که از این نشست حاصل شود، مشکلی نخواهد داشت.