تقویت بیشتر دلار؟
تغییرات ارزش دلار در برابر ارزهای معتبر تاثیرات بزرگی بر قیمت مواد خام و عملکرد شرکت‌های بورسی در آمریکا و اروپا دارد و بررسی عوامل موثر بر این تغییرات برای سرمایه‌گذاران در بازارهای مختلف ضروری است. در سه ماه اخیر شاخص دلار رشد کرده زیرا بانک مرکزی آمریکا امسال تاکنون دوبار نرخ‌های بهره را بالا برده و قصد دارد دوبار دیگر تا پایان سال این اقدام را انجام دهد، در حالی که برنامه‌های حمایتی پولی در اروپا و ژاپن ادامه یافته است.بانک مرکزی آمریکا قصد دارد تا پایان سال جاری میلادی برنامه‌های حمایتی خود را محدودتر کند. اما در اروپا سیاست‌های انبساطی ادامه پیدا خواهد کرد و طبیعی است که در این شرایط دلار تقویت می‌شود. اما ترامپ نسبت به رشد ارزش دلار ابراز نارضایتی کرده زیرا این روند افزایش، عملا از رقابت‌پذیری کالاهای صادراتی آمریکا می‌کاهد. در این میان برخی کارشناسان معتقدند رشد اخیر شاخص دلار تا اندازه‌ای حاصل اقدامات خود ترامپ است. شاخص دلار در سه ماه اخیر ۷ درصد افزایش یافته و در پایان هفته پیش به بالاترین میزان در یک سال اخیر رسید. اما دلیل این رشد چیست و اقدامات ترامپ چه تاثیری بر شاخص دلار دارد؟
رشد ارزش دلار از اواخر سال ۲۰۱۵ و همزمان با شروع برنامه افزایش نرخ‌های بهره در آمریکا آغاز شد. بهبود شرایط اقتصادی آمریکا بانک مرکزی این کشور را به این باور رسانده که ضروری است نرخ‌های بهره بالا برده شود. تحلیلگران معتقدند افزایش نرخ‌های بهره در آمریکا در حالی که برنامه‌های حمایتی در اروپا و ژاپن ادامه دارد به جذابیت دلار و حرکت سرمایه‌ها به سمت اقتصاد آمریکا منجر می‌شود. ترامپ برخلاف روسای جمهوری قبلی، آشکارا از رشد ارزش دلار انتقاد کرده و این انتقاد از ارزش دلار کاسته است. البته تحلیلگران می‌گویند این موضع‌گیری تاثیر پایداری بر شاخص دلار نخواهد داشت. او بر خلاف عرف، از بانک مرکزی آمریکا برای بالا بردن نرخ‌های بهره انتقاد کرده و اقدام بانک مرکزی را عامل از میان رفتن مزیت رقابتی کالاهای صادراتی آمریکا دانسته است.
برنامه‌های حمایتی مالی ترامپ و نیز سیاست‌های تجاری او به رشد ارزش دلار کمک می‌کند. سرمایه‌گذاران و فعالان بازار ارز معتقدند برنامه کاهش مالیات شرکت‌ها و اشخاص که ترامپ به تصویب کنگره رسانده بر بدهی مالی می‌افزاید و سبب رشد استقراض دولت می‌شود و نیز اعمال تعرفه بر کالاهای صادراتی چین، اروپا، مکزیک و کانادا به آمریکا، به رشد نرخ تورم کمک خواهد کرد. در حقیقت اقتصاددان‌ها معتقدند سیاست‌های حمایتی مالی ترامپ و کاهش برنامه‌های انبساطی پولی بهترین شرایط را برای افزایش ارزش دلار فراهم کرده است. این دو عامل، دلارها را به سمت آمریکا می‌کشاند و میزان جذب سرمایه‌ها در اقتصاد آمریکا را بالا می‌برد و هر دو مورد به رشد ارزش دلار کمک می‌کند. برنامه کاهش مالیات‌ها به میزان ۱۵۰۰ میلیارد دلار که دسامبر سال پیش از سوی کنگره آمریکا تصویب شد و بودجه ۱۳۰۰ دلاری که در ماه مارس امسال اجرایی شده، سبب شده رقم پیش‌بینی شده کسری مالی بالا رود. در نتیجه در سال ۲۰۲۰ میزان بدهی دولت آمریکا به بالاترین میزان از جنگ‌جهانی دوم خواهد رسید.
در حالی که بانک مرکزی آمریکا به دلیل افزایش نرخ تورم به ۹/ ۲ درصد در ماه گذشته در مقیاس سالانه، در حال بالا بردن نرخ‌های بهره کوتاه‌مدت است، بازده اوراق قرضه بلندمدت بالا می‌رود تا سرمایه خارجی جذب و کسری مالی تامین شود و همه این روندها به رشد ارزش دلار منجر می‌شوند. تحلیلگران بازار ارز می‌گویند بانک مرکزی آمریکا با بالا بردن نرخ‌های بهره عملا در حال نشان‌دادن واکنش به شرایطی است که پدید آمده است: برنامه‌های حمایتی مالی به رشد نرخ اقتصاد منجر می‌شود و نرخ تورم را بالا می‌برد و همزمان بازار کار به وضعیت اشباع می‌رسد در نتیجه برای مهار نرخ تورم، بالا بردن نرخ‌های بهره ضروری است. اگر قرار است این روند معکوس شود یا باید بانک مرکزی آمریکا برنامه افزایش نرخ‌های بهره را متوقف کند یا در اروپا و ژاپن بانک‌های مرکزی نرخ‌های بهره را بالا ببرند و بعید است هیچ‌یک از این دو رخ دهد.
البته یک دلیل افزایش ارزش دلار، تنش‌های تجاری بین آمریکا و شرکای تجاری این کشور است و سرمایه‌گذاران معتقدند ارزش ارزها در اقتصادهای نوظهور در برابر دلار کاهش می‌یابد، البته از پیش این کاهش آغاز شده زیرا اکثر این اقتصادها به صادرات مواد خام وابسته هستند. به دلیل اعمال تعرفه، شرکت‌های آمریکایی و شرکت‌های فعال در کشورهای دیگر، خود را در وضعیت نگران‌کننده می‌یابند زیرا مشاهده می‌کنند که نمی‌توانند در سطح جهان رقابت کنند. تعرفه بر واردات به رشد هزینه مواد اولیه و گران‌شدن کالای نهایی منجر می‌شود، نرخ تورم بالا می‌رود، از مصرف کاسته می‌شود و تقاضا برای مواد خام در اقتصادهای نوظهور و در حال توسعه کمتر می‌شود.
ترامپ اواخر هفته قبل اعلام کرد آماده است بر تمام ۵۰۰ میلیارد دلار کالاهای صادراتی چین تعرفه اعمال کند و بدین ترتیب تنش‌ها شدت یافته است. اگر ترامپ بار دیگر از رشد ارزش دلار انتقاد کند شاهد کاهش ارزش این ارز خواهیم بود. اما او نمی‌تواند چنین انتقادهایی را به‌طور مکرر مطرح کند، زیرا او خود بارها چین و اتحادیه اروپا را به دستکاری در ارزش یوآن و یورو متهم کرده است. همچنین جامعه جهانی نمی‌پذیرد که ترامپ اقداماتی برای کاستن از ارزش دلار انجام دهد. اعضای گروه ۲۰ تلاش کرده‌اند با انتقاد از مواضع ترامپ و انجام اقدامات تلافی‌جویانه تجاری، او را به تغییر رفتار وادار کنند اما بعید است این تلاش‌ها به نتیجه برسد.
ارسال نظر