سرعت‌گیر قیمت‌ها
اما به باور برخی تحلیلگران، شرایط اقتصاد جهان با دو سال اخیر تفاوت دارد و هر گونه رشد قیمت‌ها زودگذر خواهد بود. روز یکشنبه وزیر نفت عربستان اعلام کرد از ماه آینده عرضه روزانه نفت این کشور تا ۵۰۰ هزار بشکه کاهش خواهد یافت و از تولیدکنندگان نفت خواست از ابتدای سال جدید یک میلیون بشکه از تولید کاسته شود. سخنان او نخستین نشانه از عزم اوپک برای کاهش عرضه در واکنش به تغییرات در عوامل موثر بر قیمت‌هاست، اما آیا این اقدام موفقیت‌آمیز خواهد بود؟
پاسخ این سوال به عقیده بسیاری از کارشناسان منفی است، زیرا برخلاف سال قبل که وضعیت شاخص‌های اقتصاد جهان بسیار امیدوارکننده بود، مدتی ضعف‌هایی در اقتصادهای بزرگ مصرف‌کننده نفت مشاهده شده است و پیش‌بینی می‌شود در آینده نرخ رشد اقتصادی جهان کاهش یابد. در واقع خریداران نفت از اوایل ماه گذشته میلادی و همزمان با مطرح شدن پیش‌بینی‌های منفی از اقتصاد جهان در فصول آینده، تغییراتی در خریدهای خود داده‌اند و این تغییرات نشان می‌دهد آنها حاضر نیستند قیمت بالا برای خرید نفت بپردازند. صندوق بین‌المللی پول از چند ماه پیش نسبت به اثرات منفی سیاست‌های حمایت‌گرایانه آمریکا هشدار داده و اخیرا پیش‌بینی خود از نرخ رشد اقتصادی جهان را کاهش داده است.
رشد شاخص دلار یک عامل دیگر فشار بر قیمت نفت است. این رشد حاصل افزایش نرخ‌های بهره در آمریکاست و بانک مرکزی این کشور قصد دارد همچنان نرخ‌ها را بالا ببرد. رشد ارزش دلار تقاضا برای نفت و دیگر مواد خام را کاهش می‌دهد و به مصرف‌کنندگان نفت فشار وارد می‌کند. سومین عامل زودگذر بودن رشد قیمت نفت این است که برنامه عربستان برای کاهش ۵۰۰ هزار بشکه‌ای در عرضه نفت خود برای متعادل کردن بازار، اقدامی بسیار کوچک است. ریاض باید نشان دهد می‌تواند دیگر اعضای اوپک و روسیه را به کاستن از عرضه به میزانی بسیار بالاتر راضی کند. این همکاری در دو سال اخیر تحقق یافته، اما ممکن است تغییراتی در دیدگاه اعضای اوپک و روسیه به وجود آید که سبب شود عربستان در این کار ناکام بماند.
در شش ماه اخیر این کشورها برای جبران کاهش عرضه نفت ایران بر تولید خود افزوده‌اند و حال باید تغییر رویه دهند. ممکن است آنها اعلام کنند هنوز مشخص نیست چه میزان از عرضه نفت ایران کاسته می‌شود و فضا مبهم است، در نتیجه باید منتظر بود. این همان موضعی است که روسیه اتخاذ کرده است. احتمال همراهی نکردن تولیدکنندگان نفت با برنامه عربستان و نیز اعمال فشار از سوی ترامپ بر اوپک برای حفظ میزان تولید سبب می‌شود قیمت نفت رشد پایدار نداشته باشد. ترامپ قبلا بارها از اوپک خواسته بود بر تولید نفت خود بیفزاید تا قیمت‌ها پایین آید. اکنون که این اتفاق افتاده او در برابر هر برنامه‌ای که هدف آن بالا بردن قیمت‌ها باشد مقاومت خواهد کرد.
ترامپ روز دوشنبه در یک توییت به اوپک درباره هرگونه کاهش عرضه برای بالا بردن قیمت‌ها هشدار داد. کاهش قیمت نفت برای ترامپ بسیار مهم است و پیش‌بینی می‌شود او به اعمال فشار بر عربستان ادامه دهد تا از عرضه نفت این کشور کاسته نشود. با آنکه عربستان امیدوار است روسیه در برنامه کاهش مجدد عرضه نفت همکاری کند، اما دیدگاه مسکو درباره وضعیت بازار نفت و قیمت‌ها با دیدگاه عربستان یکسان نیست. از دید روسیه قیمت‌ها باید زیر ۷۰ دلار باشد تا لطمه‌ای به رونق اقتصاد جهان وارد نشود اما عربستان به قیمت بالای ۸۰ دلار نیاز دارد. همچنین روسیه معتقد است اواسط سال آینده مازاد عرضه از میان خواهد رفت، زیرا تقاضا افزایش خواهد یافت و حتی ممکن است بازار با کسری عرضه مواجه شود.
به این ترتیب عربستان برای اجرای برنامه کاهش عرضه راهی دشوار پیش رو دارد و حقیقت این است که تولیدکنندگان نفت حق دارند از عربستان بخواهند شتابزده عمل نکند. روز دوشنبه قیمت نفت در ابتدای معاملات رشد کرد، اما در پایان روز قیمت‌ها تحت تاثیر رشد قابل ملاحظه شاخص دلار و توییت ترامپ کاهش یافت. طی روزهای آینده اظهار نظرهای عربستان، روسیه و ترامپ بر قیمت‌ها اثر خواهد گذاشت، اما در بلندمدت نشانه‌های ضعف در اقتصاد جهان سبب خواهد شد خریداران عجله‌ای برای حضور در بازار نداشته باشند و نخواهند قیمت بالا برای نفت بپردازند. آنها می‌دانند که وضعیت اقتصادهای نوظهور که مصرف‌کنندگان نفت هستند چندان خوب نیست، نرخ رشد اقتصادی چین کاهش خواهد یافت و تولید نفت در آمریکا که امسال به ۶/ ۱۱ میلیون بشکه در روز رسیده سال آینده به ۱۲میلیون بشکه افزایش می‌یابد. با آنکه تقاضا در فصول آینده رشد خواهد کرد، اما مصرف‌کنندگان می‌دانند کمبود پایدار در بازار رخ نخواهد داد. در نتیجه اطمینان دارند نفت مورد نیاز خود را به‌دست خواهند آورد.
ارسال نظر