آمریکا بازخواهد گشت؟
جانشین آقای بایدن یعنی مایک پنس، معاون ترامپ، مورد استقبال حاضران در کنفرانس امنیتی مونیخ قرار نگرفت و سفر او به این شهر تنها سبب عمیق تر شدن شکاف بین آمریکا و هم‌پیمانان سنتی این کشور بر سر مسائلی نظیر ایران و ونزوئلا شد. همچنین امیدی برای یافتن راه حل برای طیفی گسترده از موضوعات از تسلیحات هسته‌ای تا تغییرات آب و هوایی به وجود نیامد.
واقعیت این است که دیدگاه‌های منفی درباره نقش آمریکا در جهان به تدریج در بین مردم عادی نیز مشاهده می‌شود. بنا به نظرسنجی موسسه پیو که قبل از برگزاری کنفرانس امنیتی مونیخ انجام شد، در آلمان و فرانسه نیمی از مردم قدرت آمریکا را تهدید قلمداد می‌کنند در حالی که در سال ۲۰۱۳ این نگاه بسیار کمتر مشاهده می‌شد. همچنین ۳۷ درصد مردم انگلستان چنین نگاهی به آمریکا دارند. حال این پرسش مهم مطرح می‌شود که آیا اروپایی‌ها در قبال سیاست‌های ترامپ به ویژه ایده «اول آمریکا» واکنش یکپارچه نشان داده‌اند؟ پاسخ منفی است و این افتراق سبب شده تردیدهایی درباره توانایی غرب در حفظ نظم بین‌المللی قانون‌محور پدید آید.
این نظم طی ۷۰ سال قبل از استقرار ترامپ در کاخ سفید وجود داشت و آمریکا عامل اصلی حفظ آن بود، اما اکنون شرایط تغییر کرده است. متاسفانه شاهد تغییرات بزرگ در ساختار نظام بین‌المللی هستیم. دبیرکل سازمان امنیت و همکاری اروپا می‌گوید: «رویکرد آمریکا به مسائل جهانی ضعف‌های بزرگ و نادیده گرفته شده در نظام بین‌المللی را نمایان کرده است و بار دیگر سوالات قدیمی درباره بهترین روش حفظ امنیت و همکاری بین‌المللی مطرح شده است. ما به رهبرانی نیاز داریم که صرفا بر آینده نزدیک تمرکز ندارند.» در کنفرانس امنیتی مونیخ، دیپلمات ارشد چینی ۲۰ دقیقه درباره مزایای تجارت آزاد و همکاری بین‌المللی سخن گفت و سخنان او در تایید سخنان آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان بیان شد. چین کشوری است که در ماه‌های گذشته از سوی آمریکا تحت فشارهای سیاسی و اقتصادی قرار گرفته و توجیه ترامپ برای اعمال این فشارها آن است که پکن رویه‌های غیرمنصفانه تجاری را دنبال می‌کند. طی ماه‌های اخیر تاثیرات منفی رویکرد ترامپ در قبال چین بر اقتصاد جهان به روشنی مشاهده شده است، اما بعید به نظر می‌رسد ترامپ از این مسیر بازگردد.
پیام آقای پنس در کنفرانس امنیتی مونیخ این بود که ستون‌های سیاست خارجی آمریکا در حال تغییر است و بنیان آن منزوی کردن ایران، مهار چین، بازگرداندن سربازان آمریکا به کشورشان و تلاش برای همراه کردن اروپایی‌ها با برنامه‌های آمریکاست. در تمامی این موارد مخالفت‌هایی با دیدگاه‌های او نشان داده شد. کنفرانس امسال در مونیخ به روشنی نشان داد ترامپ و دولت او قصد دارند در همان مسیری که در دو سال اخیر طی کرده‌اند، باقی بمانند و در این میان لطماتی که به ساختارهای امنیتی و اقتصادی جهان وارد می‌شود، مورد توجه آنها نیست. به نظر می‌رسد رهبران اروپا و کشورهایی نظیر چین که هدف اقدامات آمریکا قرار گرفته‌اند، باید به فکر تدوین ساختارهای جدید در حوزه‌های امنیتی و اقتصادی باشند.
ارسال نظر