اعتماد دیجیتال
در سال‌های قبل، این کاربردهای بیت‌کوین در بازار خرید و فروش مواد مخدر یا خروج پول از آرژانتین آن چیزی بود که از نظر عموم مردم موجب افزایش قیمت این ارز دیجیتال شده بود، اما امروزه سایه انداختن انگیزه‌های سفته بازانه توسط سرمایه گذاران، تبدیل به نگاه غالب مردم نسبت به آن شده است. اما این رشد قیمتی، انگیزه خوبی است تا به مسائل مهم‌تر و عمیق تری که در جریان است هم فکر کنیم. برخی تحلیلگران معتقدند که افزایش ارزش بیت‌کوین ممکن است انعکاسی باشد از یک جابه‌جایی تاریخی در اعتماد اجتماعی. تغییر نقطه اعتماد از نهادهای انسانی و با پشتوانه دولت‌ها به سیستم‌هایی متکی به کدهای کامپیوتری. ترس ما از خطاهای انسانی به‌طور روزافزونی ما را در مسیر گام برداشتن به سوی اعتماد بیشتر به تکنولوژی قرار داده است.
ممکن است ارزش بیت‌کوین دچار حباب شده باشد اما همه حباب‌ها یکسان نیستند. بعضی حباب‌ها همچون حباب شرکت‌های هرمی هیچ داستانی برای حکایت کردن ندارند، اما بعضی دیگر همچون تلاطم‌های اقیانوس برای کشتی نوردان هستند که خبر از ساحلی در نزدیکی یا توفانی مهیب دارند. بازار سهام تکنولوژی اواخر دهه ۹۰ را در نظر بگیرید، سال‌هایی که با حباب در سهام برخی شرکت‌ها مواجه بودیم اما با نگاهی دقیق‌تر به آن مقطع این سوال پیش می‌آید که آیا واقعا سهام شرکتی مانند آمازون، بیش از ارزشش گرانبها شده بود؟
آنچه حباب بیت‌کوین برای ما روایت می‌کند این است که مانند دهه ۹۰ این اتفاق بخشی از نشانه‌های یک رویداد بزرگ‌تر است. ما هرچه بیشتر در حال از دست دادن اعتمادمان به خدمات ارائه شده توسط انسان‌ها هستیم و به‌جای آن روز به روز بیشتر به ماشین‌ها تکیه می‌کنیم. نوعی گذار که در فضای خارج از محدوده بازار مالی به نحو بارزتری دیده می‌شود. به‌عنوان مثال ما دیگر برای پرواز هواپیما یا راهیابی یا انجام بسیاری کارهای معمول روزانه، به راحتی به کامپیوترها اعتماد می‌کنیم، حتی در جراحی‌ها نیز امروزه روبات‌ها پایه ثابت همکاری ما محسوب می‌شوند. در این شرایط باید گفت که عرصه‌های اقتصادی و مدیریت مالی هنوز در بهره‌گیری از تکنولوژی تا حدودی عقب‌تر هستند. بیاییم در این بخش‌ها نیز به کدهای کامپیوتری اجازه سبقت دهیم!
بیت‌کوین امروزه نماینده یک جریان است. جریانی منبعث از خطاهای انسانی و تجاوزهایی که به حریم خصوصی افراد در مقاطع مختلف نظیر بحران مالی ۲۰۰۸ صورت گرفته است. جالب اینجاست که الهام بخش ابداع این ارز دیجیتالی در سال ۲۰۰۹ دقیقا همین حوادث بوده است. آن هم در دورانی که بانک‌ها به شدت توسط قدرت‌های اقتصادی پشتیبانی می‌شدند و نمادی از اعتماد عمومی به حساب می‌آمدند و به پشتوانه طلاهای ذخیره کرده، خود را به‌عنوان نماد اقتدار و امنیت مالی به مردم معرفی می‌کردند. در این دوران، ارزی دیجیتالی ظهور کرد که نه بر گاوصندوق‌های طلایی که بر کدهای صفر و یکی استوار شده بود.
