ریشه‌های تنش بین بارسلون و مادرید

دولت اسپانیا برگزاری این همه‌پرسی را غیرقانونی اعلام کرده بود و در روز همه‌پرسی به گارد مدنی یا نیروی پلیس مرکزی اسپانیا ماموریت داده شد از رای دادن مردم جلوگیری کنند. این ماموریت با خشونت انجام شد و اقدامات پلیس از سوی بسیاری از ناظران محکوم شد. رئیس‌جمهوری برکنار شده کاتالونیا پس از مشخص شدن نتیجه همه‌پرسی اعلام کرد کاتالونیا یک جمهوری مستقل است. اما نخست‌وزیر اسپانیا با توسل به بند ۱۵۵ قانون اساسی کنترل مستقیم بر کاتالونیا را در دست گرفت و اعلام کرد ۲۱ دسامبر، انتخابات محلی جدید برگزار خواهد شد. اما آیا کاتالونیا قبلا مستقل بوده است؟

پاسخ به این سوال منفی است. البته مردم این منطقه همواره به زبان و میراث فرهنگی خاص خود افتخار کرده‌اند و سرسختانه از خودمختاری خود دفاع می‌کنند. بسیاری از مناطق دیگر نیز زبان و سنت‌های فرهنگی خاص خود را دارند، اما مردم کاتالونیا و باسک به‌طور خاص بر این تمایزات تاکید می‌کنند.

 زبان کاتالونیایی و زبان اسپانیایی از ریشه لاتین هستند و اشتراکات زیادی دارد اما زبان کاتالونیایی متمایز شناخته شده است. یکی از دلایل اینکه کاتالونیا همواره خود را از دیگر مناطق اسپانیا مجزا دانسته، این است که از گذشته‌های دور، این منطقه دولت محلی خود را داشته است. البته وضعیت اقتصادی کاتالونیا نیز سبب شده مردم این منطقه خود را در مقایسه با مردم دیگر مناطق اسپانیا دارای جایگاه بالاتری بدانند و معتقد باشند بار بدهی‌های عظیم اسپانیا بی‌جهت بر دوش آنها گذاشته شده است. همچنین تدابیر ریاضتی دولت اسپانیا شامل حال مردم کاتالونیا می‌شود در حالی که شرایط اقتصادی و سهم این منطقه در تولید ناخالص داخلی اسپانیا بسیار بالاست.

تقاضا برای استقلال کامل در منطقه کاتالونیا به سال ۱۹۷۷ پس از پایان حکومت فرانسیسکو فرانکو، دیکتاتور اسپانیا که از سال ۱۹۳۹ تا هنگام مرگش در سال ۱۹۷۵ بر این کشور حکومت کرد، بازمی‌گردد.

در اوایل قرن بیستم برخی از احزاب سیاسی خواهان استقلال این منطقه از دولت مرکزی شدند. فضای سرکوب که از سوی حکومت فرانکو بر مردم این منطقه حاکم بود، سبب شد تا جنبش استقلال‌طلبی بین مردم محبوبیت یابد. در سال ۲۰۱۰ یک دادگاه قانون اساسی در مادرید برخی از قوانین مربوط به این ایالت خودمختار را لغو کرد و از آن پس زمزمه‌های استقلال کاتالونیا بالا گرفت. تظاهرات استقلال‌طلبی در روز ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۱۲ میلادی که در آن بیش از نیم میلیون نفر شرکت داشتند، سبب شد تا دولت این منطقه برنامه‌های استقلال از اسپانیا را جدی‌تر پیگیری کند.

بسیاری از تحلیلگران معتقدند اقدامی که از سوی پارلمان کاتالونیا انجام شد یعنی اعلام استقلال بدون هماهنگی‌های لازم با دولت اسپانیا، اقدامی ناپخته بود و واکنش دولت اسپانیا به این اقدام تا اندازه‌ای طبیعی بوده است اما خشونت علیه مردمی که برای شرکت در همه‌پرسی به پای صندوق‌های رای رفته بودند اشتباه بوده است. این احتمال کاملا وجود دارد که در سال‌های آینده دولت جدید کاتالونیا با روشی دیگر در مسیر کسب استقلال از اسپانیا حرکت کند. البته این بار به احتمال زیاد روشی منطقی طی خواهد شد.