سه کشور اروپایی امضا‌کننده توافق هسته‌ای با ایران یعنی انگلستان، فرانسه و آلمان، در هفته‌های اخیر بارها تاکید کرده‌اند مادامی که ایران به این پیمان پایبند باشد آنها نیز به آن پایبند خواهند بود؛ اما به نظر می‌رسد سه کشور یاد شده تصمیم‌گیری درباره ماندن یا ترک ایران را به خود شرکت‌های اروپایی واگذار کرده‌اند. برخی کارشناسان معتقدند اتحادیه اروپا ابزارهای لازم برای حفاظت از شرکت‌های خود در برابر تحریم‌های آمریکا را در اختیار دارد. در هر حال پیش‌بینی شده شرکت‌های بزرگ به‌ویژه شرکت‌های نفتی اروپا، ایران را ترک خواهند کرد.

البته بسیاری از شرکت‌های خارجی فعال در ایران می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند؛ زیرا یا ارتباط مالی با آمریکا ندارند یا کالاها و خدمات‌شان مشمول تحریم‌های آمریکا نیست.

یک نکته مهم، سودی است که چین از وضعیت به‌وجودآمده کسب خواهد کرد. شرکت‌های چینی در سه دهه اخیر فعالیت‌های گسترده در ایران داشته‌اند و آماده‌اند با خروج شرکت‌های اروپایی از ایران، جای آنها را در بخش‌های مختلف اقتصاد این کشور پر ‌کنند. وزارت دارایی آمریکا به شرکت‌های خارجی فعال در ایران ۹۰ روز فرصت داده فعالیت خود در ایران را کاهش دهند. شرکت‌های نفتی ۱۸۰ روز برای خروج از ایران فرصت دارند. برخی تحلیلگران معتقدند مقامات آمریکایی امیدوارند فشارها سبب شود ایران با خواسته‌های واشنگتن موافقت کند؛ اما احتمال این امر تقریبا صفر است.

احسان آذری‌نیا