مذاکره برای مذاکره؟
درباره علت بی‌نتیجه بودن مذاکرات توضیحات مختلف مطرح شده، اما همه اکنون می‌دانیم علت اصلی چیست. کره‌شمالی پیشنهاد داد تاسیسات هسته‌ای یونگ بیون را تعطیل کند. این مرکز تنها مرکز فعالیت‌های هسته‌ای کره‌شمالی نیست اما یک مرکز مهم است. در مقابل پیونگ‌یانگ خواستار لغو تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل شد. ترامپ با این درخواست مخالفت کرد و تاکید کرد کره‌شمالی باید تمامی تاسیسات مربوط به ساخت سلاح‌های هسته‌ای را تعطیل کند قبل از آنکه تحریم‌ها لغو شود.
بروز اختلاف نظر بین دو طرف تعجب‌آور بود زیرا کره‌شمالی از مدت‌ها پیش آشکارا اعلام کرده بود حاضر است تاسیسات یونگ بیون را در ازای «اقدامات متقابل» تعطیل کند و اقدامات متقابل شامل لغو تحریم‌هاست. کره‌شمالی به روشنی اعلام کرده بود که صرفا حاضر است آن تاسیسات را تعطیل کند و هرگز تاسیسات دیگر از جمله مرکز غنی‌سازی اورانیوم در استان کانگسان جزو اقدامات کره‌شمالی نبود. حال این سوال مطرح است که پس چرا مقامات آمریکا تصور می‌کردند کره‌شمالی حاضر است تمامی مراکز هسته‌ای خود را تعطیل کند؟ برای مدت‌ها، بسیاری از کارشناسان نگران آن بودند که کره‌جنوبی و آمریکا در حال برداشت نادرست از بیانیه‌های عمومی رهبر کره‌شمالی هستند و این پرسش همیشه مطرح بوده که آیا مقامات کره‌جنوبی و آمریکا در حال فریب دادن افکار عمومی یا خود هستند؟ به نظر می‌رسد مقامات دولت آمریکا از جمله فرستاده ویژه این دولت در امور کره‌شمالی دچار توهم یا خوش‌بینی مفرط شده‌اند، البته احتمال بعدی این است که آنها آگاهانه قصد دارند شرایط را بهتر از آنچه هست توصیف کنند. نشست هفته گذشته ترامپ و رهبر کره‌شمالی نشان داد آن توهم‌ها، خوش‌بینی‌ها یا تلاش‌ها برای فریب افکار عمومی اشتباه بودند. موضع کره‌شمالی هیچ تغییری نسبت به چند ماه پیش نکرده است. پیونگ‌یانگ همواره اعلام کرده لغو تحریم‌ها در برابر تعطیلی تاسیسات یونگ بیون و نه بیشتر. طبیعی است که ترامپ دست خالی ویتنام را ترک کرد اما در کنفرانس خبری مانند همیشه تلاش کرد لحن خوش‌بینانه داشته باشد و گفت: «در نهایت به توافق خواهیم رسید.» اما وزیر امور خارجه کره‌شمالی با صراحت گفت موضع کشورش هرگز تغییر نمی‌کند، حتی اگر واشنگتن پیشنهاد مذاکرات بیشتر بدهد.
خلاصه آنچه در هانوی رخ داد این بود که ترامپ و اون در نهایت با اختلاف بنیادی انتظارات‌شان مواجه شدند و این اختلاف همانی است که بسیاری از کارشناسان از ابتدا نسبت به آن هشدار داده بودند. ترامپ همچنان تاکید دارد که فشارها سبب شده کره‌شمالی در آستانه کنار گذاشتن سلاح‌های هسته‌ای خود قرار گیرد. از دید او رهبر کره‌شمالی باید همه چیز را تسلیم کند، سپس منتظر تحقق وعده‌های ترامپ باشد. از سوی دیگر اون معتقد است آزمایش‌های موفقیت‌آمیز هسته‌ای و موشکی کره‌شمالی سبب شده ترامپ سراغ او آمده و خواستار مذاکره شود. کره‌شمالی برای نشان دادن حسن‌نیت آزمایش‌های هسته‌ای و موشکی خود را متوقف کرده و حاضر است اقداماتی انجام دهد که شبیه خلع سلاح است. به نظر می‌رسد جهان باید با کره‌شمالی هسته‌ای کنار بیاید، اما کره‌شمالی قصد ندارد توان هسته‌ای خود را به رخ جهان بکشد.
