دو مسیر کلیدی

واقعیت این است که پاسخ این سوال به برنامه‌های شرکت‌های فناوری وابسته است. در سطح جهان، رشد فناوری ادامه پیدا خواهد کرد و در این میان، شرکت‌هایی که به نوآوری و سرمایه‌گذاری ادامه می‌دهند و آینده را درست می‌بینند در بازار باقی می‌مانند و فعالیت‌هایشان توسعه پیدا می‌کند. این شرکت‌ها همان‌هایی هستند که آینده را شکل می‌دهند و بر جنبه‌های مختلف زندگی بشر تاثیرگذار خواهند بود.

پنج شرکت بزرگ فناوری آمریکا یعنی فیس‌بوک، آمازون، اپل، نت فلیکس و گوگل که به FAANG مشهور هستند در سال‌های اخیر موفق بوده‌اند، زیرا برنامه‌هایشان با خواست مشتری‌ها و نیازهای اقتصادی سازگار بوده است. مدیران این شرکت‌ها به توسعه فعالیت‌ها و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید و ارائه خدمات نو با کیفیت بالاتر از قبل باور داشته‌اند و بر مبنای همین باور عمل کرده‌اند. به این ترتیب نه تنها شرکت‌های یاد‌شده حضور پررونق در بازار داشته‌اند، بلکه به رونق اقتصاد آمریکا کمک کرده‌اند. همین گفته درباره شرکت‌های فناوری چین و هند نیز صادق است.

به این ترتیب سرنوشت شرکت‌های فناوری مانند بسیاری از شرکت‌های دیگر به سیاست‌های این شرکت‌ها وابسته است. البته همواره عوامل محیطی بر فعالیت آنها تاثیرگذار بوده است. برای مثال سقوط قیمت سهام شرکت‌های فناوری در پایان هفته قبل حاصل نگرانی سرمایه‌گذاران درباره افزایش سریع نرخ‌های بهره در آمریکا و نیز تاثیرات منفی تنش‌های تجاری بین چین و آمریکا بود. اینها عوامل کوتاه مدت هستند که بر رفتار سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی تاثیر دارند. از سوی دیگر وجود رقبای قدرتمند موانعی در برابر این شرکت‌ها برای حفظ سهم خود در بازار پدید می‌آورد. این عامل بلندمدت است و همواره وجود خواهد داشت. دو روند عام برای فعالیت شرکت‌های بزرگ فعال در حوزه فناوری وجود دارد. روند نخست، فعالیت آنها در فناوری‌های جدید از جمله هوش مصنوعی و اینترنت اشیا است. مدیران شرکت‌های یاد شده معتقدند حتی اگر بهترین کالاها و خدمات را به مشتری ارائه کنند اما حوزه فعالیت شان را گسترش ندهند از بازار حذف خواهند شد. به همین دلیل شاهد هستیم که شرکت‌هایی نظیر آلفابت وارد فناوری‌های جدید از جمله خودروهای خودران شده‌اند. این روند یعنی گسترش فعالیت‌ها به حوزه‌های جدید ادامه پیدا خواهد کرد و ضامن رونق فعالیت شرکت‌های یاد‌شده است.

دومین روند، متنوع کردن محصولات کنونی و افزایش کیفیت در جنبه‌های مختلف است. مدیران این شرکت‌ها همچنین باور دارند که ثابت ماندن خدمات به کاهش سهم در بازار منجر می‌شود و به ویژه اکنون که رقبای بزرگ از اقتصادهای نوظهور در حال گسترش فعالیت‌های خود هستند هرگونه نادیده گرفتن وضعیت بازار و کم‌کاری تبعات بزرگ در بر خواهد داشت. رقابت بسیار مهم است و شرکت‌های آمریکایی معتقدند شرکت‌های چینی رقبای جدی آنها هستند. طی سال‌های آینده بدون تردید بر میزان سرمایه‌گذاری شرکت‌های فناوری هم در حوزه ارتقای کیفیت محصولات و متنوع کردن خدمات و هم ورود به فناوری‌های جدید افزوده خواهد شد و مسلما شرکت‌های فعال در اقتصادهای نوظهور به دلیل در اختیار داشتن مشتریان بالقوه بیشتر، شانس بالاتری برای کسب سود و ارتقای جایگاه خود در فهرست بزرگ‌ترین شرکت‌های فناوری جهان خواهند داشت.

شرکت‌های بزرگ فناوری به‌ویژه در آمریکا، چین، ژاپن و کره، در ماه‌ها و سال‌های آینده مجبور خواهند بود همزمان با توسعه فعالیت‌های خود، با رقبای قدرتمند دست و پنجه نرم کنند. موفقیت در این دو حوزه سرنوشت آنها را تعیین خواهد کرد. در این میان ضروری است دولت‌ها از طرق مختلف راه را برای پیشرفت این شرکت‌ها هموار کنند. یک عامل سقوط قیمت سهام شرکت‌های فناوری در روزهای پایانی هفته قبل، هراس از تاثیرات منفی تنش‌های تجاری بود. دولت آمریکا بدون توجه به این تاثیرات، تلاش کرده برنامه‌های حمایت گرایانه را اجرا کند. در مقابل دولت چین به اقدامات تلافی جویانه دست زده و به نظر می‌رسد شرایط برای مدتی به همین شکل باقی خواهد ماند.