وضعیت صادرات ایران به ۱۴ کشور بررسی شد
نبض کند تجارت با منتخبان آسیا
در این چارچوب، بررسی‌های صورت گرفته که با استفاده از اطلاعات مرکز تجارت بین‌المللی و با استناد به آمارهای شرکای تجاری ایران به‌دست آمده، نشان می‌دهد صادرات کالای ایرانی (اعم از محصولات نفتی و غیرنفتی) به کشورهای آسیایی دچار تغییر و تحولاتی در ماه‌های ابتدایی سال ۲۰۱۹ شده است؛ در واقع بررسی تغییرات ماهانه صادرات کشور به مقاصد مذکور، افت میزان صدور کالا به این کشورها را در اکثر موارد تایید می‌کند. این آمارها در شرایطی منتشر شده است که در روزهای اخیر حمید زادبوم، سرپرست سازمان توسعه تجارت ایران اولویت‌های اول تا سوم شرکای آینده تجاری ایران را اعلام کرد. اظهاراتی که نشان می‌داد بازار «کشورهای همسایه و منطقه» و «بازارهای جنوب شرقی آسیا» به‌عنوان لایه‌های اول و دوم سیاست‌گذاری و بسط مناسبات تجاری، مورد توجه تصمیم‌سازان قرار گرفته است.
اما در این بخش جزئیات روند صادرات ایران به کشورهای منتخب آسیایی و همچنین فراز و فرودهای مرتبط با آن تشریح شده است.
ایران و چین
صادرات ماهانه ایران به یکی از شرکای مهم تجاری خود یعنی چین، از ابتدای سال ۲۰۱۸ تا پایان ماه ششم سال ۲۰۱۹ با روند نوسانی همراه بوده است که البته در تعدادی از ماه‌ها این تحولات با تغییر شدید رو به رو شده است. بر این اساس سهم ایران از تامین نیاز وارداتی چین در سال ۲۰۱۹ نسبت به سال ۲۰۱۸ کاهش یافته است. مطابق آمارهای اعلام شده، در ۶ماه نخست ۲۰۱۹، ایران به‌طور متوسط، ماهانه ۳/ ۱ میلیارد دلار کالا به چین صادر کرده است، این در حالی است که در سال ۲۰۱۸، متوسط صادرات ماهانه ایران به این کشور رقمی معادل ۸/ ۱ میلیارد دلار بوده است. بر اساس آمارها، طی ماه‌های مه و ژوئن ۲۰۱۹ صادرات ایران به چین روندی کاهشی در پیش گرفت، به گونه‌ای که در ژوئن به کمترین میزان خود طی ۱۷ ماه اخیر با رقم ۹۶۰ میلیون دلار رسیده است. اما در سال ۲۰۱۸، ایران به‌طور متوسط ماهانه یک درصد از نیاز وارداتی چین را تامین کرده است، درحالی‌که در سال ۲۰۱۹ به‌جز در ماه‌های آوریل (سهم ۲/ ۱ درصدی) و فوریه (سهم یک درصدی) سهم ایران در تامین نیاز وارداتی چین کمتر از یک درصد بوده است. از ماه آوریل نیز سهم ایران از تامین نیاز وارداتی چین روند کاهشی در پیش گرفته است.
ایران و ترکیه
صادرات ماهانه ایران به ترکیه تقریبا از مارس ۲۰۱۹ روند نزولی را آغاز کرد و در جولای ۲۰۱۹ به کمترین مقدار خود طی ۱۹ ماه اخیر رسیده است. در فاصله ژانویه ۲۰۱۸ تا جولای ۲۰۱۹، ایران ماهانه بین ۰۶/ ۰ تا ۴ درصد نیاز وارداتی ترکیه را تامین کرده است. از ابتدای سال ۲۰۱۸ تا پایان ماه هفتم ۲۰۱۹، بیشترین صادرات ایران به ترکیه در آوریل ۲۰۱۸، معادل ۸۰۲ میلیون دلار بوده است. در سال ۲۰۱۸، ایران به‌طور متوسط ماهانه ۵۷۸ میلیون دلار به ترکیه صادرات داشته، درحالی‌که این رقم در هفت ماه نخست ۲۰۱۹ به متوسط صادرات ماهانه ۳۹۳ میلیون دلار رسید. در واقع ایران در آوریل ۲۰۱۸ بیشترین سهم را (با حدود ۴ درصد) در تامین نیاز وارداتی ترکیه طی ۱۹ ماهه مورد بررسی داشته است.
