استراتژی دو مرحله‌ای «اون»

واقعیت این است که رهبر کره شمالی نیاز دارد مانند گذشته، مسیرهای تجاری باز باشد تا دولت درآمد داشته باشد و جیب طرفداران او که به کالاهای نسبتا لوکس نظیر کیف‌های چرمی، نوشیدنی‌های خارجی و تاکسی برای گردش در شهر عادت کرده‌اند پر باشد. رهبر کره شمالی حاضر است برای به دست آوردن این امکانات، امتیازهایی بدهد، البته اکنون خطر رویارویی نظامی بسیار زیاد شده است و یک عامل پیشنهاد مذاکره از سوی کره شمالی همین است. قبلا تحریم‌ها تا این اندازه شدید نبود و عموما مردم عادی تبعات آن را تحمل می‌کردند. حالا، هم تحریم‌ها شدت یافته و هم احتمال حمله نظامی علیه این کشور افزایش پیدا کرده است اما آیا اقدامات اخیر رهبر کره شمالی که برخی آن را نرمش توصیف کرده‌اند صرفا یک مانور سیاسی است؟

الکس ولر اشتاین مورخ علم و سلاح‌های هسته‌ای و استاد موسسه فناوری استیونز می‌گوید: «همه می‌گویند کره شمالی اقدامات احمقانه انجام می‌دهد. اما در شرایطی که پیونگ یانگ یک دشمن مخاصمه‌جو و هسته‌ای دارد مسلما احمقانه‌ترین کاری که می‌تواند انجام دهد از دست دادن قابلیت بازدارندگی موشکی و هسته‌ای است، هیچ کس تصور نمی‌کند کره شمالی تا این اندازه احمق باشد که این قابلیت خود را نابود کند. سرنوشت دیگر دیکتاتورهایی که در مقابل آمریکا قرار گرفتند و برنامه‌های نظامی بازدارنده خود را کنار گذاشتند از جمله در لیبی و عراق، مشخص است.»

اهداف کره شمالی هنوز مشخص نیست. اما پیونگ‌یانگ خواستار مذاکره برای کاهش فشارهای اقتصادی و بازگشت به جامعه جهانی است و مایل است در برابر گرفتن این امتیازها تا اندازه‌ای نرمش نشان دهد. به نظر می‌رسد تا برگزار شدن نشست آتی بین رهبر کره شمالی و ترامپ نتوان به‌طور شفاف درباره نتیجه آن اظهارنظر کرد. مسلما هر دو طرف مایلند حداکثر امتیاز را بگیرند و کمترین نرمش را نشان دهند.

نکته مهم این است که کره شمالی از دنبال کردن راهی که اوکراین و لیبی طی کردند نگران است. مقامات کره شمالی مشاهده کرده‌اند که چه بر سر دو کشور یاد شده آمد هنگامی که آنها سلاح‌های بازدارنده خود را از میان بردند. پیونگ یانگ معتقد است به محض آنکه سلاح‌های خود را از میان ببرد نسبت به دخالت‌های خارجی به شدت آسیب‌پذیر خواهد شد. به نظر می‌رسد وعده‌های روز جمعه کره شمالی بخشی از استراتژی دو مرحله‌ای رهبر این کشور است. در مرحله نخست، حکومت کره شمالی بدون توجه به تحریم‌های اقتصادی و انزوای سیاسی، به دنبال کسب قابلیت بازدارندگی هسته‌ای و موشکی بود و اکنون این کشور وارد فاز دوم شده است که در آن به دنبال حفظ قابلیت‌های هسته‌ای خود و ایجاد پیوندهای باثبات با جامعه جهانی است.

البته از دید برخی تحلیلگران، کیم جونگ اون همان راهی را طی می‌کند که چند سال پیش پدرش پیمود. پدر او خواستار مذاکره با رهبران آمریکا، کره جنوبی، چین و ژاپن شد، اما همه آنها را به بازی گرفت و هرگز به خلع سلاح کشورش راضی نشد. کره جنوبی بارها اعلام کرده کره شمالی مایل است سلاح‌های غیرمتعارف خود را از میان ببرد اما نه کره شمالی چنین موضوعی را مطرح کرده و نه شرایطی که برای خلع سلاح هسته‌ای احتمالی تعیین خواهد شد به شکلی است که آمریکا آن را بپذیرد. به نظر می‌رسد اخبار و تحولات اخیر سبب از میان رفتن هیچ ابهامی نشده است. گمانه‌زنی‌ها درباره افق مذاکرات بین کره شمالی و واشنگتن ادامه دارد.