سه پیش‌بینی در بازار

از سوی دیگر آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی کرده امسال تقاضای جهانی برای نفت روزانه ۶/ ۱۰۰ میلیون بشکه است که ۴/ ۱ میلیون بشکه بالاتر از سال قبل است. همچنین امسال به دلیل قیمت پایین‌تر نفت، رشد تقاضا بیشتر از سال قبل خواهد بود. بهره‌برداری از مجتمع‌های بزرگ پتروشیمی در آمریکا و چین عامل دیگر رشد سریع‌تر تقاضاست؛ البته به باور این آژانس، بازار نفت در جذب عرضه بیشتر از سوی تولیدکنندگان غیر عضو اوپک با مشکلاتی مواجه خواهد بود؛ حتی اگر تحریم‌ها علیه ایران و ونزوئلا سبب کاهش عرضه نفت آنها شود و نیز اوپک و روسیه به کاهش عرضه نفت پایبند باشند.

سومین نهاد پیش‌بینی‌کننده افق بازار نفت یعنی اوپک در گزارش ماهانه خود رشد تقاضای جهانی برای نفت را ۲۴/ ۱ میلیون بشکه پیش‌بینی کرده است و این بدبینانه‌ترین پیش‌بینی در بین سه نهاد محسوب می‌شود. از دید اداره اطلاعات انرژی آمریکا عرضه نفت تولیدکنندگان غیر عضو اوپک امسال ۵۷/ ۲ میلیون بشکه افزایش پیدا می‌کند؛ در حالی که آژانس بین‌المللی انرژی معتقد است این رشد ۱۷/ ۲ میلیون بشکه است و اوپک معتقد است تقاضا برای نفت اعضای این سازمان امسال حدود یک میلیون بشکه کاهش خواهد یافت و این به معنای کاهش تاثیرگذاری اوپک در بازار و قیمت‌هاست.

اما طی ماه‌های آینده چند عامل دیگر نیز بر بازار نفت اثر می‌گذارند. یکی از این عوامل وضعیت صادرات نفت ایران و ونزوئلاست. سال قبل آمریکا برای مدتی محدود ۸ کشور خریدار نفت ایران را از تحریم‌های خود معاف کرد تا بازار دچار شوک نشود و نتیجه این اقدام کاهش شدید قیمت‌ها بود؛ زیرا از پیش بر تولید نفت روسیه و عربستان افزوده شده بود. در هفته‌های اخیر اظهار نظرهای مختلفی درباره تمدید یا عدم تمدید معافیت خریداران نفت ایران مطرح شده است و به نظر می‌رسد تصمیم‌گیری در این زمینه بر مبنای عوامل مختلف از جمله تاثیر این تصمیم بر قیمت‌ها صورت خواهد گرفت.

پایان سال آینده میلادی، انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برگزار می‌شود و مبارزات انتخاباتی از اوایل سال آینده جدی خواهد شد. ترامپ علاقه‌ای به رشد قیمت نفت و وارد شدن فشار به رای دهندگان آمریکایی ندارد؛ اما اگر کاهش عرضه نفت ایران قابل جبران باشد، او در مسیر اعمال حداکثر فشار بر این کشور حرکت خواهد کرد. نکته دیگر این است که ترامپ شرکت ملی نفت ونزوئلا را تحریم کرده است و در دنیای پیچیده تحریم‌های نفتی، کشور تحریم‌کننده باید بسیار دقت کند؛ زیرا در بسیاری از موارد اعمال تحریم به زیان خود آن کشور خواهد بود. برای مثال در حال حاضر بسیاری از بشکه‌های نفت ونزوئلا قابل حمل به پالایشگاه‌های آمریکا نیستند و اگر هر چه زودتر پالایشگاه‌های آمریکا به این نوع نفت دسترسی پیدا نکنند، قیمت بنزین و گازوئیل در آمریکا افزایش خواهد یافت. ترامپ نمی‌تواند روی افزایش عرضه نفت عربستان برای جبران کاهش عرضه نفت ایران و ونزوئلا حساب کند؛ زیرا ریاض بسیار مایل است، قیمت نفت به سمت ۸۰ دلار حرکت کند.

حال این احتمال مطرح می‌شود که آمریکا بار دیگر به خریداران نفت ایران معافیت از تحریم‌ها بدهد تا رشد قیمت‌ها کنترل شود؛ به ویژه اگر مذاکرات تجاری بین چین و آمریکا به نتایج مثبت برسد، احتمال رشد قیمت‌ها بیشتر است. تحقق این احتمال به ظرفیت تولیدکنندگان نفت برای بالا بردن عرضه، میزان رشد تقاضا و واکنش قیمت‌ها به تحولات بازار بستگی دارد. در ماه‌های اخیر نمایندگان آمریکا با خریداران نفت ایران مذاکراتی انجام داده‌اند. این به آن معناست که دولت آمریکا از هدف خود یعنی به صفر رساندن صادرات نفت ایران دست بر نداشته است؛ اما تحقق این هدف دور از ذهن است و انتظار می‌رود در نهایت ایران به بخشی از صادرات نفت خود ادامه دهد. گزارش‌ها نشان می‌دهد به رغم تحریم‌ها، صادرات نفت ایران در ماه گذشته میلادی افزایش یافته و بالاتر از انتظارها بوده است. همچنین در ماه جاری از آن کاسته نشده است با این حال شاهد رشد قیمت‌ها هستیم؛ در نتیجه اگر از عرضه نفت ایران به بازار جهانی کاسته شود، قیمت‌ها با سرعت بیشتر رشد می‌کند؛ البته این احتمال وجود دارد که خریداران قبل از رسیدن به مهلت پایان معافیت، در حال خرید میزان بالاتری از نفت ایران هستند.