ایران و کره‌جنوبی
صادرات ایران به کره‌جنوبی از ابتدای سال ۲۰۱۸ تا ماه هفتم سال ۲۰۱۹ در تعدادی از ماه‌ها با کاهش شدیدی همراه شد. این کاهش غالبا به‌دلیل کاهش واردات کره‌جنوبی در برخی محصولات مانند سوخت‌های معدنی، محصولات معدنی و محصولات حاصل از تقطیر آنها از ایران بوده است. بر این اساس، در ۶ماه نخست سال ۲۰۱۹، ایران به‌طور متوسط ماهانه ۲۹۶ میلیون دلار به کره‌جنوبی صادرات داشته است؛ درحالی‌که در سال ۲۰۱۸، متوسط صادرات ماهانه ایران به این کشور معادل ۳۴۱ میلیون دلار ثبت شده است.
اما از ابتدای سال ۲۰۱۹ بود که روند صعودی صادرات ایران به کره‌جنوبی آغاز شد و در ماه مارس به بیشترین میزان صادرات ایران طی ۱۹ ماه اخیر با رقم ۸۲۵ میلیون دلار رسید. از سوی دیگر، صادرات ایران به این کشور در می ۲۰۱۹ نسبت به ماه قبل آن کاهش شدید (۹/ ۹۹ درصدی) و در ماه ژوئن ۱۱ درصد نسبت به ماه قبل کاهش یافته است. داده‌ها حاکی از آن است که ایران در هفت ماه نخست ۲۰۱۹ به‌طور متوسط ماهانه ۷/ ۰ درصد از نیاز وارداتی کره‌جنوبی را تامین کرده است. این در حالی است که متوسط سهم ایران در تامین نیاز وارداتی ماهانه کره‌جنوبی در سال ۲۰۱۸ حدود ۸/ ۰ درصد رقم خورد.
ایران و قزاقستان
روند صادرات ماهانه ایران به قزاقستان از ابتدای سال ۲۰۱۸ تا پایان ماه پنجم سال ۲۰۱۹ به شکل نوسانی پیش رفته و سهم ایران از تامین نیاز وارداتی قزاقستان همواره از ۵/ ۰ درصد کمتر بوده است. در پنج ماه نخست ۲۰۱۹، ایران به‌طور متوسط ماهانه ۵/ ۶ میلیون دلار به قزاقستان صادرات داشته است؛ درحالی‌که در سال ۲۰۱۸، متوسط صادرات ماهانه ایران به قزاقستان حدود ۵/ ۷ میلیون دلار بوده است. از سوی دیگر، صادرات ایران به قزاقستان در سال ۲۰۱۹ با کاهش و افزایش متوالی همراه بوده اما صادرات ایران به این کشور در ۵ ماه ابتدایی سال ۲۰۱۹ نسبت به ماه‌های مشابه سال قبل کمتر ثبت شده است.
همچنین بیشترین میزان صادرات ایران به قزاقستان از ابتدای سال ۲۰۱۸ تا پایان ماه پنجم سال ۲۰۱۹ مربوط به آوریل ۲۰۱۸ و به میزان ۶/ ۹ میلیون دلار بوده است. کمترین میزان صادرات ایران به قزاقستان در ۱۷ ماهه مورد بررسی در ماه فوریه سال ۲۰۱۹، به میزان ۹/ ۴ میلیون دلار به دست آمده است. اما سهم ایران از تامین نیاز وارداتی قزاقستان در ماه‌های مورد بررسی همواره بین ۲/ ۰ تا ۴/ ۰ ثبت شده است، بر همین اساس در سال ۲۰۱۹ سهم ایران از تامین نیاز وارداتی قزاقستان به‌طور متوسط ماهانه ۲۵/ ۰ درصد بوده است.
