ابهامات پیش‌رو

به این ترتیب خریداران بزرگ نفت ایران یعنی چین، هند، ترکیه و کره جنوبی به خرید نفت از ایران ادامه خواهند داد. البته این نکته مهم باید در نظر گرفته شود که به گفته وزیر دارایی آمریکا، واشنگتن قصد دارد با این کشورها مذاکره کند و از آنها خواسته شده خرید نفت ایران را به تدریج کاهش دهند. آنچه در آینده رخ خواهد داد تا اندازه زیادی مبهم است و به شرایط اقتصاد جهان، رفتار خریداران نفت ایران، سیاست‌های دولت آمریکا و نیز واکنش‌های ایران وابسته است. یکی از عوامل در نظر گرفتن معافیت برای برخی خریداران نفت ایران، رشد تقاضای جهان برای نفت و ناتوانی تولیدکنندگان بزرگ این ماده خام در جبران کاهش عرضه نفت ایران بوده است. با آنکه صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرده در فصول آینده نرخ رشد اقتصاد جهان کاهش خواهد یافت اما رشد تقاضا به اندازه‌ای است که حذف نفت ایران از بازار ممکن نیست. البته در آینده ممکن است شرایط تغییر کند به این معنا که ظرفیت تولید بالا رود و تاثیر حضور ایران در بازار نفت کمتر شود. عامل بعدی در نظر گرفتن معافیت از تحریم‌ها این واقعیت است که به صفر رساندن صادرات نفت ایران ممکن نیست. برای مثال به گفته دیپلمات‌ها و تحلیلگران، ترکیه که بخش اعظم نفت و گاز مورد نیاز خود را از ایران و روسیه می‌خرد به خرید نفت و گاز ایران ادامه خواهد داد و روابط تجاری با تهران را حفظ خواهد کرد.

آمریکا روابط خود با ترکیه را که اخیرا پس از آزادی کشیش آمریکایی گرم شده با مجازات علیه این کشور به خطر نخواهد انداخت. البته به نظر می‌رسد ترکیه جزو ۸ کشوری است که فعلا از اعمال مجازات به خاطر ادامه خرید نفت و گاز از ایران معاف شده است اما حتی اگر شرایط در آینده تغییر نکند ترکیه همچنان به خرید این دو ماده خام از ایران ادامه خواهد داد.

رهبران کشورهای جهان مشاهده می‌کنند که مقامات دولت ترامپ در هفته‌های اخیر تغییراتی در مواضع خود داده‌اند و این به معنای کاهش تاثیرگذاری آمریکاست. ترامپ بارها اعلام کرده در دوران ریاست جمهوری او رفتار ایران کاملا تغییر کرده اما وزیر خارجه آمریکا اخیرا گفته بود تغییری در رفتار ایران ایجاد نشده است. همچنین تغییر موضع آمریکا درباره به صفر رساندن صادرات نفت ایران از امروز، نشان می‌دهد مقاومت دیگر کشورها به‌ویژه اتحادیه اروپا، چین و روسیه می‌تواند موانع بزرگ در برابر آمریکا ایجاد کند.

واقعیت این است که تحریم‌های آمریکا علیه ایران زیان‌هایی به اقتصاد این کشور وارد کرده است اما پیروزی روشن و استراتژیک برای ترامپ به همراه نداشته است. همچنین تحریم‌های آمریکا علیه کره شمالی، روسیه و ونزوئلا اثرات مورد نظر واشنگتن را به همراه نداشته و کشورهای یاد شده به اقداماتی که به دلیل آنها مورد تحریم قرار گرفته‌اند ادامه داده‌اند.

 

 

اخبار مرتبط