ترامپ در تعقیب اروپا!

در این میان وضعیت اروپا ممکن است نگران‌کننده‌تر شود. زیرا شرایط اقتصادی این قاره خوب نیست و با آنکه بانک مرکزی اروپا در حال اجرای سیاست‌های انبساطی فراگیر است، اما نرخ رشد منطقه یورو از آمریکا بسیار پایین‌تر است و احتمال شدت یافتن فشارهای ترامپ بر اروپا در حوزه تجارت، بر نگرانی‌های سرمایه‌گذاران، شرکت‌ها و مصرف‌کنندگان اروپایی افزوده و پیش‌بینی می‌شود در آینده این یک چالش بزرگ برای اعضای منطقه یورو و انگلستان باشد. ترامپ اوایل سال گذشته میلادی تهدید کرد که تعرفه ۲۰ درصدی بر اتومبیل‌های تولید اروپا اعمال می‌کند. از آن زمان او با رئیس کمیسیون اروپا دیدار کرده و دو طرف تصمیم گرفتند به توافقی بر سر ساختار مبادلات تجاری دست یابند و از اعمال تعرفه اجتناب کنند. اکنون تقریبا یک سال از زمان دیدار آنها می‌گذارد اما دو طرف هنوز مذاکرات بر سر مسائل تجاری را آغاز نکرده‌اند.

به احتمال بسیار زیاد رویدادهایی که در حوزه تجارت بین آمریکا و چین اتفاق افتاده می‌تواند بین آمریکا و اتحادیه اروپا نیز بیفتد. در واقع تعرفه‌هایی که آمریکا علیه ۲۵۰ میلیارد دلار کالای صادراتی چین اعمال کرده نشانه‌ای است از اقداماتی که در قبال اتحادیه اروپا انجام خواهد داد. اروپایی‌ها همواره مذاکره را ترجیح داده‌اند اما طرف آمریکایی قبل از مذاکره، اقدام و سپس برای لغو تعرفه‌ها و شدت نیافتن آن مذاکره می‌کند. در این حوزه اروپا باید واکنش یکپارچه نشان دهد اما درباره توانایی اتحادیه اروپا برای این کار تردیدهای جدی وجود دارد. یکشنبه این هفته ترامپ اعلام کرد روز جمعه تعرفه ۱۰ درصدی بر ۲۰۰ میلیارد دلار کالای صادراتی چین را به ۲۵ درصد افزایش خواهد داد. او همچنین تهدید کرد در آینده نزدیک بر ۳۲۵ میلیارد دلار دیگر از کالاهای صادراتی چین تعرفه ۲۵ درصد اعمال خواهد کرد. تصمیم ترامپ سبب افت شاخص‌های مالی در بورس‌های بزرگ جهان شد و نگرانی‌های شدید در اروپا پدید آورد، زیرا این باور وجود دارد که اروپا به زودی با مشابه اقدامات آمریکا علیه چین مواجه خواهد شد.

رئیس مرکز اروپایی اقتصاد سیاسی بین‌المللی معتقد است که قطعا در آینده فشارهای تجاری ترامپ علیه اتحادیه اروپا آغاز خواهد شد. اگرچه ترامپ یک اقتصاددان نیست، اما به آنچه می‌گوید عمل می‌کند و آنچه بین چین و آمریکا رخ داده در آینده برای صنایع اروپایی نیز رخ خواهد داد. به ویژه خودروسازی اروپا در معرض تعرفه‌های آمریکا قرار خواهد گرفت. مدیر سرمایه‌گذاری موسسه مالی یوپی‌اس می‌گوید: «اعلام افزایش تعرفه بر کالاهای چینی از سوی آمریکا اثبات می‌کند که ترامپ مایل است بر تنش‌ها بیفزاید تا امتیازهای بیشتری در مذاکرات بگیرد. این چیز عجیبی نیست. آنچه نگران‌کننده است اینکه همین الگو در رفتار ترامپ با اروپا تکرار شود.»