دولت‌ها می‌توانند فریفته قدرت چاپ پول برای خود بشوند، آن هم با بی‌ملاحظگی یا ثروت شهروندان را بدون دلیل توقیف کنند، ابر تورم ونزوئلا یا تصمیم ناگهانی دولت هند برای از رده خارج کردن اسکناس‌های ۵۰۰ و ۱۰۰۰ روپیه‌ای از سیستم گردش پول برخی از این نمونه‌ها هستند. اما در دنیای کنونی، حتی قابل اعتمادترین دولت‌ها هم می‌توانند در عین حال غیر قابل اطمینان باشند. اروپا هنوز در شوک خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا قرار دارد. چین یک دولت اقتدارگرای پنهان‌کار است که هرگاه احساس نا امنی کند، با ابزارهای مختلف به حریفان و شهروندانش حمله می‌کند. ایالات متحده به‌عنوان یکی از ستون‌های اقتصادی جهان، ۲۰ تریلیون دلار بدهی دارد. تعجبی نیست که شهروندان در اقصی نقاط جهان در جست‌وجوی جایگزین‌های دیگری برای واحد پول باشند.
با این وجود، هواداران بیت‌کوین کاملا نسبت به نهادهای انسانی بی‌اعتماد نشده‌اند، آنها فقط معتقدند دیگر نیازی به اعتماد به انسان‌ها نیست وقتی که همگی می‌دانیم ما انسان‌ها جایزالخطا هستیم.نگاهی که شاید از یکسو بدبینانه به نظر برسد اما از سویی دیگر تا حدودی متواضعانه است. همان طور که ساتوشی ناکاموتو، نام مستعار شخص یا اشخاصی که بیت‌کوین را ابداع کرده‌اند، نوشته است «مشکل اصلی پول‌های رایج، همان اعتمادی است که از قضا برای ادامه کارکرد خود به آن نیاز دارند.»
بیت‌کوین توسط هیچ قدرتی پشتیبانی نمی‌شود و مستقل بودن از بانک‌ها و دولت‌ها، از جمله دلایل محبوبیت و قابل اعتماد بودن آن به حساب می‌آید. تکنولوژی این ارز بر اساس پایگاه داده دیجیتال است که اطلاعات را با دقتی بسیار بالا منتقل می‌کند و حسابداری را از انحصار قدرت‌ها خارج کرده است. بیت‌کوین عملا توسط استفاده‌کنندگانش نگهداری می‌شود و هیچ دولتی نمی‌تواند آن را همچون سکه یا اسکناس منتشر کند. امروز دیگر کدهای مجازی واقعی‌تر از هر شکل دیگر پول هستند، ایده به اشتراک گذاشته شده‌ای که ما آن را مادامی که کار کند مجاز می‌شماریم. مطمئن باشید که بیت‌کوین دوباره سقوط را تجربه خواهد کرد، همان‌طور که پیش از این در طول سال‌های عمرش چند سقوط را پشت سر گذاشته است، بارها زمین خورده و بلند شده است، اما اینک احساس می‌شود که به قدر کافی آزموده شده است.
اشتباه برداشت نشود، این ایده‌آل‌سازی از بیت‌کوین نیست. بیت‌کوین به‌رغم ذاتش هنوز یک نهاد انسانی است و مواجه با مشکلات حکومتی و مشکلات خودش. حتی این احتمال وجود دارد که بیت‌کوین به‌خاطر نوسان‌های پر افت و خیزش هرگز به‌عنوان ابزار مبادله به خوبی عمل نکند. شاید مانند نت اسکیپ در سال ۱۹۹۵ خبر از تغییراتی قریب‌الوقوع بدهد. اما بیت‌کوین تا همین امروز هم بسیاری قلعه‌ها را برای بشر تصرف کرده است؛ پس می‌توان گفت، به همان اندازه‌ای که ممکن است ما عاشق دیگر انسان‌های اطرافمان باشیم، اکنون ما به این کد اعتماد داریم.
ارسال نظر