ایران و ژاپن
روند صادرات ایران به ژاپن از ابتدای سال ۲۰۱۸ تا ماه ششم سال ۲۰۱۹ در تعدادی از ماه‌ها با کاهش شدیدی مواجه شده است. سهم ایران از تامین نیاز وارداتی ژاپن در مدت مذکور همواره کمتر از یک درصد بوده است. متوسط صادرات ماهانه ایران به ژاپن در سال ۲۰۱۹ معادل ۱۸۶ میلیون دلار و در سال ۲۰۱۸ حدود ۲۸۹ میلیون دلار به ثبت رسیده است. اما از ابتدای سال ۲۰۱۹، روند صعودی صادرات ایران به ژاپن آغاز و مجددا از ماه آوریل ۲۰۱۹ این روند معکوس شد. بیشترین میزان صادرات ایران به ژاپن از ابتدای سال ۲۰۱۸ تا پایان نیمه نخست سال ۲۰۱۹ در ماه جولای ۲۰۱۸ و حدود ۵۹۷ میلیون دلار بوده و کمترین میزان آن در ماه دسامبر و حدود ۴/ ۳ میلیون دلار به‌دست آمده است. درعین حال، سهم ایران از تامین نیاز وارداتی ژاپن همواره کمتر از یک درصد بوده که این رقم در بیشترین مقدار خود یعنی در ماه مارس ۲۰۱۹ به ۹۶/ ۰ درصد رسیده است. بر این اساس، ایران در سال ۲۰۱۹ به‌طور متوسط ماهانه حدود ۳/ ۰ درصد از نیاز وارداتی ژاپن را تامین کرده است؛ این درحالی است که در سال ۲۰۱۸ این سهم حدود ۵/ ۰ درصد رقم خورده بود.
ایران و قرقیزستان
با وجود نوسانات ماهانه در صادرات ایران به قرقیزستان، روند صادرات ایران به این کشور از ابتدای ۲۰۱۸ تا پایان ماه پنجم سال ۲۰۱۹ روندی صعودی را طی کرده است. در این راستا، سهم ایران از تامین نیاز وارداتی قرقیزستان در مدت مذکور همواره کمتر از یک درصد بوده است. متوسط صادرات ایران به قزاقستان در پنج ماه ابتدایی سال ۲۰۱۹ حدود ۳/ ۱ میلیون دلار و بیشتر از متوسط صادرات ماهانه سال ۲۰۱۸ (۱/ ۱ میلیون دلار) بوده است. همچنین بیشترین صادرات ایران به قرقیزستان از ابتدای سال ۲۰۱۸ مربوط به ماه مارس ۲۰۱۹ (با میزان ۴۲/ ۱ میلیون دلار) بوده است. ایران در پنج ماه ابتدایی سال ۲۰۱۹ به‌طور متوسط ماهانه ۳۵/ ۰ درصد از نیاز وارداتی قرقیزستان را تامین کرده است. این درحالی است که در سال ۲۰۱۸ به‌طور متوسط ماهانه ۲۸/ ۰ درصد از نیاز وارداتی قرقیزستان توسط ایران تامین شده است.