ترامپ معتقد است اروپایی‌ها در دهه‌های اخیر رویه‌های تجاری غیرمنصفانه‌ای داشته‌اند و این رویه‌ها باید تغییر کند. ۲۸ عضو اتحادیه اروپا پذیرفته‌اند که برای توافق تجاری با آمریکا مذاکره کنند. اما کاخ سفید و کمیسیون اروپا هنوز زمان آغاز مذاکرات را اعلام نکرده‌اند. نکته دیگر این است که در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال آینده آمریکا، ترامپ به یک اقتصاد قدرتمند نیازمند است و او برای رسیدن به این هدف باید روش‌هایی برای بالا بردن رشد اقتصادی و کاستن از کسری تجاری آمریکا پیدا کند. اقتصاد آمریکا در سه ماه نخست سال جاری میلادی ۲/ ۳ درصد یعنی بالاتر از پیش‌بینی‌ها رشد کرد. در سه ماه پایانی سال قبل نرخ رشد ۲/ ۲ درصد بود. وضعیت بازار کار آمریکا بسیار خوب است و نرخ بیکاری به ۶/ ۳ درصد کاهش یافته است اما افزایش تعرفه بر کالاهای صادراتی چین بر اقتصاد آمریکا اثر می‌گذارد، زیرا قطعا چین اقدامات تلافی‌جویانه انجام خواهد داد. البته شدت یافتن تنش‌ها بین چین و آمریکا برای اتحادیه اروپا نیز زیانبار خواهد بود زیرا این تنش‌ها نرخ رشد اقتصاد جهان را کاهش می‌دهد و تقاضا برای کالاهای صادراتی اتحادیه اروپا کمتر می‌شود.

به این ترتیب در حوزه تجاری، اتحادیه اروپا با دو چالش مهم و بلندمدت مواجه است: اعمال تعرفه از سوی آمریکا بر کالاهای صادراتی این اتحادیه به ویژه خودرو و کاهش نرخ رشد اقتصاد جهان تحت‌تاثیر تنش‌های تجاری بین چین و آمریکا که بر اقتصاد اتحادیه اروپا فشار وارد خواهد کرد. روند مذاکرات تجاری چین و آمریکا نشان می‌دهد که رسیدن به توافق آسان نیست و به دلیل سبک رفتاری ترامپ ممکن است در هر مرحله از مذاکرات، موانع بزرگ برای ادامه آن به وجود ‌آید. اگر ترامپ برای دومین بار در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیروز شود و تغییری در سیاست‌های خود ندهد طی سال‌های آینده، اروپایی‌ها با چالش‌های بزرگی در روابط با ایالات متحده مواجه خواهند بود.

به نظر می‌رسد ترامپ قصد دارد در سال جاری میلادی به روابط تجاری چین و آمریکا سامان دهد و مذاکره با اتحادیه اروپا را آغاز کند. قبل از آغاز مذاکرات، اتحادیه اروپا باید زمینه‌های لازم  را برای مذاکره برد- برد با آمریکا فراهم کند در غیر این صورت شرایط اقتصادی در این اتحادیه بدتر خواهد شد. رهبران اروپا باید به این نکته توجه کافی داشته باشند که هرگونه هراس در بین شرکت‌ها و مصرف‌کنندگان این اتحادیه تبعات سخت اقتصادی در پی خواهد داشت. شرایط اقتصادی چین بسیار بهتر از اتحادیه اروپاست، اما حتی در چین اخبار منفی از تنش‌های تجاری سبب افت شاخص بورس این کشور و کاهش مصرف ‌شد. این در حالی است که دولت و بانک مرکزی چین ابزارهای حمایتی کافی را برای تضمین ثبات اقتصاد این کشور در اختیار دارند. در اتحادیه اروپا به دلیل وجود دیدگاه‌های مختلف، دستیابی به اتفاق‌نظر در قبال تهدید‌ها و چالش‌ها آسان نیست و نیز بسیاری از ساکنان قاره اروپا معتقدند تصمیم‌های بزرگ برای آینده از سوی نمایندگان غیرمنتخب اتخاذ می‌شود. سیاست‌هایی که اتحادیه اروپا برای تمامی اعضا اتخاذ می‌کند در بسیاری از مواقع تحت‌تاثیر دیدگاه‌های کشورهای با اقتصاد بزرگ‌تر از جمله آلمان اتخاذ می‌شود.