بازگشت قدرت اوپک

از ابتدای سال ۲۰۱۷ برنامه کاهش ۸/ ۱ میلیون بشکه‌ای عرضه نفت از سوی اوپک و ۱۱ کشور دیگر از جمله روسیه آغاز شد. در ابتدا تردیدهایی درباره پایبندی این کشورها به برنامه کاهش عرضه وجود داشت و به همین دلیل رشد قیمت نفت محدود بود. همچنین افزایش تولید نفت شیل در آمریکا و نگرانی درباره کاهش نرخ رشد اقتصادی چین سبب شد افزایش قیمت‌ها به تاخیر بیفتد؛ اما در نیمه دوم سال گذشته، هم این نگرانی‌ها کمتر شد و هم مشخص شد تولیدکنندگان نفت به برنامه کاهش عرضه پایبند هستند.

در پایان ماه نوامبر در نشست اوپک، برنامه یادشده تا پایان سال جاری میلادی تمدید شد و تولیدکنندگان اعلام آمادگی کردند تدابیر ضروری را برای بالا نگه داشتن قیمت‌ها اتخاذ کنند. سال گذشته کاهش شاخص دلار نیز به افزایش قیمت نفت کمک کرد.در آمریکا رشد صادرات نفت در سال گذشته میلادی یکی از رویدادهای مهم بازار نفت بود. ممنوعیت صادرات نفت آمریکا در پایان سال ۲۰۱۵ لغو شد؛ اما در سال ۲۰۱۶ میزان صادرات نفت این کشور تنها اندکی افزایش یافت. سال گذشته بر سرعت رشد صادرات نفت افزوده شد. در نیمه نخست سال گذشته، متوسط صادرات نفت این کشور ۷۵۰ هزار بشکه در روز بود. در سه ماه سوم سرعت رشد صادرات بیشتر شد؛ زیرا توفان‌هاروی سبب تخریب تعدادی از پالایشگاه‌های تگزاس شد و بخش بزرگی از نفت تولید شده در این ایالت باید صادر می‌شد.

مازاد تولید و کاهش ظرفیت پالایش سبب شد تفاوت قیمت نفت آمریکا و نفت برنت به ۷ دلار برسد که بالاترین میزان در چند سال اخیر بود. قیمت پایین‌ نفت بسیاری از واردکنندگان از جمله چین را وسوسه کرد به سمت خرید نفت از آمریکا حرکت کنند به این ترتیب سال گذشته صادرات نفت آمریکا به چین افزایش پیدا کرد. در سه ماه چهارم سال گذشته، متوسط صادرات روزانه نفت آمریکا یک و نیم میلیون بشکه بود که رقمی بالاست و سبب شد آمریکا به یک نقش‌آفرین بزرگ در بازار نفت تبدیل شود. تحول بعدی در بازار نفت در سال گذشته، رشد قیمت سهام شرکت‌های نفتی بود. همچنین افزایش قیمت‌ها باعث شد تولیدکنندگان نفت شیل در آمریکا، کانادا و برزیل بتوانند سرمایه‌گذاری بالاتری برای توسعه فعالیت‌های خود بکنند. این عامل که به افزایش تولید منجر شده یک تهدید برای تولیدکنندگان سنتی نفت از جمله اعضای اوپک و روسیه محسوب می‌شود.برنامه کاهش عرضه نفت انعطاف لازم را دارد به این معنا که می‌توان بر میزان کاهش عرضه افزود یا از آن کم کرد. برخی تحلیلگران معتقدند شرایط بازار نفت در سال گذشته نشان داد برای مدتی قیمت تعادلی نفت در محدوده ۶۵ دلار است به این شکل که اگر قیمت‌ها برای مدتی طولانی بالاتر از این رقم باقی بماند تولید افزایش می‌یابد در نتیجه قیمت‌ها تحت فشار قرار خواهد گرفت.

آنتونی فنسام

نشنال اینترست