چانه‌زنی با زرادخانه هسته‌ای

آماندا ماکیاس/ سی ان بی سی کره شمالی اعلام کرده آزمایش‌های موشکی و هسته‌ای خود را متوقف خواهد کرد اما هیچ اشاره‌ای به انهدام سلاح‌های غیر متعارف خود نکرده است. از سال ۲۰۱۱ رهبر کره شمالی سرعت اجرای آزمایش‌های موشکی و هسته‌ای را افزایش داده و تا کنون ۹۰ موشک دوربرد آزمایش کرده و چهار سلاح هسته‌ای را مورد آزمایش قرار داده است. در واقع کره شمالی تنها کشور در سده بیست و یکم است که به آزمایش‌های هسته‌ای اقدام کرده است.

رهبر کره شمالی روز جمعه در جمع اعضای دولت این کشور گفته است، تکمیل برنامه سلاح‌های هسته‌ای را تایید کرده و بر این مبنا آزمایش‌های هسته‌ای و موشک‌های قاره پیما را متوقف می‌کند. او گفته است: «ما از این پس به انجام این آزمایش‌ها نیاز نداریم و بر همین مبنا، مأموریت مرکز آزمایش‌های هسته‌ای شمال کشور پایان یافته است.» دونالد ترامپ نسبت به این خبر که از سوی آژانس خبری دولتی کره شمالی منتشر شد واکنش مثبت نشان داد و گفت: «این خبری مثبت برای کره شمالی و جهان است.» اما او هیچ اشاره‌ای به رضایت رهبر کره شمالی از وضعیت سلاح‌های موشکی و هسته‌ای کشورش نکرد. فردا رهبر کره شمالی با رئیس‌جمهوری کره جنوبی دیدار می‌کند و قرار است اواخر ماه آینده میلادی یا اوایل ماه بعد از آن، نشستی بین رهبر کره شمالی و ترامپ برگزار شود.

واکنش‌های مختلفی به اخبار مربوط به سخنان اخیر رهبر کره شمالی و ترامپ نشان داده شده است. برخی کارشناسان نظامی آمریکا معتقدند هرگز نباید انتظار داشت راه حلی سریع برای وضعیت کنونی شبه جزیره کره یافت شود زیرا احتمال کمی وجود دارد که کیم جونگ اون، سلاح‌های هسته‌ای خود را از میان ببرد. از میان رفتن سلاح‌های هسته‌ای کره شمالی بهترین گزینه برای آمریکاست و کارشناسان می‌گویند ملاقات رهبر کره شمالی با ترامپ آغاز یک راه طولانی است و آمریکا در مذاکرات آتی دست بالا را دارد زیرا صرف نظر از نتیجه مذاکرات، آمریکا از لحاظ نظامی دارای برتری است و می‌تواند از هم‌پیمان‌های خود دفاع کند. برای غرب، سرعت اجرای آزمایش‌های هسته‌ای و موشکی کره شمالی تعجب آور نبوده زیرا هدف رهبری این کشور، دستیابی به زرادخانه سلاح‌های یاد شده و به دست آوردن قدرت چانه زنی است. تعداد آزمایش‌های موشکی و هسته‌ای رهبر کره شمالی بیش از مجموع آزمایش‌هایی است که پدر و پدربزرگ او انجام دادند. زرادخانه کره شمالی شامل موشک‌های بالستیک کوتاه برد و میان برد، موشک‌های قاره پیما و موشک‌های کروز است. تنها در سال گذشته میلادی، کره شمالی ۲۴ موشک بالستیک آزمایش کرد و بزرگ‌ترین آزمایش هسته‌ای این کشور را انجام داد. سپتامبر سال گذشته ششمین و قدرتمندترین آزمایش هسته‌ای کره شمالی انجام شد. بنا به تخمین‌های بنیاد تحقیقات زمین شناسی سوئد، قدرت انفجاری این بمب معادل انفجار ۲۶۵ میلیون پوند تی ان تی بوده است.

رهبر کره شمالی بارها اعلام کرده سلاح‌های هسته‌ای بخشی بنیادی از امنیت ملی این کشور و ضامن ادامه حیات آن است. حتی موضوع در اختیار داشتن سلاح هسته‌ای در قانون اساسی کره شمالی گنجانده شده است. تغییر موضع کره شمالی در کوتاه مدت و در شرایط حاضر بسیار بعید است. یک سوال مهم همواره این بوده که آیا در نهایت حکومت کره شمالی سلاح‌های غیر متعارف خود را از میان خواهد برد یا نه؟ کارشناسان معتقدند پاسخ به این سوال منفی است. پایان هفته گذشته پیونگ یانگ اعلام کرد در آستانه نشست با رئیس‌جمهوری کره جنوبی و رئیس‌جمهوری آمریکا، آزمایش‌های موشکی و هسته‌ای خود را متوقف می‌کند اما این به هیچ وجه به این معنا نیست که کره شمالی در نهایت برنامه‌های کنونی خود را متوقف یا محدود خواهد کرد. واقعیت این است که قدرت هسته‌ای یک مولفه حیاتی هویت کره شمالی است. نه تنها کیم جونگ اون هدایت کره شمالی را بر مبنای سیاست byungjin یا «توسعه همزمان توان هسته‌ای و رشد اقتصادی» در دست دارد بلکه این کشور بناهای یاد‌بود در سایت‌های آزمایش‌های هسته‌ای ساخته که یادآور آزمایش‌های پیشین این کشور است. بهتر است به آنچه آژانس خبری کره شمالی اعلام کرد دقت بیشتری بشود. توقف آزمایش‌های هسته‌ای و موشکی و تعطیل شدن یک مرکز آزمایشی در شمال این کشور به معنای کاهش یا از میان رفتن قابلیت‌های هسته‌ای کنونی پیونگ یانگ نیست.

کره شمالی اعلام کرده اقدامات منع شده طبق قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل را متوقف می‌کند اما این بدان معنا نیست که این کشور ظرفیت هسته‌ای کنونی خود را از میان خواهد برد. اگر پیونگ یانگ توانایی‌های هسته‌ای خود را در حد کنونی ثابت نگه دارد این یک پیشرفت محسوب می‌شود اما احتمال آنکه این کشور به کشوری عاری از سلاح‌های هسته‌ای تبدیل شود تقریبا صفر است. در چند سال اخیر کره شمالی با تحمل فشارهای شدید بین‌المللی به ظرفیت کنونی نظامی دست یافته است حال چرا باید آن را به‌طور کلی از میان ببرد. بسیاری از کارشناسان معتقدند ترامپ درک درستی از پیام رهبر کره شمالی ندارد. ترامپ در واکنش به خبر آژانس خبری کره شمالی، در یک توییت اعلام کرد: «کره شمالی تصمیم گرفته عاری از سلاح‌های هسته‌ای شود.» اما واقعیت این است که چنین مفهومی در آن خبر نبود. اگر این درک اشتباه تا زمان نشست رهبر کره شمالی و ترامپ باقی بماند، احتمال حصول توافق و حتی توافق اولیه، به شدت کاهش می‌یابد. از دید آمریکا، خبر اعلام شده از سوی آژانس خبری کره شمالی به معنی آن است که این کشور سلاح‌های هسته‌ای اش را کنار نخواهد گذاشت اما احتمالا پیونگ یانگ تنها در صورتی این کار را خواهد کرد که حضور نظامی آمریکا در کره جنوبی پایان یابد. برخی کارشناسان می‌گویند اگر آمریکا به خواست کره شمالی عمل نکند مذاکرات پایان می‌یابد.