اطلاعات و آگاهی‌های عمومی، صداقت، احساس تعهد اجتماعی، احساس تعلق اجتماعی اندیشه و تفکر عقلانی، خیرخواهی، احساس و سطح عمومی اعتماد در جامعه از جمله مهم‌ترین مواردی هستند که در سرمایه اجتماعی مورد توجه قرار می‌گیرند. بررسی دقیق‌تر این مفاهیم نشان می‌دهد میزان سرمایه اجتماعی در هر جامعه‌ای نقش مهمی در اقتصاد آن کشور دارد و برای نمونه آثار اقتصادی از بین رفتن اعتماد اجتماعی هزینه اقتصادی سنگینی را بر شهروندان و دولت آن جامعه تحمیل می‌کند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد در جامعه ایران اعتماد اجتماعی رو به کاهش بوده است.  پیمایش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان که در سال‌های ١٣٧٩ و ١٣٨٢ انجام گرفته است، نشان می دهد اعتماد اجتماعی شرایط مناسبی ندارد و دارای یک روند کاهشی است. در این پیمایش شاخص اعتماد به دولت‌ها نیز در فاصله این سال‌ها کاهش یافته است. طبق این بررسی، تعداد افرادی که معتقدند دولت به‌نظر شهروندان احترام می‌گذارد، از ٥٥ درصد در سال ٧٩ به ٤٧ درصد در سال ٨٢ رسیده است.

براساس پژوهش سال ٨٢، میزان اعتماد مردم به مدیران و کارگزاران دولتی کمتر از ٢٠ درصد بوده و همچنین کمتر از ٣٠ درصد از پاسخگویان معتقد به حاکمیت قانون هستند و این میزان در سال ٨٢، به ١٠ درصد رسیده است.  در این میان اعتماد به نهادهای مختلف در یک جامعه، اعم از نهادهای حکومتی، عمومی و مردم نهاد در بزنگاه‌هایی همچون بلایای طبیعی و انواع ناهنجاری‌ها از جمله مهم‌ترین سرمایه‌های یک جامعه خواهد بود که می‌تواند روند مبارزه با چنین آسیب‌هایی را سرعت ببخشد. در این میان زلزله کرمانشاه و فعالیت‌های مردمی پس از آنکه در وهله اول مشخص‌کننده یک کم اعتمادی به نهادهای رسمی بود نیز قابل بررسی است. چرا اعتماد اجتماعی نسبت به نهادهای رسمی در جامعه ایران تضعیف شده است؟ چرا بسیاری از شهروندان به افرادی که شناخت مناسبی از آنان ندارند و هیچ نظارتی بر فعالیت شخصی آنان نیست اعتماد می‌کنند و در عوض نهادهای رسمی همچون هلال احمر و موسسات مردم نهاد را مورد اعتماد نمی‌دانند؟ کارشناسان در این پرونده باشگاه اقتصاددانان به بررسی وضعیت اعتماد اجتماعی موجود بین مردم و نهادهای حکومتی و رسمی کشور پرداخته و این سرمایه اجتماعی بسیار ارزشمند را مورد بررسی قرار می‌دهند.

اخبار مرتبط