جنگ تجاری در نبود ترامپ

نشریه «پولیتیکو» و اتاق فکر «کاتو» آمریکا در دو گزارش تحلیلی به بررسی چشم‌انداز روابط تجاری غول‌های اقتصادی دنیا در دوره احتمالی ریاست‌جمهوری جو بایدن، نامزد دموکرات انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ ایالات‌متحده پرداخته‌اند. به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای‌اقتصاد»، «پولیتیکو» نوشت، پیروزی جوبایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری نوامبر آمریکا، می‌تواند منجر به تغییرات اساسی در سیاست‌ تجاری دولت این کشور شود. پس از چهار سال سیاست تهاجمی و ملی‌گرایانه «اول آمریکا» دونالد ترامپ، ریاست‌جمهوری جو بایدن، تجارت آمریکا را به سوی روابط دوستانه‌تر با متحدان این کشور سوق خواهد داد. منتهی بایدن ابتدا باید رای کارگران ایالات غرب‌میانه آمریکا را که به شدت از روند «جهانی‌شدن» به تنگ‌ آمده‌اند، جلب کند. با شیوع پاندمی «کووید-۱۹» به نظر می‌رسد اقتصاد آمریکا و اقتصاد جهانی بیشترین آسیب را ببینند. بیل رینچ، یکی از کارشناسان حوزه تجارت «مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌الملل» در این رابطه می‌گوید: «[در این شرایط] بایدن برای تنظیم سیاست‌های تجاری خود از هر کسی مشاوره خواهد گرفت، البته احتمالا به جز ترامپ. بگذارید کاری نکنیم که دوره بهبود پس از بحران به تعویق بیفتد.»

با این حال به‌خاطر فشارهای سیاسی که در داخل آمریکا وجود دارد ممکن است بایدن حداقل برای مدتی تعرفه‌هایی را که دونالد ترامپ بر واردات محصولات چینی و همچنین واردات فولاد و آلومینیوم از اتحادیه اروپا و سایر شرکای تجاری وضع کرده است بدون تغییر نگه دارد. البته تحولات روانی که به‌دنبال تغییر سکان هدایت یک کشور ایجاد می‌شود – از رئیس‌جمهوری‌ای که خود را وقف اعمال تعرفه‌های یک‌جانبه علیه تجارت جهانی کرده به رئیس‌جمهوری‌ای که محور سیاست‌های تجاری‌اش همکاری بین‌المللی است – قابل‌توجه خواهد بود.

در پیامی که در تارنمای ستاد انتخاباتی خود منتشر کرده است، بایدن می‌گوید: «جهان با چالش‌های گریزناپذیری مواجه است: تغییرات سریع آب‌وهوایی، خطر جنگ هسته‌ای، تنش‌های تجاری، قدرت گرفتن چین و سیاست‌های خصمانه روسیه، میلیون‌ها پناهنده‌ای که به‌دنبال پناه و امنیت هستند، و تعرض به حقوق‌بشر و اساسی‌ترین بنیان‌های آزادی انسان‌ها.» در ادامه صحبت‌های او آمده است: «رئیس‌جمهور بعدی [آمریکا] باید روابط ما را با متحدان احیا کند و در برابر قدرتمندان و زورگویان عرصه جهانی بایستد تا جهان را برای رسیدگی به این چالش‌ها به صف کند.»

