مناطق آزاد ما متفاوت از مناطق آزاد دنیا هستند. وسعت برخی مناطق گاهی به اندازه وسعت یک کشور کوچک می‌رسد، به همین دلیل اعمال مقررات می‌تواند در آنجا مشکل باشد. رئیس‌کل گمرک با بیان اینکه یکی از مشکلات مناطق آزاد محصور شدن آنها است، گفت:‌ در برخی مناطق آزاد چند شهر و روستا در آن قرار گرفته و گاهی گفته شده که با ژئوفنس (محصور با کوه و دره) محصور شود. مسلما این مناطق پیچیدگی‌هایی متفاوت از مناطق آزاد دنیا دارد. وی ادامه داد:‌ ایران عضو خط‌مشی سازمان جهانی گمرک است. در اجلاس اخیر یکی از چالش‌ها و دغدغه‌های مطرح‌شده، موضوع مناطق آزاد بود. تخلفات و پیچیدگی‌های این مناطق موردتوجه گمرک جهانی است.

وی ادامه داد: پیشنهاد شده است که اگر امکان دارد فازبندی برای توسعه مناطق طراحی شود و در مناطقی که زیرساخت‌ آماده است به‌عنوان منطقه آزاد رویه‌های تجارت جاری شود که می‌تواند راه‌‌حلی موقت باشد. به‌طور کلی باید سازوکار ایجاد این مناطق یکجا فراهم شود که پرهزینه است یا به سمت اصلاح قانون برویم و در این وسعت زیاد که قوه مقننه هم آن را تایید کرده، تجدیدنظر شود. به گفته او، اگر قرار باشد مناطق کنترل شود به‌دلیل وجود چند شهر و روستا در آن اصول شهروندی نیز به نحوی به چالش کشیده می‌شود. معاون وزیر اقتصاد در پاسخ به این پرسش که مسوولان مناطق آزاد معتقدند گمرک در مبادی ورودی و خروجی مناطق آزاد حضور دارد، گفت: طبق قانون باید در مبادی خروجی مناطق حضور داشته باشیم. این موضوع را با جدیت از وزارت اقتصاد و شورای‌عالی مناطق آزاد پیگیری می‌کنیم. یکسری اقدامات درخصوص ایجاد سامانه‌ها برای استقرار گمرک در مبادی ورودی درحال انجام است. میراشرفی افزود: کالاهایی که به مناطق آزاد وارد می‌شوند منهای کالایی که خارج می‌شود، باید موجودی انبار باشد، در این راستا دنبال به‌دست آوردن اطلاعات این بخش هستیم. مناطق را با سامانه‌ها کنترل کنیم که بخشی از آن کار پیش رفته و بخشی مانده است. کار سختی است چون مغازه‌ها و اماکن تجاری بخشی از منطقه هستند. وی در پاسخ به این سوال که گمرک مسوولیت قاچاق را در مناطق آزاد می‌پذیرد، بیان کرد: وظیفه قانونی در این زمینه تعیین شده و کسی نمی‌تواند از آن عدول کند. اما چگونه باید بر مناطق آزاد کنونی که وسعت بیش از چند هزار هکتار دارد نظارت کرد؟ آیا قابلیت اجرا دارد؟ رئیس‌کل گمرک ایران در پاسخ به این پرسش که چرا مسوولیت قاچاق از این مناطق را نمی‌پذیرید و تضمین نمی‌دهید که قاچاق انجام نشود، گفت: در حدی که گمرک استقرار و نظارت دارد عملا مسوولیت انجام می‌شود. در برخی مناطق این امکان فراهم نشده و دو تا سه اداره کل گمرک فعال هستند که نظارت و کنترل را انجام می‌دهند. مسوولیت آن بخشی از کالاهایی که اظهار و ترخیص می‌شود را می‌پذیریم، ولی کل مناطق وسعت زیادی دارد و درب واحدی ندارد و در عین حال محصور و عملیاتی نیست. ما در حد فضایی که می‌توانیم اعمال قانون کنیم مسوولیت می‌پذیریم. معاون وزیر اقتصاد گفت: گمرک در ۱۷۶ نقطه مرز مستقر است، بیش از ۶ هزار کیلومتر مرز داریم اما آیا از هر مرزی قاچاق اتفاق بیفتد باید پاسخگو باشیم؟ ما در نقطه‌ای که استقرار داریم پاسخگو هستیم. در مناطق آزاد، نقاطی که الزام قانونی دارد و امکاناتش فراهم شده باید مسوولیت بپذیریم.