ایران و مالزی
بررسی صادرات ایران به مالزی از ابتدای سال ۲۰۱۸ تا پایان ماه پنجم ۲۰۱۹ نشان‌دهنده کاهش شدید صادرات ایران در ماه‌های آگوست و سپتامبر سال ۲۰۱۸ بوده است. پس از آن، صادرات ایران به مالزی روند نوسانی پیدا کرد و افزایش چشمگیری نداشت، به‌گونه‌ای‌که سهم ایران از تامین نیاز وارداتی مالزی در مدت مذکور همواره کمتر از یک درصد بوده است. متوسط صادرات ماهانه ایران به مالزی در ۵ ماه نخست سال ۲۰۱۹ حدود ۱/ ۳ میلیون دلار ثبت شده است، درحالی‌که متوسط صادرات ماهانه ایران به این کشور در سال ۲۰۱۸ معادل ۲۱ میلیون دلار بوده است.
اما بیشترین میزان صادرات ایران به مالزی در ۱۷ ماه منتهی به ماه پنجم ۲۰۱۹ متعلق به ژوئن ۲۰۱۸ و به میزان ۴۷ میلیون دلار بوده است. اما در ژوئن ۲۰۱۹ میزان صادرات ایران به مالزی به ۹/ ۰ میلیون دلار رسید که نسبت به ماه مشابه سال قبل ۹۸ درصد کاهش داشته است. بر این اساس، سهم ایران در تامین نیاز وارداتی مالزی در تمام ماه‌های سال ۲۰۱۹ از ماه مشابه سال قبل کمتر بوده است. سهم ایران در تامین نیاز وارداتی مالزی در تمام ماه‌های سال ۲۰۱۹ از ماه مشابه سال قبل کمتر بوده است.
ایران و روسیه
روند کلی صادرات ایران به روسیه از ابتدای سال ۲۰۱۸ تا ماه پنجم سال ۲۰۱۹ نشان‌دهنده افزایش صادرات ایران به روسیه در مدت مذکور است. به‌طور متوسط ایران در سال ۲۰۱۹ نسبت به سال قبل سهم بیشتری از نیاز وارداتی روسیه را تامین کرده است. متوسط صادرات ماهانه ایران به روسیه در پنج ماه ابتدایی سال ۲۰۱۹ حدود ۵۱ میلیون دلار بوده است که نسبت به متوسط صادرات ماهانه ایران به روسیه در سال ۲۰۱۸ (معادل ۴/ ۴۴ میلیون دلار) افزایش داشته است. از سوی دیگر، کمترین میزان صادرات ایران به روسیه نیز در سپتامبر ۲۰۱۸ (به میزان ۶/ ۱۵ میلیون دلار) ثبت شده بود. ایران در پنج ماه ابتدایی سال ۲۰۱۹ به‌طور متوسط ماهانه حدود یک درصد از نیاز وارداتی روسیه را تامین کرده است، این درحالی است که در سال ۲۰۱۸ سهم ایران در تامین نیاز وارداتی روسیه به‌طور متوسط ماهانه ۲/ ۰ درصد بوده است.
ایران و چین تایپه (تایوان)
صادرات ایران به تایوان از ابتدای سال ۲۰۱۸ تا ماه اکتبر به‌شدت نوسانی بوده و با کاهش و افزایش شدید در برخی ماه‌ها همراه بوده است. در سال ۲۰۱۹ از شدت تغییرات در صادرات ایران کاسته شده و صادرات ایران به این کشور به‌طور قابل‌توجهی نزولی شده است. از سوی دیگر، سهم ایران از تامین نیاز وارداتی تایوان در مدت مذکور همواره کمتر از یک درصد بوده است. اما متوسط صادرات ماهانه ایران به تایوان در پنج ماه ابتدایی سال ۲۰۱۹ حدود ۷ میلیون دلار بوده است؛ درحالی‌که ایران در سال ۲۰۱۸ به‌طور متوسط، ماهانه حدود ۹۵ میلیون دلار کالا به تایوان صادر کرده است. همچنین صادرات ماهانه ایران به این کشور در می ۲۰۱۸ به بیشترین میزان خود (با رقم ۲۷۸ میلیون دلار) از ابتدای سال ۲۰۱۸ رسیده است. از سوی دیگر، در ماه می ۲۰۱۹ تنها ۷/ ۸ میلیون دلار کالا از ایران به تایوان صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۱۰۰ درصد کاهش داشته است.
