بازنگری رسته‌های صنفی کرونا زده

گرامیداشت روز ملی اصناف، امسال تنها با پیام‌های تبریک مقامات و مسوولان همراه بود و به دلیل مشکلات ناشی از شیوع ویروس کرونا از برگزاری مراسم هر ساله خبری نبود. البته در پیام‌های مقامات دولتی وعده و در پیام‌های مسوولان صنفی درخواست‌هایی وجود داشت که اغلب مرتبط با شرایط کرونا و جبران آسیب‌های صنوف از شیوع ویروس کرونا بود.

درخواست صنوف

شیوع ویروس کرونا گرچه تمام بخش‌های اقتصادی را متضرر کرد، اما صنوف بیشترین آسیب را از این ویروس دیده‌اند. صنوفی که چشم به بازار شب عید داشتند، همزمان با تصمیمات دولت و البته جلوگیری از شیوع ویروس کووید-۱۹ به تعطیلاتی طولانی رفتند. حتی زمانی که اجازه بازگشایی صادر شد، محدودیت‌های فعالیت آنها در دستورکار بود. علاوه‌بر این تقسیم‌بندی صنوف ایرانی به کم‌خطر و پرخطر و با ریسک متوسط نیز موجب بازگشایی تدریجی و مرحله‌ای آنها و آغاز به فعالیت‌شان بعد از گذشت حدود دو ماه شد. طی این مدت اتاق اصناف در چند مرحله درخواست‌های صنوف را از مقامات دولتی مطرح کرده است. درخواست‌هایی حول تسهیلات‌دهی به صنوف، معافیت‌های مالیاتی و تامین اجتماعی و بازپرداخت بدهی‌ها می‌چرخید.

حال به مناسبت روز ملی اصناف، دبیر هیات‌رئیسه اتاق اصناف ایران درخواست بازنگری رسته‌های آسیب دیده از کرونا را داشته و اظهار کرده است: اتاق اصناف درخواست بازنگری رسته‌های آسیب دیده از کرونا را به دولت ارائه کرده است و به نظر می‌رسد مدت زمان تعطیلی واحدهای صنفی که برای برخی رسته‌ها بیشتر بوده و همچنین میزان سرمایه‌گذاری در مشاغل مختلف از جمله موضوعاتی است که می‌تواند معیار دسته‌بندی مشاغل باشد. لیست اصناف آسیب‌دیده از کرونا یک بار بازنگری شد و رسته‌هایی به آن اضافه شد، اما به نظر می‌رسد گستردگی رسته‌های آسیب دیده زیاد و درصد آسیب‌ها متفاوت است و لازم است که رسته‌های شغلی دسته‌بندی شوند.

حسین طاهر محمدی با بیان اینکه دستورالعملی برای ارائه تسهیلات به اصناف تهیه شده است‌، با اشاره به لزوم بررسی استقبال نسبتا کم اصناف از این تسهیلات،‌ تصریح کرده است: یکی از دلایل استقبال کم این است که وام‌ها متناسب با خسارت نبوده است. بنابراین نیاز به حمایت قانونی بیشتر وجود دارد. برای مثال درمورد پرداخت حق بیمه کارگران که فرصتی به کارفرمایان داده شد هم باید تفاوت بین واحدهایی که اشتغال بیشتری دارند، با واحدهایی که یک یا دو اشتغال دارند در نظر گرفته شود.

دبیر هیات‌رئیسه اتاق اصناف ایران، طرح ارائه تسهیلات به اصناف را طرح خوبی توصیف کرد و گفت: اما این طرح در اجرا با گپ‌ و موانعی مواجه است که به تدریج باید بررسی و رفع شود. برای مثال لزوم بیمه تامین اجتماعی برای کارفرمایان یکی از موانع بود که اخیرا برطرف شد، چراکه بسیاری از کارفرمایان در بخش اصناف خودشان بیمه تامین اجتماعی ندارند.

وی با بیان اینکه در حال حاضر ۴۰۰ اتاق اصناف و ۸۸۰۰ اتحادیه در سطح کشور فعالیت می‌کنند، افزود: برای جبران این خسارت می‌توان از منابع مالی ویژه بحران از بودجه سنواتی کشور به تشکل‌های صنفی استفاده کرد. طاهرمحمدی در ادامه آشکار شدن لزوم هم‌افزایی بین کسب و کارهای سنتی و مجازی را تاثیر مثبت ویروس کرونا دانست و اظهار کرد: اخیرا شاهد تغییر فرهنگ خرید و فروش و میزان عرضه و تقاضا بودیم که نشان داد باید برای مشکلات ناگهانی آمادگی بیشتری داشته باشیم. بنابراین برای آمادگی صنوف برای موج احتمالی بعدی کرونا پیشنهاد می‌کنیم، صنوف با همکاری اتحادیه کسب و کارهای مجازی، پروانه فعالیت اینترنتی هم دریافت کنند.

وی افزود: بحث کاهش خرید و فروش اصناف سنتی و جایگزینی آنها با فروشگاه‌های بزرگ و فروشگاه‌های مجازی از قبل وجود داشت،‌ اما تاکنون به صورتی جدی به آن پرداخته نشده بود که کرونا باعث شد به دنبال راهکارهایی برای این مساله باشیم. قوانین صنفی نیز این ظرفیت را دارند که هر واحد صنفی سنتی پروانه کسب مجازی هم داشته باشد، اما برای این کار نیاز به آگاه‌سازی اصناف است.

غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران هم با ارسال نامه‌ای به سعید ممبینی، رئیس اتاق اصناف ایران، فرارسیدن روز اصناف را تبریک گفت.

وعده‌های دولت

اگرچه درخواست‌های بخش خصوصی همیشه با وعده‌هایی از سوی دولت پاسخ داده شده است. وعده‌هایی که گاهی به اجرا ختم شده و گاهی نیز مورد بی‌توجهی قرار گرفته است. روز گذشته نیز دولتی‌ها ابراز امیدواری کردند بسته‌های حمایتی برای اصناف بتواند کارگشای آنها باشد و تا حدی خساراتشان را جبران کند.

سرپرست وزارت صمت در سخنانی به مناسبت روز ملی اصناف، به نقش این گروه در دوره کرونا اشاره کرد. حسین مدرس‌خیابانی ضمن تشکر از عملکرد اصناف در دوره کرونا اظهار کرد: اصناف در موضوع مدیریت بیماری کرونا، از منافع خود گذشته و با پذیرش خسران و زیان شدید در ماه پایانی سال که معمولا ایام پررونق و بااهمیتی برای کسبه است، واحدهای صنفی‌شان را تعطیل کردند و در کنار مردم ایستادند. اصناف با این اقدام کمک کردند تا حلقه انتقال بیماری کرونا کنترل شود. او ابراز امیدواری کرد که شاهد برنامه‌های جبرانی دولت برای خسارت‌ها و آسیب‌های اصناف باشند، آن‌چنان‌که این برنامه‌ها کارگشای عبور از این شرایط باشد. مدرس‌خیابانی با اشاره به نقش اصناف در تولید نیز گفت: اصناف تولیدی ما همراه با بخش صنعت، نقش موثرتری در تولید دارند و انتظار داریم این نقش را ارتقا بخشند. نکته مهم اینکه آمارها نشان از برابری واحدهای تولیدی صنفی با واحدهای تولیدی در بخش صنعت دارند. با نقش‌آفرینی اصناف در تولید، گامی در راستای کاهش فشار اقتصادی بر مردم برداشته‎ایم. سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت اظهار کرد: امروز همه متفق‌القول هستند که ساختار صنفی کشور ما و شبکه توزیع سنتی ایران در اداره بیماری کرونا تاثیری بزرگ داشته و سبب شده است تا کمبودی در هیچ کالایی نداشته باشیم. وی ادامه داد: فراخور حال امروز و ادامه فرآیند مبارزه با بیماری کرونا، باید توسعه تجارت الکترونیک و فروش غیرحضوری و نیز رعایت همه پروتکل‌های بهداشتی را افزایش دهیم.

جمشید گلپور رئیس مرکز اصناف و بازرگانان وزارت صمت نیز در جلسه کمیته اطلاع‌رسانی ستاد ملی مقابله با کرونا با تاکید بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی اصناف گفت: متاسفانه زمان پایان کرونا نامشخص است و نمی‌توان کسب و کار مردم را تعطیل کرد و از این رو با نگاه معیشت در کنار سلامت، باید با الزام پروتکل‌های بهداشتی فردی از این برهه حساس نیز عبور کنیم. او با اشاره به مشکلات واحدهای صنفی در بحران کرونا افزود: مشاغل خرد در توسعه اقتصاد شهری و اشتغال نقش بسزایی دارند و وظیفه دولت کمک و تسهیل در خدمات‌رسانی به این جامعه بزرگ بخش خصوصی است.

محمدرضا کلامی، سرپرست معاونت بازرگانی داخلی و دبیر ستاد تنظیم بازار نیز به مناسبت فرارسیدن روز ملی اصناف پیامی صادر کرد. او در این پیام با اشاره به سهم ۱۸ درصدی تولید ناخالص داخلی تاکید کرد: خانواده بزرگ اصناف به صورت مستقیم نزدیک به هفت ونیم میلیون فرصت شغلی در کشور ایجاد کرده است و در این شرایط سخت، دولت نیز از هیچ حمایتی برای تداوم فعالیت و خدمت‌رسانی به مردم عزیز فروگذار نخواهد کرد. کلامی در بخش دیگری از این پیام آورده است: اهداف بلندی برای ارتقای نقش اصناف در ایران پیش‌بینی شده است که برای رسیدن به این اهداف نوسازی واحدهای صنفی، به‌روزرسانی آیین‌نامه‌های صنفی و حل مشکلاتی که در این مسیر اصناف با آن روبه رو هستند از جمله اولویت‌هاست. وی با اشاره به برنامه جهش تولید تاکید کرد: اصناف عزیز در این شرایط سخت لازم است با بها دادن به تولید داخلی، از اشتغال موجود در کشور حمایت کرده و در عین حال با حمایت از کالای ایرانی، در عمل هم تولیدکننده و هم مصرف‌کننده ایرانی را منتفع کنند و در این مسیر نقش اصناف در جهش تولید و رسیدن به اهداف نقشی تاثیرگذار و مهم تلقی می‌شود. کلامی اظهار کرد: امروز ارتباط موثری میان دولت و بخش خصوصی ایجاد شده است و دولت نیز با درک شرایط اصنافی که از کرونا آسیب دیده‌اند، برنامه حمایتی ویژه‌ای را تدارک دیده است.