کُند شدن چاقوی تحریم

ملاقات‌های مختلف بین سناتورهای کنگره آمریکا و مقامات کاخ سفید برگزار شده و هدف این بوده که بهترین روش برای تامین منافع آمریکا پیدا شود. به عقیده برخی تحلیلگران اولویت ترامپ در حوزه توافق هسته‌ای ایران این است که ثابت کند کارنامه‌ای موفق داشته و به آنچه وعده داده بود، عمل کرده است. اما این سوال مطرح است که آیا او توانسته به وعده‌های دیگرش در زمینه‌هایی مانند کره شمالی، چین، روسیه، خاورمیانه و مبارزه با تروریسم در پاکستان و افغانستان عمل کند.

کارنامه دیپلماسی ترامپ در یک سالی که در سمت ریاست جمهوری آمریکا قرار داشته مثبت نیست. در واقع آمریکا برای فشار آوردن بر کشورهایی که چالش‌هایی برای این کشور به‌وجود آورده‌اند، توانایی کمتری دارد. نکته دیگری که کشورهای اروپایی و چین به آن توجه دارند این است که با خروج آمریکا از توافق هسته‌ای بازار نفت تحت تاثیر قرار خواهد گرفت و قیمت بالا خواهد رفت. این برای مصرف‌کنندگان بزرگ این ماده خام وضعیت خوبی نیست. ایران سومین تولیدکننده بزرگ نفت در اوپک است و میزان تولید و صادرات نفت این کشور بر بازار تاثیر می‌گذارد. با آنکه شرکت‌های بزرگ نفتی در دو سال اخیر با احتیاط در بازار ایران فعالیت کرده‌اند اما برای آنها ادامه فعالیت در این کشور مفید خواهد بود. این شرکت‌ها تمایل ندارند وضعیت به شکلی شود که مجبور باشند برای باقی ماندن در ایران ریسک بالاتری بپذیرند. یکی از تبعات احتمالی خروج آمریکا از توافق هسته‌ای این خواهد بود که دولت‌های اروپایی مستقل رفتار خواهند کرد.

رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا، در گزارش خود درباره عملکرد دیپلماسی این کشور در سال ۲۰۱۷ به این موضوع اشاره کرده که موضوع هسته‌ای ایران دیگر برای آمریکا یک موضوع بزرگ نیست. اما واقعیت این است که دلیل کاهش اهمیت توافق هسته‌ای ایران برای آمریکا این است که آمریکا بسیار کمتر از قبل می‌تواند از طریق اعمال تحریم، بر ایران فشار وارد کند. واشنگتن می‌داند که اروپایی‌ها، روسیه و چین آماده‌اند بدون آمریکا توافق هسته‌ای را دنبال و پیوندهای خود را با ایران حفظ کنند. رفتار ترامپ در یک سال اخیر سبب کاهش اعتماد هم‌پیمان‌های قدیمی این کشور به پایبندی واشنگتن به پیمان‌های بین‌المللی شده و این کشورها کمتر از قبل خود را به همراهی با آمریکا ملزم می‌دانند. این تحول در رویکرد اروپایی‌ها، روسیه و چین، تا اندازه‌ای حاصل سیاست‌های ترامپ است و تااندازه‌ای حاصل تغییراتی است که در سال‌های اخیر در سطح کلان در جهان رخ داده است اما از این پس موضع‌گیری‌های دولت آمریکا نقش بالاتری در این وضعیت خواهد داشت. تاکید ترامپ بر حمایت‌گرایی در حوزه اقتصاد و تجارت موجب نگرانی شرکای تجاری این کشور شده است.

 

نوآ فلدمن
بلومبرگ