ایران و هند
روند صادرات ماهانه ایران به هند در ابتدای سال ۲۰۱۸ تا پایان ماه چهارم سال ۲۰۱۹ نوسانی بوده است. همچنین متوسط صادرات ماهانه ایران به هند در چهار ماه ابتدایی سال ۲۰۱۹ حدود ۷۱۰ میلیون دلار رقم خورد درحالی‌که ایران در سال ۲۰۱۸ به‌طور متوسط ماهانه حدود ۲/ ۱ میلیارد دلار کالا به هندوستان صادر کرده است. جزئیات آمار اعلامی نشان می‌دهد که میزان صادرات ایران به هند در چهارماه ابتدایی سال ۲۰۱۹ نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش یافته است.
در چهار ماه ابتدای سال ۲۰۱۹ میزان صادرات ایران به هند نسبت به ماه مشابه سال ۲۰۱۸ به ترتیب ۳۰ درصد، ۵۵ درصد، ۲۶ درصد و ۴۲ درصد کاهش یافته است. از سوی دیگر، بیشترین میزان صادرات ایران به هند از ابتدای ۲۰۱۸ مربوط به ماه جولای با حدود ۸/ ۱ میلیارد دلار بوده است. اما کمترین میزان صادرات ایران به هند در مدت مذکور در ماه دسامبر ۲۰۱۸ به‌دست آمد که با کاهش ۴۲ درصدی نسبت به ماه قبل خود به ۴۶۲ میلیون دلار رسید. سهم ایران از تامین نیاز وارداتی هند در بیشترین میزان خود از ابتدای سال ۲۰۱۸، در ماه جولای به ۱/ ۴ درصد رسید ولی پس از آن کاهش یافت و در آوریل ۲۰۱۹ به ۹/ ۱ درصد رسید.
ایران در چهارماه ابتدایی سال ۲۰۱۹ به‌طور متوسط ماهانه ۷/ ۱ درصد از نیاز وارداتی هند را تامین کرده است.
ایران و اندونزی
مطابق آمارهای ارائه شده، روند صادرات ایران به اندونزی از ابتدای سال ۲۰۱۸ تا پایان ژانویه ۲۰۱۹ در تعدادی از ماه‌ها با تغییرات زیادی همراه بوده و در نیمه دوم سال ۲۰۱۸ به‌شدت کاهش یافته است. بر این اساس، سهم ایران از تامین نیاز وارداتی اندونزی نیز از نیمه دوم سال ۲۰۱۸ نسبت به نیمه اول کاهش یافته است. متوسط صادرات ایران به اندونزی در ژانویه ۲۰۱۹ معادل ۴/ ۲ میلیون دلار ثبت شد، درحالی‌که ایران در سال ۲۰۱۸ به‌طور متوسط ماهانه حدود ۳۵ میلیون دلار به این کشور صادرات داشته است. از سوی دیگر، بیشترین صادرات ایران به اندونزی در ۱۳ ماه مورد بررسی مربوط به آوریل ۲۰۱۸ (به میزان ۱۰۷ میلیون دلار) بوده است. از سوی دیگر، سهم ایران در تامین نیاز وارداتی اندونزی بسیار کوچک بوده که در بیشترین مقدار خود در ماه آوریل ۲۰۱۸ به ۷/ ۰ درصد رسیده است. در واقع از ماه جولای ۲۰۱۸ سهم ایران از واردات اندونزی نسبت به ماه‌های قبل کاسته شده است.