به گزارش «پولیتیکو» برای اینکه بایدن خود را به اتاق بیضی‌شکل کاخ‌سفید برساند، باید بتواند رای کارگران ایالات‌ میانه‌غرب همچون اوهایو و میشیگان را جلب کند، کارگرانی که از پیامدهای جهانی‌شدن به تنگ‌ آمده‌اند. یکی از مقامات تجاری سابق آمریکا در این رابطه می‌گوید: «صحبت‌های بایدن در موضوع تجارت، مانند اکثر دموکرات‌ها، ترکیبی است. با این‌حال او به‌طور واضح از پیمان نفتا، سازمان تجارت جهانی و روابط تجاری نرمال و ماندگار با چین حمایت کرده است، موضوعاتی که پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات در گرو حل آنهاست.  در این رابطه مقامات ستادهای انتخاباتی ترامپ اخیرا بحث‌هایی را مطرح کرده‌اند که فکر می‌کنند رایی که بایدن در سال ۱۹۹۳ برای «نفتا» داد و حمایت‌هایی که از پیمان تجارت آزاد «مشارکت دوسوی اقیانوس آرام» داشته است، او را در انتخابات پیش‌رو آسیب‌پذیر می‌کند. به‌علاوه یک کمیته سیاسی حامی ترامپ درحال برنامه‌ریزی طرحی است که در آن مشاور رئیس‌جمهوری سابق، «بایدن پکن» خطاب می‌شود، و از او چهره‌ای سازشگر با چین ارائه شده است. البته تلاش‌های طولانی‌مدت بایدن برای سازمان‌دهی نیروی‌کار می‌تواند او را در برابر این حملات یاری کند.

مواضع تجاری بایدن در ستادها

پیش‌تر اتاق‌فکر آمریکایی «موسسه کاتو» نیز در گزارشی به تشریح سیاست‌های تجاری دولت آمریکا تحت ریاست‌جمهوری جوبایدن پرداخته بود. براساس این گزارش، جوبایدن تاکنون در ستادهای خود بیانات ملایمی پیرامون سیاست تجاری داشته است. بایدن ابتدا با اشاره به اینکه ۹۵ درصد از مشتریان بازارهای داخلی آمریکا از مشتریان خارجی هستند، از اهمیت جریان تجارت برای تولیدکنندگان آمریکایی سخن گفته بود. هرچند این گفته‌ها جزئیات چندانی از سیاست‌های تجاری دولت او ارائه نمی‌کند، اما نشان می‌دهد بیش از اینکه او خواهان محدودسازی تجارت باشد، طرفدار جریان تجارت آزاد است.

بایدن همچنین خلأهایی که در سیاست‌های تجاری دونالد ترامپ وجود دارد را درک می‌کند. او می‌گوید: «ترامپ فکر می‌کند همه‌چیز مربوط به کسری و مازاد تجاری است، درحالی‌که این‌طور نیست.» بایدن در پی این اظهارات مدعی شد: «کشاورزان آمریکایی از تعرفه‌هایی که دولت بر واردات چین وضع کرده است به‌شدت آسیب‌ دیده‌اند. او [ترامپ] تصور می‌کند تعرفه‌ها را چینی‌ها می‌پردازند. حتی یک دانشجوی سال اولی در دانشگاه ایالتی لوآ هم می‌تواند به او بگوید تعرفه‌های وضع‌شده را مردم آمریکا می‌پردازند.» بایدن در ادامه صحبت‌های خود آسیب‌هایی که کسب‌وکارهای آمریکایی از تعرفه‌های ترامپ متحمل می‌شوند را به‌طور کلی توضیح می‌دهد: «موضوع این است که جنگ تجاری هیچ مبنای منطقی ندارد، جنگی که در آن هیچ‌کس منتفع نمی‌شود، و کاملا مضحک است. کافی است شما این موضوع را از کشاورزان و تولیدکنندگان نقاط مختلف آمریکا بپرسید. این [تعرفه‌ها] ما را از بین می‌برد.» البته در کنار این اظهار، او مواضع تندی نیز علیه چینی‌ها داشته است. هر چند به نظر می‌رسد دونالد ترامپ روش تهاجمی را در روابط با چین به‌کار گرفته باشد، اما بایدن می‌گوید این اقدامات ترامپ کافی و کارآمد نیست: «ما بهتر می‌فهمیم چگونه نوشتن قوانین جاده (مدیریت روابط دو طرف) را آغاز کنیم، و نه چین... آنها چالشی جدی برای ما هستند و در برخی حوزه‌ها تهدیدی جدی... ما باید در برابر چین مصمم باشیم.»