مشاهده می‌شود که نگاه‌ها و برنامه‌های دو طرف بسیار متفاوت است و یکی از دو طرف باید به این سوال اساسی پاسخ دهد که آیا انزوای کره‌شمالی می‌تواند قبل از خلع سلاح هسته‌ای این کشور پایان یابد یا نه. از آنجا که تلاش برای سرنگون کردن یک دیکتاتور مسلح به سلاح هسته‌ای دیوانگی محض است، مشخص است که ترامپ و تیم امنیت ملی او در واشنگتن باید این دیدگاه را کنار بگذارند که کره‌شمالی قبل از هر چیز باید خلع سلاح شود. وضعیت کنونی ترامپ و دولت او در مقابل کره‌شمالی حاصل مسلح بودن این کشور به سلاح هسته‌ای است. اکنون آمریکا و کره‌شمالی در یک دام قرار دارند و هر دو در معرض یک خطر یعنی نابودی قرار دارند و همین وضعیت مشترک آمریکا و کره‌شمالی را مجبور کرده برای پیشبرد منافع مشترک یعنی ادامه حیات با هم مذاکره کنند.
هنگامی که ریچارد نیکسون رابطه با چین را آغاز کرد، از پکن نخواست سلاح‌های هسته‌ای را کنار بگذارد، زیرا مشخص بود که چین چنین نخواهد کرد و فرصت تاریخی به هدر خواهد رفت. اکنون ترامپ با همین گزینه بنیادی و مهم مواجه است. اگر او این واقعیت را نپذیرد که جهان اکنون با کره‌شمالی هسته‌ای که دارای موشک‌های قاره‌پیماست روبه‌رو است، مذاکرات با شکست مواجه می‌شود و تنش‌ها در روابط دو کشور شدت پیدا خواهد کرد یعنی همان وضعیتی تکرار می‌شود که در سال ۲۰۱۷ وجود داشت. در آن زمان احتمال بروز جنگ مطرح بود، اما دو طرف به سمت مذاکره حرکت کردند.
ترامپ پس از مذاکره با رهبر کره‌شمالی به تداوم مذاکره اشاره کرد و بعید است روند مذاکرات متوقف شود. بسیاری از تحلیلگران این پرسش را مطرح کرده‌اند که اکنون شانس حصول یک توافق مناسب بین آمریکا و کره‌شمالی از میان رفته است؟ واقعیت این است، که برای پاسخ دادن به این سوال خیلی زود است، اما مشخص است که رهبر کره‌شمالی نتیجه نشست هفته گذشته را پیش‌بینی کرده بود. او در سخنرانی آغاز سال نو مستقیما به این موضوع اشاره کرد که اگر ایالات‌متحده بر اعمال تحریم و فشار بر کره‌شمالی تاکید و پافشاری کند، مذاکرات متوقف خواهد شد و تهدید کرد که بدون لغو تحریم‌ها مجبور خواهیم بود «راهی جدید» برای دفاع از حق حاکمیت و حفظ منافع کشورمان بیابیم.
دومین مذاکره بی‌نتیجه پایان یافته و انتظار می‌رود، در آینده‌ای نه چندان دور بار دیگر دیداری بین دو طرف انجام شود اما آمریکا باید به این نکته توجه کند که راهی که تاکنون طی شده به احتمال بسیار زیاد به نتیجه مورد نظر نخواهد رسید. کره‌شمالی تحت فشار اقتصادی قرار دارد، اما این چیز تازه‌ای نیست و این کشور می‌تواند سال‌های متمادی در همین وضعیت به حیات خود ادامه دهد بدون آنکه مجبور شود، امتیازهای بیشتری به آمریکا بدهد. کیم جونگ اون در سخنرانی خود به اینکه راه جدید چه خواهد بود، اشاره نکرد و تنها با گذشت زمان مشخص می‌شود این راه چه خواهد بود.
ارسال نظر