سیاست مشخصی در حوزه صادرات در کشور نداریم

وی ادامه داد: در برنامه سوم توسعه سیاست‌هایی برای صادرات اتخاذ شد. در ابتدای این برنامه صادرات ما حدود ۳ میلیارد دلار بود که در پایان این برنامه به حدود ۴۰ میلیارد دلار رسید. اما در ۱۰ سال گذشته صادرات در حدود ۴۵ میلیارد دلار متوقف شده‌است و شاهد رشد قابل ذکری در این حوزه نبوده‌ایم. وی افزود: براساس مطالعات سازمان توسعه تجارت حجم واردات کشورهای همسایه ۱۱۶۰ میلیارد دلار است که ما با همین ظرفیت‌های فعلی می‌توانیم ۱۶۰ میلیارد دلار از آن را تامین کنیم.

حسینی تصریح کرد: اولویت اول کشور تدوین سیاست‌های کلی صادرات است. باید نسبت صادرات با واردات، نیازهای داخلی، سیاست‌های ارزی، رابطه صادرات با توافقات تجاری و … تعیین شود. در حال‌حاضر سیاست مشخصی در حوزه صادرات در کشور وجود ندارد و به محض افزایش قیمت در برخی کالاها صادرات آنها متوقف می‌شود. نهاد خاصی باید در حوزه صادرات سیاست‌های کلی کشور را تدوین و نوعی ضمانت اجرایی برای آن ایجاد کند.

وی تصریح کرد: ما نیاز به نوعی پیمان منطقه‌ای مانند پیمان شانگهای داریم که محور شکل‌گیری آن قرابت جغرافیایی و همسایگی باشد. رقبای اصلی ایران در بازار عراق ترکیه و چین هستند که از نظر حجم تجارت با عراق نیز در سطح نزدیکی به ما قرار دارند. اگرچه در بسیاری از اقلام تجاری حضور ترکیه یا چین در عراق فعال‌تر و در حجم گسترده‌تری نسبت به ما انجام می‌شود. وی با تاکید بر ظرفیت بالای بازار عراق گفت: در حال حاضر کشورهای زیادی در بازار عراق فعال هستند و در صورت عدم فعالیت منسجم ایران، جایگاه ایران را تصاحب خواهند کرد. به‌طور خاص ترکیه و چین بیشترین حضور را در بازار عراق دارند. در عین حال در حال حاضر کلیت کالاهایی که ایران، ترکیه و چین به عراق صادر می‌کنند، اشتراک زیادی ندارد و هرکدام بخشی از بازار این کشور را از آن خود کرده‌اند.

وی ضمن برشمردن مزیت‌های بازار عراق برای ایران از جمله گردشگری درمانی و روابط مناسب سیاسی، گفت: در عین حال «ناتوانی در اقناع افکار‌عمومی عراق درخصوص توسعه تعاملات با ایران»، «عدم استفاده از عراق برای کمک به دور زدن تحریم‌ها»، «ناتوانی در ایجاد روش‌های مناسب تبادلات بانکی» و «وقفه در تشکیل کمیسیون مشترک بازرگانی دو کشور» از جمله ناکامی‌های ایران در بازار عراق است. دلیل این ناکامی‌ها نبود یک اتاق فکر در این زمینه و عقب‌ماندن دستگاه دیپلماسی ایران در توسعه تعاملات با عراق است.