ایران و گرجستان
روند کلی صادرات ایران به گرجستان از ابتدای سال ۲۰۱۸ تا ژانویه ۲۰۱۹ صعودی بود اما در فوریه ۲۰۱۹ با کاهش شدیدی نسبت به ماه قبل خود روبه‌رو شد. با این وجود، سهم ایران از تامین نیاز وارداتی گرجستان در چهار ماه نخست سال ۲۰۱۹ نسبت به ماه‌های مشابه سال قبل افزایش یافته است. بر اساس داده‌های اعلام شده، متوسط صادرات ماهانه ایران به گرجستان در چهار ماه ابتدایی سال ۲۰۱۹ حدود ۴/ ۱۶ میلیون دلار به‌دست آمد که نسبت به متوسط صادرات ماهانه ایران در سال ۲۰۱۸ (معادل ۶/ ۱۳میلیون دلار) افزایش یافته است. در ژانویه ۲۰۱۹ صادرات ایران به گرجستان با افزایش ۷۲ درصدی نسبت به ماه قبل از خود و رشد ۵ برابری نسبت به ژانویه ۲۰۱۸ به بیشترین میزان (با رقم ۵/ ۲۹ میلیون دلار) از ابتدای سال ۲۰۱۸ رسید. به‌طور کلی، می‌توان گفت سهم ایران در تامین نیاز وارداتی گرجستان در ماه‌های ابتدایی سال ۲۰۱۹ از ماه مشابه سال قبل بیشتر بوده است. در این راستا، ایران در ۴ ماه ابتدایی سال ۲۰۱۹ به‌طور متوسط ماهانه ۷/ ۲ درصد از نیاز وارداتی این کشور را تامین کرده است، سهمی که در سال ۲۰۱۸ حدود ۲/ ۲ درصد بود.
ایران و سنگاپور
صادرات ماهانه ایران به سنگاپور از ابتدای سال ۲۰۱۸ تا ماه ششم سال ۲۰۱۹ روند مشخصی نداشته و در برخی ماه‌ها با کاهش و در برخی دیگر با افزایش همراه بوده است. سهم ایران از تامین نیاز وارداتی سنگاپور بسیار کوچک و همواره کمتر از ۰۰۷/ ۰ درصد بوده است. بیشترین صادرات ایران به سنگاپور از ابتدای سال ۲۰۱۸ تا پایان ماه ششم ۲۰۱۹ متعلق به ماه می ۲۰۱۸ و به میزان ۱/ ۲ میلیون دلار بوده است که نسبت به ماه قبل از خود حدود ۳ برابر شده است. پس از آن در ماه‌های ژوئن و جولای صادرات ایران، به ترتیب ۶۶ درصد و ۳۹ درصد به این کشور کاهش یافته است. اما کمترین میزان صادرات ایران به سنگاپور متعلق به ماه اکتبر ۲۰۱۸، به میزان ۲۵۸ هزار دلار است. از سوی دیگر در ۶ ماه ابتدایی سال ۲۰۱۹ صادرات ایران به سنگاپور نسبت به ماه‌های مشابه سال قبل کاهش داشته است.
ایران و بحرین
صادرات ماهانه ایران به بحرین از ابتدای سال ۲۰۱۸ تا ماه هفتم سال ۲۰۱۹ همواره کمتر از ۲ میلیون دلار بوده و به شکل نوسانی پیش رفته است. بررسی روند کلی صادرات ایران به بحرین در ۱۹ ماه مورد بررسی حاکی از کاهش صادرات در این بازه زمانی بوده است. سهم ایران از تامین نیاز وارداتی بحرین بسیار کوچک و کمتر از ۱/ ۰ درصد رقم خورده است. سهم ایران از تامین نیاز وارداتی بحرین در بهترین حالت به ۱۳۴/ ۰ درصد در ماه‌های می و آوریل ۲۰۱۸ رسید. این سهم در ماه‌های ابتدایی سال ۲۰۱۹ نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش داشته است. در مجموع ایران در هفت ماه ابتدایی سال ۲۰۱۹ و در سال ۲۰۱۸ به‌طور متوسط ماهانه ۰۸/ ۰ درصد و ۱/ ۰ درصد از نیاز وارداتی این کشور را تامین کرده است.
ارسال نظر